spot_img
spot_img
ΑρχικήΣυνεντεύξειςΒαλλιανάτου Νόνια - Νέστορας Ιωάννης, Μέθοδος των "Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών"

Βαλλιανάτου Νόνια – Νέστορας Ιωάννης, Μέθοδος των “Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών”

spot_img
spot_img
spot_img

Τι είναι η μέθοδος των “Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών” και πώς λειτουργεί;

Τα “Γνωστικά Προκλητά Δυναμικά” (Event-Related Potentials, ERP’s) αποτελούν την πλέον σύγχρονη και αντικειμενική μέθοδο αξιολόγησης και καταγραφής της δραστηριότητας του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος (ΚΝΣ) που προκύπτει ως αντίδραση σε ένα συγκεκριμένο ερέθισμα. Μας παρέχουν τις κατάλληλες πληροφορίες για την λειτουργία του εγκεφάλου, γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως τόσο στην καθημερινή κλινική πράξη όσο και στην αξιολόγηση της φυσιολογίας και των διαταραχών των γνωστικών λειτουργιών και του συναισθήματος, αλλά και γενικότερα της φυσιολογικής και παθολογικής λειτουργίας του νευρικού συστήματος. Τα “Γνωστικά Προκλητά Δυναμικά” αξιολογούν τις γνωστικές παραμέτρους μιας διαδικασίας που εκτελεί το άτομο. Ο λανθάνων χρόνος και το εύρος των γνωστικών προκλητών δυναμικών επηρεάζονται στα περισσότερα από αυτά από παράγοντες όπως η προσοχή, η προσπάθεια που καταβάλλεται, η μνήμη, η γνωστική επεξεργασία και η γλωσσολογική ανάλυση. Το πλεονέκτημά τους σε σχέση με τις άλλες μεθόδους απεικόνισης της νευρωνικής δραστηριότητας (όπως π.χ. το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα – ΗΕΓ) είναι ότι οι καταγραφές της συγκεκριμένης δραστηριότητας, που συνδέονται πάντα με κάποιο ερέθισμα, πραγματοποιούνται πάντα σε εύρος χρόνου που κυμαίνεται από χιλιοστά του δευτερολέπτου έως δευτερόλεπτα, παρέχοντας έτσι μια πλήρη αξιολόγηση πραγματικού χρόνου για τις αλλαγές στη νευρική δραστηριότητα που παρατηρούνται κατά τη διάρκεια των γνωστικών διεργασιών.
Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια, η ικανότητα της συγκεκριμένης μεθόδου να αξιολογεί τόσο την αμνησία όσο και την προσποιητή αμνησία, οδήγησε στο να προταθεί από την επιστημονική κοινότητα ως μία από τις πλέον αξιόπιστες μεθόδους ιατροδικαστικής αξιολόγησης και για την διερεύνηση της ομαλής λειτουργίας των γνωστικών λειτουργιών (για παράδειγμα, περιπτώσεις ατόμων που κατηγορούνται για βίαιη συμπεριφορά ή εγκληματικές ενέργειες και οι οποίοι επικαλούνται αμνησία ή ψυχολογικά προβλήματα) αλλά και για την ανίχνευση μεταξύ ψεύδους και αλήθειας. Από τότε που διερευνήθηκε αυτή η εφαρμογή και χρησιμότητα των “Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών” δημιουργήθηκε έντονα η ανάγκη “ίδρυσης” ενός νέου κλάδου στην Ιατροδικαστική, την “Ιατροδικαστική Νευροψυχολογία”. Η διαπίστωση του κατά πόσον ο κατηγορούμενος λέει την αλήθεια ή ψεύδεται αποτελεί ένα θέμα το οποίο απασχολεί τον δικαστικό κλάδο, τις ανακριτικές αρχές αλλά και την κοινωνία γενικά από καταβολής κόσμου. Ιστορικά έχουν προταθεί διάφορες μέθοδοι είτε για να εξαναγκασθεί ο εξεταζόμενος να καταθέσει την αλήθεια (ορός της αλήθειας και κλινική ύπνωση), είτε για να διαπιστωθεί η υποκειμενική πραγματικότητα και αλήθεια. Πολλές από τις μεθόδους αυτές θεωρήθηκαν ότι προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια γι’ αυτό και καταργήθηκαν. Οι πιο γνωστές από τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν είναι οι εξής: α) Ορός Αλήθειας, β) Κλινική Ύπνωση και γ) Η Μέθοδος του Πολυγράφου. Καθεμία από αυτές έχει χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς σε διάφορες δικαστικές υποθέσεις για την ανίχνευση ψεύδους ή αλήθειας, ωστόσο έχουν χάσει την αξιοπιστία τους λόγω της κατάχρησής τους από ανειδίκευτους δικαστικούς υπαλλήλους, αστυνομικούς, επαγγελματίες ψυχικής υγείας, παραψυχολόγους ή ακόμη και -στο παρελθόν- από ολοκληρωτικά καθεστώτα.
Συγκεκριμένα, στην μέθοδο των Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών τοποθετούνται ηλεκτρόδια στο τριχωτό της κεφαλής του προς αξιολόγηση ατόμου και σε συγκεκριμένες εγκεφαλικές περιοχές. Τα ηλεκτρόδια είναι συνδεδεμένα με έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή στην οθόνη του οποίου απεικονίζεται ως κυματομορφή η νευρωνική δραστηριότητα που εκλύεται από τις περιοχές στις οποίες έχουν τοποθετηθεί τα ηλεκτρόδια. Η συγκεκριμένη νευρωνική δραστηριότητα εκλύεται με την χορήγηση κατάλληλων οπτικών ή ακουστικών ερεθισμάτων. Τα οπτικά ερεθίσματα χορηγούνται μέσα από την οθόνη ηλεκτρονικού υπολογιστή και τα ακουστικά ερεθίσματα μέσα από ακουστικά κεφαλής. Τόσο τα οπτικά όσο και τα ακουστικά ερεθίσματα σχετίζονται άμεσα με την δικαστική υπόθεση στην οποία εμπλέκεται το άτομο που αξιολογείται. Εμβόλιμα σ’ αυτά τα ερεθίσματα, που συνδέονται άμεσα με την προς αξιολόγηση υπόθεση, παρεμβάλλονται κι άλλα οπτικά ή ακουστικά ερεθίσματα τα οποία αφορούν γενικά το άτομο (για π.χ. ημερομηνία γέννησης του ή ονόματα συγγενών του). Στα ερεθίσματα που συνδέονται με την υπόθεση το άτομο καλείται να επιλέξει μεταξύ τεσσάρων πιθανών απαντήσεων. Μια από τις τέσσερις αυτές απαντήσεις αντιπροσωπεύει για το άτομο την αλήθεια ή αυτό που θέλει να αποδώσει ως αλήθεια. Το εύρος της κυματομορφής, ο λανθάνων χρόνος έκλυσης της κυματομορφής καθώς και το ύψος της είναι τα χαρακτηριστικά εκείνα που ο έμπειρος και ειδικά εκπαιδευμένος αξιολογητής μπορεί αντικειμενικά να διαγνώσει αν το άτομο απαντά ΑΛΗΘΩΣ, αν απαντά ΨΕΥΔΩΣ ή αν η απάντηση είναι προϊόν πληροφόρησης που έχει λάβει από κάποιον άλλον. Ο καθένας από εμάς προκειμένου να απαντήσει σε μια ερώτηση χρειάζεται να “δραστηριοποιήσει” συγκεκριμένα εγκεφαλικά κέντρα. Ανάλογα με το αν απαντάμε ΑΛΗΘΩΣ ή ΨΕΥΔΩΣ στο ερώτημα που μας τίθεται ποικίλλει το εύρος, ο λανθάνων χρόνος και το ύψος της κυματομορφής που εκλύεται.

Ποιο ήταν το αρχικό ερέθισμα για να ασχοληθείτε με την ανάπτυξη αυτής της μεθόδου;

Η μέθοδος αναπτύχθηκε για πρώτη φορά στις Η.Π.Α τη δεκαετία του 1980, από τους L. Farwell, J.P. Rosenfeld και E. Donchin στην προσπάθειά τους να διαφοροδιαγνώσουν μεταξύ πραγματικής αμνησίας και προσποίησης αμνησικού συνδρόμου. Στην συνέχεια, η μέθοδος τελειοποιήθηκε και προτάθηκε ως η πλέον έγκυρη και αντικειμενική αξιολόγηση για την ανίχνευση αλήθειας-ψεύδους. Οι έως τότε τεχνικές αφορούσαν κυρίως σε χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών και στη μέθοδο της ναρκανάλυσης (ορός της αλήθειας), οι οποίες έθιγαν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και δημιουργούσαν σοβαρές δυσλειτουργίες στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα (ΚΝΣ). Η μέθοδος των Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών προαπαιτεί το άτομο να είναι σε εγρήγορση και να έχει συμφωνήσει με την συγκεκριμένη αξιολόγηση. Οι αρχικές μας έρευνες και η ανταλλαγή θεωρητικών απόψεων τέθηκαν σε πραγματική βάση τον Ιούλιο του 2001 μετά από ερώτημα του ποινικολόγου κ. Φραγκίσκου Ραγκούση, με το οποίο μας ζητούσε να του θέσουμε υπόψη τις μεθόδους ανίχνευσης αλήθειας-ψεύδους. Ένας από τους κατηγορούμενους της υπόθεσης Νικολαίδη-Καλαθάκη, ο κ. Θεόδωρος Κράλλης, του οποίου την υπεράσπιση είχε αναλάβει ο κ. Φ. Ραγκούσης, είχε ζητήσει να υποβληθεί σε οποιαδήποτε μέθοδο ανίχνευσης αλήθειας-ψεύδους προκειμένου να αποδειχθεί η αθωότητα του. Αρχικά η μέθοδος εφαρμόστηκε στον κ. Δημήτριο Κράλλη, ο οποίος αντιμετώπιζε το ίδιο κατηγορητήριο με τον αδελφό του, αλλά λόγω του ότι δεν ήταν κρατούμενος μπορούσε ελεύθερα να υποβληθεί σε οποιαδήποτε ιατρική εξέταση. Τον Μάρτιο του 2002 και μετά από σχετική έγκριση που είχε λάβει ο κ. Φ. Ραγκούσης, αξιολογήθηκε ο κ. Θ. Κράλλης μέσα στις αντρικές φυλακές Κορυδαλλού. Την ίδια χρονική περίοδο, μετά από σχετικό αίτημα του δικηγόρου της κ. Αλέξανδρου Λυκουρέζου, αξιολογήθηκε και η κ. Μάνια Χωραίτου.

Έχετε τυχόν συνεργασία ή / και υποστήριξη από συναδέλφους του εξωτερικού;

Εκτός από τους προαναφερόμενους L.Α. Farwell (PhD, Director and Chief Scientist- Brain Wave Science, Human Brain Research Laboratory/Fingerprinting Laboratories), J.P. Rosenfeld (Professor of Neuropsychology) και E. Donchin (Professor of Cognitive Neuroscience), συνεργασία υπάρχει και με άλλους επιστήμονες οι οποίοι ασχολούνται με σύγχρονες μεθόδους ιατροδικαστικής έρευνας. Στόχος μας είναι να δημιουργηθεί ένα Διεθνές Δίκτυο Έρευνας της Ιατροδικαστικής Επιστήμης, το οποίο εκτός από τις έως τώρα κλασσικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα, να ασχοληθεί ιδιαίτερα με την εξέλιξη και ανάπτυξη της συμβολής των νευροεπιστημών στην Ιατροδικαστική.

Έχει τύχει της ανάλογης προσοχής από τους παράγοντες απονομής δικαιοσύνης (δικηγόρους, δικαστικούς); Έχει αξιοποιηθεί σε κάποια συγκεκριμένη περίπτωση;

Η μέθοδος των Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών χρησιμοποιήθηκε αρχικά στην υπόθεση Νικολαίδη – Καλαθάκη όπου και αξιολογήθηκαν τρεις από τους κατηγορουμένους. Εκτός όμως από την συγκεκριμένη υπόθεση, η οποία έτυχε και της μεγαλύτερης δημοσιότητας, έχει χρησιμοποιηθεί σε άλλες τρεις υποθέσεις. Στην μια από αυτές το τελικό αποτέλεσμα θα χρησιμοποιηθεί για την αναψηλάφηση της δίκης, ενώ στις άλλες δύο το πόρισμα κατατέθηκε από τους δικηγόρους των κατηγορουμένων στο δικαστήριο ως μέρος των πρακτικών. Πρέπει να τονίσουμε σ’ αυτό το σημείο, ότι αν και ως τώρα πολλοί έχουν επικοινωνήσει μαζί μας προκειμένου να αξιολογηθούν με την συγκεκριμένη μέθοδο διατηρούμε ορισμένα κριτήρια επιλογής όπως, η σύμφωνη γνώμη δικηγόρου και κατηγορουμένου και η χρήση της μεθόδου μόνο σε σοβαρές υποθέσεις και όχι για παράδειγμα σε μια περίπτωση που ο / η σύζυγος θέλει να διερευνήσει αν τον / την απατά ο / η σύντροφος.
Όσον αφορά την αποδοχή της συγκεκριμένης μεθόδου από παράγοντες της απονομής δικαιοσύνης, παραθέτουμε χαρακτηριστικό απόσπασμα από το έντυπο με τίτλο “ΠΡΑΞΗ & ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ 2003” (Έτος 4ο) το οποίο αναφέρεται στα πρακτικά της υπόθεσης Νικολαίδη – Καλαθάκη:

1. Χρήση της επιστημονικής μεθόδου των Ενδογενών-Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών για την απόδειξη της αθωότητας του κατηγορουμένου.
[Προεισαγωγική παρατήρηση: Με τις δημοσιευόμενες αποφάσεις του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Αθηνών σε μια από τις σημαντικότερες δίκες, που διεξήχθησαν στα Ελληνικά Δικαστήρια, γίνεται για πρώτη φορά δεκτή η χρήση της επιστημονικής μεθόδου των Ενδογενών – Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών στην ποινική δίκη. Η αποδοχή ή μη της συγκεκριμένης επιστημονικής μεθόδου και των πορισμάτων της ως αποδεικτικού μέσου στην ποινική δίκη προκάλεσε διχογνωμία και διχοστασία και έγινε αντικείμενο έντονης συζήτησης.
Από την υπεράσπιση του κατηγορουμένου τονίσθηκε ότι η εφαρμογή της συγκεκριμένης επιστημονικής μεθόδου αποτελεί υπερασπιστικό δικαίωμα του κατηγορουμένου και δεν προσβάλλει την αξιοπρέπειά του, εφόσον γίνεται με την συναίνεσή του, ο κατηγορούμενος έχει δικαίωμα να εφαρμοσθεί η μέθοδος και να επιτραπεί η εξέτασή του από ειδικούς επιστήμονες, όταν είναι κρατούμενος, διότι, αλλιώς, αποστερείται ενός σημαντικού μέσου για την απόδειξη της αθωότητάς του, γεγονός που παραβιάζει κατάφωρα τα δικαιώματά υπεράσπισής του, και ότι η μέθοδος αυτή είναι επιστημονικά έγκυρη και πλήρως αξιόπιστη, εφαρμόζεται σε άλλες χώρες και δεν ταυτίζεται με τη μέθοδο του “ανιχνευτή αλήθειας”.
Από την πολιτική αγωγή, υποστηρίχθηκε ότι η εφαρμογή της μεθόδου απαγορεύεται, διότι η μέθοδος του “ανιχνευτή αλήθειας” απαγορεύεται να χρησιμοποιηθεί, διότι στο πλαίσιο της ελληνικής έννομης τάξης αποτελεί βασανιστήριο, και δεν μπορεί να εφαρμοσθεί ούτε και με τη συναίνεση του κατηγορουμένου.
Το Δικαστήριο έκανε δεκτές τις απόψεις της υπεράσπισης του κατηγορουμένου και πλήρως αποδεκτό το αίτημα της υπεράσπισης, επέτρεψε τη χρήση της επιστημονικής μεθόδου και αξιοποίησε τα πορίσματά της ως αποδεικτικό μέσο.
Λόγω της μείζονος σπουδαιότητας του ζητήματος, τόσο σε επίπεδο δικαστηριακής πράξης όσο και σε επιστημονικό επίπεδο, παρατίθενται οι απόψεις, που υποστηρίχθηκαν, όπως καταγράφονται στα πρακτικά της δίκης, και η απόφαση του Δικαστηρίου].
Ο κύριος Φραγκίσκος Ραγκούσης, συνήγορος υπεράσπισης του αθωωθέντος Θ.Κ., υπέβαλλε εγγράφως προς το Δικαστήριο το σχετικό αίτημα για την διενέργεια εξέτασης του κατηγορούμενου με τη μέθοδο των Ενδογενών – Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών, το οποίο έγινε εξ ολοκλήρου δεκτό από το ΜΟΔ με τη δημοσιευόμενη υπ’ αριθμ. 93/2002 απόφασή του.

Η διαφοροποίηση μεταξύ των επιθυμιών, των επιδιώξεων και των στόχων των ατόμων που απευθύνονται σε μας, μας υποχρεώνουν να διαφυλάξουμε τόσο την μέθοδο από άσκοπη και “κακή” εφαρμογή όσο και την αξιοπιστία της μεθόδου και των αποτελεσμάτων. Θεωρούμε ότι η περιβολή της μεθόδου με τον δημόσιο χαρακτήρα που εγγυάται μια κρατική υπηρεσία θα αποτελούσε την καλύτερη διασφάλιση για το μέλλον. Η ανάγκη ίδρυσης ενός κρατικού φορέα Ιατροδικαστικής Νευροψυχολογίας ο οποίος θα αναλαμβάνει τέτοιου είδους αξιολογήσεις θα συμβάλλει σημαντικά σε δύο σημαντικούς τομείς: α) στην αξιολόγηση ατόμων που η συμμετοχή τους σε αντικοινωνικές ή εγκληματικές πράξεις επιδέχεται αμφιβολιών και β) στην πρόληψη αντικοινωνικών προτύπων συμπεριφοράς και εγκληματικών πράξεων.

Ποιες είναι οι αντιδράσεις της νομικής και της ιατρικής κοινότητας απέναντι σε ένα τόσο καινοτομικό επίτευγμα; Στην Ελλάδα; Διεθνώς;

Θα πρέπει να διαφοροποιήσουμε τη στάση της ελληνικής κοινότητας από αυτήν της διεθνούς επιστημονικής κοινότητας. Διεθνώς αναγνωρίζεται ως μια από τις πλέον σύγχρονες και αξιόπιστες τεχνικές για την ανίχνευση αλήθειας-ψεύδους, στην Ελλάδα όμως ακόμα βρισκόμαστε στο στάδιο της “γνωριμίας”. Αρκετοί θεώρησαν αρχικά, ότι πρόκειται για ένα “πυροτέχνημα” στην υπηρεσία αθώωσης κατηγορουμένων. Αρκετοί δικηγόροι στην επικοινωνία τους μαζί μας και μετά από σχετική εντολή πελατών τους κατανόησαν ότι η μέθοδος καταγράφει την αλήθεια όπως αυτή απεικονίζεται από την εγκεφαλική δραστηριότητα του ατόμου που αξιολογείται, και δεν υπόκειται σε ουδεμία υποκειμενική αξιολόγηση ή χειραγώγηση ανάλογα με το επιθυμητό αποτέλεσμα. Επιπλέον, οφείλουμε να αναγνωρίσουμε την επιστημονική άποψη των Δικαστών κ.κ. Ι. Ξηροτύρη (Πρόεδρος Πλημ/κών), Β. Μουράτογλου και Ξ. Στρατηδάκη (Πλημ/δίκες), οι οποίοι κατά την κατάθεση μας στις 30 Απριλίου 2002 στο Μεικτό Ορκωτό Δικαστήριο Αθηνών διατύπωσαν κρίσιμα ερωτήματα αλλά και υπέδειξαν τρόπους συνεργασίας μεταξύ της Δικαστικής Επιστήμης και της Ιατροδικαστικής Νευροψυχολογίας. Δυστυχώς, έως τώρα δεν μας έχει δοθεί η ευκαιρία να έχουμε έναν δημόσιο διάλογο με άλλους νομικούς δικαστές ή νευροεπιστήμονες προκειμένου να γίνει ανταλλαγή απόψεων και θέσεων. Ελπίζουμε σε ένα τέτοιο διάλογο γιατί θεωρούμε ότι οι οποιεσδήποτε διαφωνίες ή αντιθέσεις προκύψουν, θα οδηγήσουν σε βελτίωση των ήδη υπαρχόντων μεθόδων.

Σε ποιους άλλους τομείς έχει ήδη ή μπορεί να αξιοποιηθεί;

Τα προκλητά δυναμικά, που είναι μια ηλεκτροφυσιολογική μέθοδος καταγραφής της νευρωνικής δραστηριότητας, έχουν χρησιμοποιηθεί ευρέως τα τελευταία χρόνια στην αξιολόγηση της φυσιολογίας και των διαταραχών των γνωστικών λειτουργιών και του συναισθήματος και γενικά της φυσιολογικής και παθολογικής λειτουργίας του νευρικού συστήματος. Έχουν λοιπόν μεγάλη αξία τόσο στη διάγνωση διάφορων οργανικών παθήσεων του εγκεφάλου (νόσος του Parkinson, νόσος Alzheimer, κ.ά.) αλλά και στην μελέτη διαφόρων γνωστικών λειτουργιών, συναισθηματικών καταστάσεων και αισθητηριακών διαταραχών. Η μεγάλη χρησιμότητά των προκλητών δυναμικών βασίζεται στην ικανότητά τους (α) να περιγράφουν και να αποδεικνύουν τη μη φυσιολογική λειτουργία των αισθητηριακών συστημάτων όταν το ιστορικό του ατόμου ή οι ακοολογικές, οφθαλμολογικές, νευρολογικές και νευροψυχολογικές εξετάσεις δεν είναι σαφείς, (β) να αποκαλύπτουν τις δυσλειτουργίες στα αισθητηριακά συστήματα όταν τα πρόδρομα συμπτώματα μας οδηγούν στην υπόθεση κάποιας απομυελινωτικής νόσου και να αποκλείουν δυσλειτουργίες σε κάποια άλλη περιοχή του κεντρικού νευρικού συστήματος, (γ) να διασαφηνίζουν την πορεία της νόσου σύμφωνα με τις ανατομικές βλάβες που έχουν προκαλέσει, και (δ) να ελέγχουν με ακρίβεια και αντικειμενικότητα κάθε φορά τις αλλαγές στην κατάσταση του ασθενή. Τα προκλητά δυναμικά στην κλινική πράξη λειτουργούν πολλές φορές ως προέκταση μιας αξιολόγησης παρέχοντας τα απαιτούμενα αριθμητικά δεδομένα του ποσοστού δυσλειτουργίας και απεικονίζοντας την πορεία της διαταραχής.
Τα προκλητά δυναμικά διαχωρίζονται σε δύο ομάδες, τα εξωγενή ή αισθητηριακά προκλητά δυναμικά και τα ενδογενή ή γνωστικά προκλητά δυναμικά. Ως εξωγενή προκλητά δυναμικά χαρακτηρίζονται τα ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους (ΑΕΡ’s), τα οπτικά προκλητά δυναμικά (VEP’s) και τα σωματοαισθητικά προκλητά δυναμικά (SEP’s). Τα οπτικά προκλητά δυναμικά χρησιμοποιούνται (α) στη διάγνωση της σκλήρυνσης κατά πλάκας, (β) στην διάγνωση των όγκων στις οπτικές οδούς, (γ) στην εκτίμηση της οπτικής οξύτητας σε παιδιά και βρέφη, και (δ) στην αξιολόγηση περιπτώσεων ψυχογενούς τύφλωσης. Σημαντική επίσης είναι η ερευνητική τους αξία στον τομέα της νευροψυχολογίας σε διαταραχές όπως η δυσλεξία και οι μαθησιακές δυσκολίες. Τα ακουστικά προκλητά δυναμικά εγκεφαλικού στελέχους χρησιμοποιούνται (α) για την αξιολόγηση των διαταραχών του ακουστικού και αιθουσαίου συστήματος, (β) για την διάγνωση του ακουστικού νευρινώματος ή άλλων όγκων της ακουστικής οδού, και (γ) σε νευρολογικές παθήσεις (σκλήρυνση κατά πλάκας, νόσος του Parkinson, νόσος Alzheimer ή στη χορεία του Huntington. Με αυτό το είδος προκλητών δυναμικών επιτρέπεται, αφού δεν απαιτείται η συνεργασία του ατόμου, η διάγνωση της βαρηκοΐας ή της κώφωσης σε άτομα που δεν είναι εύκολο να συνεργαστούν (βρέφη ή παιδιά μικρής ηλικίας) ή που δε θέλουν να συνεργαστούν (ιατροδικαστική εκτίμηση σε περιπτώσεις εργατικού ατυχήματος).Τα σωματοαισθητικά προκλητά δυναμικά προσφέρουν μια αξιόπιστη καταγραφή της σωματοαισθητικής οδού καθ’ όλη την έκταση της. Παρέχουν μια πλήρη αξιολόγηση για το νωτιαίο μυελό, το οπίσθιο εγκεφαλικό στέλεχος, τα δεμάτια του έσω λημνίσκου και τις παρακείμενες δομές. Χρησιμοποιούνται προκειμένου να διερευνηθεί οποιαδήποτε επιδείνωση σε ασθενείς με βλάβη ή τραυματισμό στο νωτιαίο μυελό, σε εγκεφαλικές βλάβες, στη διάγνωση ή στην αξιολόγηση της πορείας στη σκλήρυνση κατά πλάκας, στη νόσο Alzheimer, στη νόσο του Parkinson, στη χορεία του Huntington, σε κινητικές διαταραχές, εγκεφαλικές αιμορραγίες, όγκους, στη νόσο του Creutzfeldt-Jacob, στην επιληψία, αλλά και σε σωματόμορφες διαταραχές και νευροψυχολογικές αξιολογήσεις.
Όσον αφορά τη χρήση των ενδογενών ή γνωστικών προκλητών δυναμικών στο χώρο της νευροψυχολογίας αποτελεί μια τεχνική διερεύνησης και αξιολόγησης των γνωστικών λειτουργιών, όπως η αντίληψη, η προσοχή, η σκέψη και η μνήμη τόσο σε φυσιολογικό πληθυσμό, όσο και σε ασθενείς με άνοια, νόσο Alzheimer, νόσο του Parkinson, χορεία του Huntington και ψυχικά ασθενείς, ιδιαίτερα σχιζοφρενείς και καταθλιπτικούς, αλλά και σε παιδιά με μαθησιακές διαταραχές ή δυσλεξία. Ιδιαίτερα σημαντική τέλος, θεωρείται από αρκετούς ερευνητές η χρήση τους ως εργαλείου για την πρόγνωση ή για την διάγνωση διαταραχών όπως η αντικοινωνική διαταραχή της προσωπικότητας, η επιθετική ή εγκληματική συμπεριφορά, ο αλκοολισμός και η χρήση τοξικών ουσιών.
Εν κατακλείδι, τα προκλητά δυναμικά θεωρούνται ως μια από τις πιο αξιόπιστες νευροψυχολογικές μεθόδους αξιολόγησης τόσο στη διάγνωση των παθήσεων του κεντρικού νευρικού συστήματος όσο και στο σχεδιασμό της θεραπευτικής παρέμβασης των ψυχικών διαταραχών.

Η ελληνική πολιτεία είναι αρωγός σε αυτήν την προσπάθεια;

Η ελληνική πολιτεία και συγκεκριμένα η Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ) έχει επιχορηγήσει ερευνητικό πρωτόκολλο με τίτλο: “ΗΛΕΚΤΡΟΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ – Νέα Μεθοδολογική Προσέγγιση στις Εφαρμογές των Γνωστικών Προκλητών Δυναμικών στην Ιατροδικαστική και στον Αθλητισμό (01 ΠΡΑΞΕ 88)”. Το πρόγραμμα αφορά στη βελτίωση και αξιοποίηση της μεθόδου στην Ιατροδικαστική Νευροψυχολογία και στην Αθλητιατρική.
Μια από τις αξιώσεις που έθεσε η ΓΓΕΤ για την επιχορήγηση του προγράμματος ήταν η κατοχύρωση των πνευματικών δικαιωμάτων της συγκεκριμένης μεθοδολογικής προσέγγισης από τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας (ΟΒΙ). Μετά από την σχετική αίτησή μας στον ΟΒΙ, έχουμε λάβει το Δίπλωμα Ευρεσιτεχνίας με Αρ.Κατ. 20030100071/13.2.2003.

 

spot_img

Lawjobs