spot_img
spot_img
ΑρχικήΜελέτες-ΆρθραΒιβλιοκριτική - Ποια δημοκρατία για την Ελλάδα μετά την κρίση;

Βιβλιοκριτική – Ποια δημοκρατία για την Ελλάδα μετά την κρίση;

spot_img
spot_img
spot_img
Νίκος Κ. Αλιβιζάτος,
Ποια δημοκρατία για την Ελλάδα μετά την κρίση;
Για την αποκατάσταση των λέξεων και του νοήματός τους,
Εκδόσεις, Πόλις, 2013,σελ 163
«Το Σύνταγμα του 1975 αντιμετώπισε αποτελεσματικά το συνολικό πρόβλημα της κρίσης των θεσμών που βασάνιζε τη χώρα. Ενταφίασε τον εθνικό διχασμό και εδραίωσε τη Δημοκρατία. Εξασφάλισε στη χώρα ένα ισχυρό κράτος ως εργαλείο για τη μεταρρύθμιση και την ανάπτυξη. Περιέλαβε ευρύτατη δέσμη δικαιωμάτων που συνέβαλαν στον κοινωνικό εκσυγχρονισμό. Διευκόλυνε την είσοδο της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια και εξασφάλισε στη χώρα ομαλό κοινοβουλευτικό βίο, πρωτόγνωρο στα χρονικά του τόπου. Περιείχε όμως και φλύαρες διατάξεις, διακηρύξεις και ασάφειες που δεν πρέπει να απαντούν στο σύντομο και λιτό κείμενο ενός Συντάγματος. Υπέστη αναθεωρήσεις, οι οποίες το φόρτωσαν ακόμη περισσότερο και ανέτρεψαν τις ισορροπίες του. Πάνω απ’ όλα, όμως, δενεφαρμόσθηκεπάντοτεμετονκαλύτερο τρόπο.1»
Ο συγγραφέας Νίκος Αλιβιζάτος στο νέο και επίκαιρο έργο του «Ποια δημοκρατία για την Ελλάδα μετά την κρίση; – Για την αποκατάσταση των λέξεων και του νοήματός τους» είναι «η φρόνιμη φωνή» επιχειρεί κατά τον πιο επιτυχημένο τρόπο μια επίκαιρη και αληθινή αλλά απολύτως αναγκαία «βυθοσκόπηση2» του Ελληνικού προβλήματος, όπως αυτό αναδείχθηκε από την εφαρμογή του Συντάγματος του 1975.Το Σύνταγμα λειτούργησε ικανοποιητικά και δεν δημιουργήθηκαν αντίστοιχα ζητήματα «ανωμαλιας »,όπως συνέβη σε προγενέστερα Συντάγματα3. Ο καθηγητής Ν. Αλιβιζάτος, την στιγμή που η Ελλάδα ταλανίζεται από την τεράστια νομισματική κρίση και τις συνέπειες της, υψώνοντας το ολόφωτο από αλήθειες και σοφία πνεύμα του πάνω από τον ζόφο των δύσκολων στιγμών ,έγραψε ένα σπουδαίο έργο ανατέμνοντας και σπουδάζοντας με αρμοδιότητα το περιεχόμενο της Δημοκρατίας μας στα πλαίσια της επικείμενης αναθεώρησης του Συντάγματος. Του χρωστάμε χάρη, εμείς οι νομικοί και όχι μόνο, που μας φιλοδώρησε το βιβλίο αυτό. Ένα κείμενο που σφύζει από εσωτερικό δυναμισμό κι όπου η πίστη στους δημοκρατικούς θεσμούς και η αλήθεια των πραγμάτων άφησε βαθύτατο αχνάρι μέσα του.
Ο συγγραφέας Νίκος . Αλιβιζάτος, από το 1980 διδάσκει στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, όπου το 1992 εξελέγη καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου. Είναι ένας πολυγραφότατος επιστήμονας που παρεμβαίνει στα μεγάλα ζητήματα του τόπου και δεν μένει μόνο στο να διδάσκει στα κατάμεστα αμφιθέατρα τους φοιτητές του. O Nικος Αλιβιζάτος σαν δάσκαλος, μας κάνει να θυμηθούμε πως κάποτε σ’ αυτήν εδώ τη Χώρα, υπήρχαν αληθινοί διανοούμενοι ,όπως ο συγγραφέας και ο αείμνηστος δάσκαλος μας Α. Μάνεσης, την παρακαταθήκη του οποίου τηρεί απαρέγκλιτα ο συγγραφέας: «όσο θα μπορώ να διδάσκω το μάθημα του Συνταγματικού Δικαίου, θα το διδάσκω σαν μάθημα της πολιτικής ελευθερίας4
Ο Νίκος Αλιβιζάτος ,ακολουθώντας τα βήματα των μεγάλων Συνταγματολόγων είναι επιστήμονας, ουσιαστικός επίκαιρος, αλλά και πολυγραφότατος. Έχει γράψει μεταξύ άλλων: “Οι πολιτικοί θεσμοί σε κρίση. Όψεις της ελληνικής εμπειρίας, 1922-1974” (Θεμέλιο, 1983, γ’ έκδ. 1996), “Ο αβέβαιος εκσυγχρονισμός και η θολή συνταγματική αναθεώρηση” (Πόλις, 2001), “Η βασιλική περιουσία στο Στρασβούργο” (Α. Σάκκουλας, 2003) και “Πέρα από το 16: Τα πριν και τα μετά” (Αθήνα: Μεταίχμιο, 2007).Το Σύνταγμα και οι εχθροί του στη νεοελληνική ιστορία5 1800-2010, Πόλις (2011). Τελευταία και εξαιρετικά επίκαιρη η συγγραφή του βιβλίου: «Ποια δημοκρατία για την Ελλάδα μετά την κρίση; – Για την αποκατάσταση των λέξεων και του νοήματός τους» είναι ένα βιβλίο προσηλωμένο στο παρόν και το μέλλον ,η ευθύνη του συγγραφέα- πνευματικού ανθρώπου δεν επιτρέπει κανένα συμβιβασμό και καμιά μοιρολατρία. Θεωρεί και εύλογα ότι η λειτουργία του Δημοκρατικού Πολιτεύματος έχει ουσιώδη προϋπόθεση την αποδοχή από όλους τους εμπλεκομένους των δημοκρατικών κανόνων του παιχνιδιού. Προϋποθέτει, επομένως, την πλήρη άρνηση κάθε μορφής βίας και την καταδίκη της βίας, ως μέσου πολιτικού αγώνα.Έτσι λοιπόν εύλογα διαπίστωσε ο συγγραφέας ότι δεν μπορεί μια οποιαδήποτε οργανωμένη μειοψηφία με εγκληματικές μεθόδους, να θέλει και να της επιτρέπεται να κυβερνήσει τους πολλούς από τους οποίους αφαιρεί και το δικαίωμα να έχουν γνώμη για τα δημόσια πράγματα. Χωρίς Ελευθερία και Δημοκρατία ούτε άνθρωπος υπάρχει ,ούτε πολιτισμός.
Η τεράστια πολύμορφη Εθνική κρίση που διερχόμεθα οδήγησε τον συγγραφέα να γράψει στην προεισαγωγή του στο βιβλίο με τίτλο :«Προθέσεις και νεύματα» :« Αν ισχυριζόμουν ότι έγραψα το μικρό αυτό βιβλίο με την ψυχραιμία που θα επέβαλλαν σε έναν γνωστικό άνθρωπο αρκετές δεκαετίες δημόσιων παρεμβάσεων, δεν θα ήμουν ειλικρινής. Από το πρώτο Μνημόνιο, το 2010, κυρίως όμως από την έξαρση της βίας, την άνοιξη του 2011, έχω χάσει και εγώ βεβαιότητες μιας ολόκληρης ζωής και δεν μπορώ να εξηγήσω πώς, χωρίς καλά καλά να το καταλάβουμε, φτάσαμε ως το χείλος της αβύσσου. Από την άλλη, η δυστυχία τριγύρω μας είναι τόσο διάχυτη και η φόρτιση τόσο μεγάλη, ώστε και να το θέλεις, δεν μπορείς πάντοτε να κρατήσεις το μυαλό σου καθαρό για μελέτη και νηφάλια ανάλυση. Σε προσωπικό επίπεδο, η κρίση άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο βλέπω τον εαυτό μου ως νομικό που θέλει να λέει τη γνώμη του για τα κοινά. Κατάλαβα ότι δεν αρκεί, όπως παλιά, να καταγγέλλει κανείς τα κακώς κείμενα, για να έχει τη συνείδησή του ήσυχη. Αισθάνομαι όλο και περισσότερο ότι οφείλω να υπερασπιστώ εξίσου τα “βασικά” της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου“. Αξίζει να σημειώσουμε εμφαντικά : «Ούτως ή άλλως ,την ανάκαμψη δεν θα τη φέρουν φθαρμένα αλλά φρέσκα μυαλά».
Ο συγγραφέας θεωρεί απαραίτητο να διευκρινίσει ότι πριν διατυπώσει τις απόψεις του για τη Δημοκρατία, τους θεσμούς και τη μεταρρύθμισή τους, να αποσαφηνίσει το νόημα ορισμένων βασικών ζητημάτων που υφίστανται απαράδεκτη και βάναυση καπήλευση στον λεγόμενο δημόσιο διάλογο. Άλλωστε δεν είναι πρώτη φορά που ο νηφάλιος στοχασμός του συγγραφέα είναι προορισμένος να δώσει τη αφορμή για την περαιτέρω διάλογο με στόχο την οδό των μεταρρυθμίσεων6, που είναι η μόνη η οποία διασφαλίζει ότι θα είναι επιτυχείς οι αλλαγές στους θεσμούς στην επικείμενη συνταγματική αναθεώρηση αλλά και στην διατήρηση του πολιτεύματος της προεδρευόμενης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας7, με τις αναγκαίες βελτιώσεις για την αντιμετώπιση των παρενεργειών και στρεβλώσεων που υφίστανται. Είναι δε απολύτως ακριβές ότι η συζήτηση για την συνταγματική αναθεώρηση έχει μεταβληθεί πλέον, σε συζήτηση για την δημιουργία εντυπώσεων χωρίς όμως την ουσιαστική προοπτική βελτίωσης της κατάστασης
Διψούμε όλοι για αλήθεια και το βιβλίο αυτό του Ν .Αλιβιζάτου ,είναι αληθινό βιβλίο, πραγματικής αγωγής του ελεύθερου ανθρώπου. Είναι διδακτικό και ωφέλιμο και πάνω απ’ όλα επίκαιρο.
 
ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ
 


1 Του Παναγιώτη Πικραμμένου «Ο Κ. Καραμανλής και το Σύνταγμα του 1975» εφ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 10.03.2013
2 «ΕΝ ΒΥΘΩ,Η ΑΛΗΘΕΙΑ» Δήμοκριτος,αποσπ,117
3 Βλ: ΑΛΙΒΙΖΑΤΟΣ ΝΙΚΟΣ: «ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΟΥ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ 1800-2010»Εκδόσεις: ΠΟΛΙΣ
4 Βλ Α.ΜΑΝΕΣΗ βιβλίο Συνταγματική Θεωρία και Πράξη”, Θεσσαλονίκη 1980, με τίτλο “Το τελευταίο μάθημα επί δικτατορίας”.
5 Ένα μνημειακό έργο Συνταγματικής Ιστορίας (βλ: Αντώνη Μανιτάκη σε εφημερίδα Αυγή 05/06/2011)
6 Βλ Νίκου Αλιβιζάτου «Πέρα από το 16 τα πριν και τα μετά» εκδ Μεταίχμιο και του ιδίου «Ο αβέβαιος εκσυγχρονισμός» εκδ Πολις
7 Η μορφή του πολιτεύματος που θεσπίζει το ισχύον Σύνταγμα είναι αυτή της Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Το ζήτημα του αιρετού ή μη αρχηγού του κράτους ρυθμίστηκε οριστικά μετά την κατάρρευση της δικτατορίας (24.7.1974), με το δημοψήφισμα της 8.12.1974, και αποτυπώθηκε στο άρθρο 1 παρ.1 Σ.
spot_img

Lawjobs