spot_img
spot_img
ΑρχικήLaw NewsΔ.Τύπου - ΑνακοινώσειςΠαρέμβαση της Homo Digitalis για τα ονομαστικά αρχεία επιβατών στις πτήσεις αεροπλάνων...

Παρέμβαση της Homo Digitalis για τα ονομαστικά αρχεία επιβατών στις πτήσεις αεροπλάνων εντός ή εκτός ΕΕ

spot_img
spot_img
spot_img

Στις 4 Δεκεμβρίου δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως ο  Νόμος 4579/2018 για τα ονομαστικά αρχεία επιβατών στις πτήσεις αεροπλάνων εντός ή εκτός ΕΕ  [συμμόρφωση με την Οδηγία  (ΕΕ) 2016/681 (οδηγία PNR) «Υποχρεώσεις αερομεταφορέων σχετικά με τα αρχεία επιβατών-προσαρμογή της νομοθεσίας» ].

Το σχετικό σχέδιο νόμου είχε κατατεθεί στις 15 Νοεμβρίου 2018 στη Βουλή και η Homo Digitalis, η πρώτη και μοναδική ΜΚΟ με αντικείμενο την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη ψηφιακή εποχή, είχε καταθέσει σχετική αναφορά με έξι παρατηρήσεις προκειμένου να βελτιωθεί το εθνικό σχέδιο νόμου. Δυστυχώς, όμως, παρά την εμπεριστατωμένη παρέμβαση της Homo Digitalis με συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωση του νομοσχεδίου, o Νόμος 4579/2018 δεν υιοθέτησε καμία από τις υποβληθείσες παρατηρήσεις που ακολουθούν.

Το μεγαλύτερο όμως δυστύχημα είναι, ότι ενώ, οι παρατηρήσεις της Homo Digitalis, κινούνταν προς την κατεύθυνση της βελτίωσης του σχεδίου νόμου, με στόχο την αποτροπή των καταχρήσεων κατά την πρόσβαση στα στοιχεία PNR και την πληρέστερη προστασία της ιδιωτικότητας των πολιτών, η οργάνωση δεν έλαβε καμία απάντηση από επίσημα χείλη σχετικά με την τύχη της αναφορά της- ούτε έστω αρνητική.

Η ανοικτή επιστολή-αναφορά της HD απευθυνόταν στο σύνολο των βουλευτών της Βουλής των Ελλήνων, επισημαίνοντας ότι το συγκεκριμένο σχέδιο νόμου δε διασφαλίζει τις εγγυήσεις, τις οποίες έχει επισημάνει το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) με την υπ’ αρ. 1/15 Γνωμοδότησή της 26ης Ιουλίου 2017 του επί της συμφωνίας ΕΕ-Καναδά σχετικά με τα αρχεία επιβατών αερομεταφορέων. Η προαναφερθείσα γνωμοδότηση, παρότι δεν είναι νομικά δεσμευτική για άλλες συμφωνίες πέραν της συμφωνίας ΕΕ-Καναδά, ούτε για την ευρωπαϊκή νομοθεσία εν γένει, αναμφίβολα σχετίζεται τόσο με τις υπόλοιπες σχετικές συμφωνίες με άλλα κράτη, όσο και με την ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με τα δεδομένα επιβατών αερομεταφορέων και θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.

Οι έξι παρατηρήσεις που υποβλήθησαν  αφορούν συνοπτικά τα εξής:

1. Την προβληματική επιλογή της Διεύθυνσης Διαχείρισης και Ανάλυσης Πληροφοριών (Δι.Δ.Α.Π) ως οικεία  «Μονάδα Στοιχείων Επιβατών» (ΜΣΕ) σύμφωνα με τις απαιτήσεις του άρθρου 4 παρ. 1 της Οδηγίας 2016/681

2. Την ανεξέλεγκτη πρόσβαση από κάθε αστυνομικό που υπηρετεί στην προαναφερθείσα ΜΣΕ στα στοιχεία PNR τα οποία θα φανερώνουν ακόμη και ευαίσθητες πτυχές της προσωπικής ζωής του κάθε πολίτη, όπως πότε, που και με ποιόν ταξίδεψε, χωρίς απολύτως καμία δυνατότητα ελέγχου ή καταγραφής. Ειδικότερα, δεν προβλέπονται οι απαραίτητες εγγυήσεις ,όπως π.χ. η τήρηση καταχωρήσεων της αναζήτησης πληροφοριών (log policy).

3. Την πρόσβαση στα στοιχεία επιβατών σε όλες ανεξαιρέτως τις προβλεπόμενες ημεδαπές προανακριτικές κι άλλες αρχές, κατά το άρθρο 2 περ. α’ εδ. α’ του π.δ. 135/2013  – δηλαδή στον μεμονωμένο προανακριτικό υπάλληλο ή δημόσιο υπάλληλο – χωρίς να προηγηθεί κρίση δικαστηρίου ή άλλης ανεξάρτητης αρχής.

  1. Το άρθρο 14 του Σχεδίου Νόμου προβλέπει ότι τα δεδομένα PNR διατηρούνται για περίοδο πέντε ετών από τη διαβίβασή τους. Η  πρόβλεψη αυτή είναι γενική και αφορά στα στοιχεία όλων των επιβατών, και όχι μόνο αυτών που κρίνονται επικίνδυνοι. Η περίοδος των πέντε ετών δεν μπορεί να θεωρηθεί ως το «απολύτως αναγκαίο διάστημα» σύμφωνα με τις απαιτήσεις του ΔΕΕ.

5. Στο άρθρο 5, στοιχείο ιβ, αναφέρεται ότι το Σχέδιο Νόμου αφορά μεταξύ άλλων γενικές πληροφορίες που περιλαμβάνουν όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες για ασυνόδευτους ανηλίκους κάτω των 18 ετών. Λαμβανομένης υπόψη της ευάλωτης φύσης των ανηλίκων και της αυξημένης προστασίας που πρέπει να απολαμβάνουν τα δεδομένα τους με βάση και την Οδηγία 2016/680, η περιγραφή αυτή δύσκολα μπορεί να χαρακτηριστεί ως «σαφής και ακριβής». Η διάταξη του Σχεδίου Νόμου που κάνει λόγο για «όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες για ασυνόδευτους ανηλίκους κάτω των 18 ετών» δεν πληροί τις προϋποθέσεις της «σαφήνειας και της ακρίβειας» και θα πρέπει να εξειδικευτεί.

6. Στη μεταβίβαση των συμπληρωματικών πληροφοριών (αριθμός θέσης και άλλες πληροφορίες για τη θέση) που ορίζει το άρθρο 5, στοιχείο ιδ, της Οδηγίας.  Το Σχέδιο Νόμου, αν και ακολουθεί πιστά το κείμενο της Οδηγίας 2016/681, στο σημείο αυτό θα πρέπει να καταστεί σαφές, ότι κωδικοί θέσεων οι οποίοι αναφέρονται στις διαιτητικές προτιμήσεις των επιβατών ενδέχεται να φανερώνουν τόσο θρησκευτικές πεποιθήσεις όσο και πληροφορίες σχετικά με την υγεία του επιβάτη θα διγράφονται άμεσα βάσει και των οριζόμενων στο άρθρο 15, παρ. 4 της οδηγίας.

Σημειωτέον, ότι όλα τα προαναφερθέντα δεδομένα (αρχεία επιβατών) μπορούν να φανερώνουν το μοτίβο των μετακινήσεων κάποιου ατόμου, όπως τον χρόνο του ταξιδιού, τον τόπο αναχώρησης και άφιξης, το email και τη διεύθυνσή του, καθώς και τους συνταξιδιώτες ενός ατόμου, αλλά ενδεχομένως ακόμη και συναφή στοιχεία κρατήσεων ξενοδοχείων κλπ, φανερώνοντας με αυτόν τον τρόπο πληροφορίες για μετακινήσεις επαγγελματικής ή προσωπικής φύσεως αλλά ακόμα και τον κύκλο κοινωνικών συναναστροφών αυτού, όπως φίλοι ή σύντροφοι.

Κλείνοντας, η Homo Digitalis καλεί τους αξιότιμους Υπουργούς και τους αξιότιμους βουλευτές, αναφορικά με τα κατά καιρούς σχέδια νόμων, να λαμβάνουν υπόψη παρεμβάσεις και προτάσεις προερχόμενες από την κοινωνία των πολιτών, ειδικά όταν αυτές κατατίθενται από εξειδικευμένους οργανισμούς και στοχεύουν μόνο στην βέλτιστη νομοθετική πρωτοβουλία και την πληρέστερη προστασία. 

Σετικά με τη Homo Digitalis:
Η Homo Digitalis, είναι η πρώτη Μη Κυβερνητική Οργάνωση στην Ελλάδα με αντικείμενο την προστασία των ανθρώπινων δικαιωμάτων στη ψηφιακή εποχή. Ιδρύθηκε το Μάρτιο του 2018 από έξι νέους νομικούς με ευρύ πεδίο εξειδίκευσης και ανεξάντλητη όρεξη για προσφορά στο κοινωνικό σύνολο. Δεδηλωμένοι στόχοι της είναι η καλύτερη δυνατή πληροφόρηση των Ελλήνων πολιτών για την ορθή χρήση του διαδικτύου, η προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους αλλά και η στήριξη τους σε περιπτώσεις υφιστάμενων παραβιάσεων. Η Homo Digitalis έχει ήδη συνεργαστεί με αρκετούς διεθνείς, ευρωπαϊκούς και εθνικούς οργανισμούς για ποικίλες μελέτες, ενώ η έκθεσή της σχετικά με το δικαίωμα στο σεβασμό της προσωπικής και οικογενειακής ζωής στην ψηφιακή εποχή δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα του ΟΗΕ και παρουσιάστηκε στο πλαίσιο της 39ης συνεδρίασης του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ στη Γενεύη το Σεπτέμβριο του 2018. Τέλος η Homo Digitalis είναι μέλος-παρατηρητής της EDRi (European Digital Rights). Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να ανακαλύψει περισσότερα, είτε με μία επίσκεψη στον ιστότοπό της www.homodigitalis.gr, είτε αποστέλλοντας πιθανές ερωτήσεις στην  ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected]

spot_img

Lawjobs