spot_img
spot_img
ΑρχικήΣυνεντεύξειςDr. Seraphim Voliotis - Barrister - CEDR accredited Mediator

Dr. Seraphim Voliotis – Barrister – CEDR accredited Mediator

spot_img
spot_img
spot_img

Πιστεύετε ότι η λέξη “Στρατηγική” είναι ένας όρος παρεξηγημένος ?

Ο συγκεκριμένος όρος είναι, κατά τη γνώμη, όχι απλά παρεξηγημένος αλλά ο πιό παρεξηγημένος όρος που γνωρίζω. Σε προσπάθειές μου να κατανοήσω την χρήση του, εννοιολογικά και όχι ετυμολογικά, διαπίστωσα ότι υπάρχουν τόσες περίπου χρήσεις όσοι και χρήστες. Συνήθως χρησιμοποιούμε τον όρο αυτό για να αναδείξουμε, μεταξύ άλλων, χαρακτηριστικά όπως: σπουδαιότητα, ανωτερότητα, ολιστική προσέγγιση, μακρόπνοο σχεδιασμό, μεγαλεπίβολη προσπάθεια, ηγεσία, οραματισμό, φρόνηση, πολεμική αντιπαράθεση, αμοιβαία προσοδοφόρα συνεργασία, υψηλόβαθμη θέση, πρόληψη ακόμα και ηθική ή ηθικές αρετές αλλά ακόμα και ανηθικότητα (όπως ίσως έχετε παρατηρήσει στα μοντέρνα reality shows).
 Δεν ισχυρίζομαι όμως πως όλα αυτά και πολλά άλλα χαρακτηριστικά δεν θα έπρεπε να συνδέονται με τη στρατηγική. Αντιθέτως, βρίσκω αρκετά εύστοχες αυτές τις συνδέσεις, ειδικά όταν η αναφορά γίνεται ως αξιολογική κρίση, δηλαδή “καλή στρατηγική”. Πλην όμως είναι προτιμότερο, κατά τη γνώμη μου, πρώτα να συμφωνήσουμε έστω και με κάποια ευρύτητα σε μία κοινή χρήση του όρου, να αναλύσουμε τις σχετικές με τη στρατηγική ορθές πρακτικές και μετά να διαπιστώσουμε τις ανωτέρω εννοιολογικές συνδέσεις.
 Ξεκινώντας από την ανάλυση των πολεμικών πρακτικών προ τεσσάρων περίπου χιλιετιών, στην αρχαία Κίνα, με τα συγγράματα του παγκοσμίως γνωστού πλέον στρατηγού και θεωρητικού του πολέμου Sun Tzu, και μετά από συνεχείς πολεμικές συγκρούσεις και αναλύσεις έκτοτε, θα περίμενε κανείς ότι θα είχαμε καταλήξει στη συστηματική ανάλυση όλων των εκφάνσεων της ‘σύγκρουσης’. Και πρώτης εξ’ αυτών της ‘στρατηγικής’. Πλην όμως, η σύγχρονη επιστήμη μόλις το 1928 (Θεωρία Παιγνίων) δειλά-δειλά διαμόρφωσε έναν αυστηρό ορισμό της έννοιας και μάλιστα εντός ενός αυστηρού (μαθηματικού) πλαισίου ανάλυσης. Για να είμαι απόλυτα ειλικιρνής, λοιπόν, δεν θεωρώ τυχαία την σύγχυση που επικρατεί σχετικά με τη χρήση του συγκεκριμένου όρου. Εμπεριέχει την εξοικείωση της καθημερινότητας με την γοητεία της σπουδαιότητας και το μυστήριο της πολυπλοκότητας.
 

 Κατά πόσο θεωρείτε ότι η έννοια της Στρατηγικής έχει θέση στη σύγχρονη Νομική Επιστήμη ?

Στη σύγχρονη Νομική Επιστήμη, ειδικότερα όπως θεωρώ ότι εκφράζεται στη χώρα μας, θα μπορούσε κανείς να πει ότι δεν έχει ιδιαίτερη εφαρμογή. Αντιθέτως όμως στη σύγχρονη νομική πρακτική και στο επάγγελμα του δικηγόρου, δηλαδή, θα έλεγα ότι η ‘στρατηγική’ είναι τεραστίας σημασίας, εφάμιλλη ακόμα και της ιδίας της νομικής κατάρτισης των δικηγόρων. Δύσκολα θα μπορούσα να φανταστώ πώς ένας δικηγόρος θα μπορούσε να προσφέρει τις καλύτερες δυνατές υπηρεσίες στους πελάτες του, είτε ως νομικός σύμβουλος είτε ως υπηρέτης της λεγόμενης ‘μαχόμενης’ δικηγορίας, χωρίς να έχει επίγνωση, κατανόηση και εξοικείωση με όλες τις “στρατηγικές” προεκτάσεις των υποθέσεών του. Πολλώ μάλλον όταν αναφερόμαστε σε μεγάλες και πολυσχιδείς υποθέσεις αυξημένης πολυπλοκότητας και σημασίας.
  Το αυτό ισχύει και εκτός Ελλάδος, μόνο που σε ορισμένες χώρες, ειδικότερα στις ΗΠΑ, έχει αρχίσει να εδραιώνεται η εφαρμογή της “στρατηγικής” και στην ίδια τη νομική επιστήμη. Τα τελευταία, ειδικά χρόνια, έχει αναπτυχθεί η σύνδεση μεταξύ της νομικής και των οικονομικών επιστημών. Παιγνιο-θεωρητικές αναλύσεις καθαρά νομικών θεμάτων βλέπουν δειλά-δειλά το φως της δημοσιότητας. Αν και η βιβλιογραφία είναι σχετικά περιορισμένη το ρεύμα είναι, κατά τη γνώμη μου, εμφανές και ισχυρό. Άλλωστε είναι λογικό να δεχθούμε ότι η Νομική Επιστήμη όχι μόνο δεν είναι αποκομμένη από τις οικονομικές ή άλλες δραστηριότητες των ανθρώπων αλλά αντιθέτως τις υπηρετεί, τις περιγράφει και τις ρυθμίζει όσο καλύτερα μπορεί. Συνεπώς κάθε επιστημονικό ‘εργαλείο’ που βοηθά στην κατανόηση αυτών των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων θα μπορούσε να αποτελέσει και εργαλείο της Νομικής Επιστήμης.

Τελικά η Στρατηγική είναι μία ικανότητα έμφυτη ή μπορεί να καλλιεργηθεί ?

Η ιστορία είναι γεμάτη παραδείγματα ανθρώπων που φαινομενικά επέδειξαν εξαιρετική ‘στρατηγική’ ικανότητα. Λέω ‘φαινομενικά’, όχι γιατί αμφισβητώ τις ικανότητες των ανθρώπων αυτών, αλλά γιατί δεν μπορούμε εύκολα να απομονώσουμε όλους τους παράγοντες που οδήγησαν σε λαμπρές επιτυχίες ώστε να καταλήξουμε σε εντελώς ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τα ακριβή αίτια των επιτυχιών αυτών. Βεβαίως δύσκολα θα μπορούσε να αμφισβητήσει κανείς τις στρατηγικές ικανότητες του Μ. Αλεξάνδρου, του Βελισσάριου και του Ιουστινιανού, του Ιουλίου Καίσαρα και του Σκιπίωνος του Αφρικανού, του Ναπολέοντα αλλά και αυτού ακόμα του Χίτλερ(και των συμβούλων του) στην πρώτη περίοδο του β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, είτε αυτοί οι άνθρωποι είχαν έμφυτες ικανότητες είτε εκπαιδεύθηκαν (με τα μέτρα της εποχής τους) σημασία έχει ότι η εν λόγω ικανότητα, όπως άλλωστε οι περισσότερες ικανότητες, μπορεί να καλλιεργηθεί και πρέπει να καλλιεργείται. Σε καμία περίπτωση δεν μπορεί κανείς να ισχυριστεί πως με την κατάλληλη καλλιέργεια μπορεί να παραχθούν αβίαστα νέοι Ναπολέοντες ή Μεγαλέξανδροι. Μπορούμε όμως να πούμε ότι κάθε άνθρωπος μπορεί να βελτιώσει την ‘στρατηγική του σκέψη’ και οι επίδοξοι μεγάλοι ηγέτες να συστηματοποιήσουν μέρος από τις ικανότητες που τους κάνουν ή θα τους κάνουν να διακριθούν είτε σε συγκρουσιακά περιβάλλοντα είτε, σημαντικότερα, σε περιβάλλοντα συνεργασίας και δημιουργίας.

Μπορεί η Στρατηγική σκέψη να αποτελέσει εργαλείο για το σύγχρονο δικηγόρο ?

Θεωρώ ότι η ‘στρατηγική σκέψη’ μπορεί και πρέπει να αποτελεί εργαλείο για κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο που λαμβάνει (σημαντικές) αποφάσεις. Συνεπώς όχι μόνο πρέπει ο σύγχρονος δικηγόρος να σκέπτεται στρατηγικά, αλλά είναι, κατά τη γνώμη μου, ο κατ’εξοχήν αποδέκτης των αρχών αυτών. Είναι ο άνθρωπος που λαμβάνει συνεχώς πολλές και σημαντικές αποφάσεις σε πολύπλοκες καταστάσεις μεγάλης σημασίας, συχνά εν μέσω έντονης αντιπαλότητας.
  Βεβαίως, πιστεύω πως αρκετοί σημαντικοί δικηγόροι δια της πρακτικής και της εμπειρίας που έχουν αποκομίσει έχουν αναπτύξει, σε μεγάλο βαθμό, πολλές από τις ικανότητες που οδηγούν σε ‘στρατηγική σκέψη’. Είμαι, επίσης, βέβαιος, ότι με την υπό αυτών μαθητεία, αρκετοί νέοι δικηγόροι απολαμβάνουν την εξοικείωση στην εφαρμογή των αρχών αυτών σε πραγματικές υποθέσεις. Η συστηματική θεωρητική διδασκαλία δεν μπορεί να υποκαταστήσει την πρακτική εφαρμογή των εν λόγω αρχών δια της ανωτέρω μαθητείας, μπορεί όμως να δώσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο ο νέος δικηγόρος θα εντάξει τα επαγγελματικά του βιώματα και θα τα κατανοήσει ακόμα καλύτερα.
  Εν τέλει, η ίδια η ‘στρατηγική’, παρά την κοινώς διαδεδομένη αντίθετη αντίληψη, όχι μόνο δεν είναι αποκομμένη από την εφαρμογή της αλλά την εμπεριέχει, ως ουσιαστικό στοιχείο αυτής.

Τί ακριβώς πραγματεύεται το μάθημα της Στρατηγικής Σκέψης του ALBA και πού αποβλέπει ?

Το εν λόγω μάθημα έχει πολλαπλούς στόχους, κοινό σημείο όμως όλων είναι η διαδικασία λήψης αποφάσεων (decision making):
1. Να προσδώσει στο σπουδαστή την ευρύτητα πνεύματος που απαιτείται για την σωστή απεικόνιση και ανάλυση θεμάτων που σχετίζονται με φαινομενική ή πραγματική ‘σύγκρουση’ δύο ή περισσοτέρων αντιπαλόμενων πλευρών.
2. Να βοηθήσει το σπουδαστή να κατανοήσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες δημιουργείται και εδραιώνεται πνεύμα και πρακτική συνεργασίας αμοιβαίου συμφέροντος, παρά το συχνά ‘πολεμικό’ πλαίσιο στο οποίο εντάσσονται οι συνθήκες αυτές.
3. Να μεταδώσει στο σπουδαστή τα διανοητικά εργαλεία που απαιτούνται για την επίλυση προβλημάτων ‘στρατηγικής’ υφής.
4. Να εξοικειώσει το σπουδαστή με τα συχνά ‘σφάλματα’ που διαπράττουμε στην προσπάθειά μας να αναλύσουμε τις καταστάσεις αυτές, οι πηγές των οποίων είναι συχνά ψυχολογικής και όχι αυστηρά λογικής υφής.

 

spot_img

Lawjobs