Aπαντώντας σε προδικαστικό ερώτημα του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου της Τσεχικής Δημοκρατίας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο απεφάνθη ότι ο αιτών άσυλο σε χώρα-μέλος της ΕΕ μπορεί, βάσει του εθνικού δικαίου, να παραμείνει υπό κράτηση με σκοπό την απομάκρυνσή του λόγω παράνομης διαμονής, αν η αίτηση ασύλου υπεβλήθη με μοναδικό σκοπό γτην καθυστέρηση ή την ματαίωση εκτέλεσης της απόφασης περί επιστροφής του.
Η υπόθεση αφορά στον Τούρκο υπήκοο Μ.Αρσλάν, ο οποίος συνελήφθη από την τσεχική αστυνομία και κρατείτο για παράνομη διαμονή. Την επομένη της σύλληψης οι τσεχικές αρχές εξέδωσαν απόφαση περί απομακρύνσεώς του και, με δεύτερη απόφαση που ελήφθη μερικές ημέρες αργότερα, καθόρισαν τη διάρκεια της κρατήσεώς του σε 60 ημέρες, λόγω βάσιμων υποψιών ότι ο Αρσλάν θα παρεμπόδιζε την εκτέλεση της αποφάσεως περί απομακρύνσεώς του. Στη δεύτερη απόφαση διαλαμβανόταν, μεταξύ άλλων, ότι ο ενδιαφερόμενος είχε εισέλθει παρανόμως σe χώρο Σένγκεν, για να αποφύγει τους συνοριακούς ελέγχους, και είχε διαμείνει διαδοχικώς στην Αυστρία και στην Τσεχική Δημοκρατία χωρίς ταξιδιωτικά έγγραφα ούτε θεώρηση. Επιπλέον, σύμφωνα πάντα με την προηγούμενη απόφαση, ο Αρσλάν είχε ήδη εντοπιστεί το 2009 στην ελληνική επικράτεια έχοντας στην κατοχή του πλαστό διαβατήριο και ότι, εν συνεχεία, είχε σταλεί στη χώρα καταγωγής του και τα στοιχεία του είχαν εισαχθεί στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν ως προσώπου του οποίου η είσοδος στο έδαφος των κρατών του χώρου Σένγκεν απαγορεύεται για το χρονικό διάστημα από τις 26 Ιανουαρίου 2010 έως τις 26 Ιανουαρίου 2013. Την ημέρα της εκδόσεως της αποφάσεως αυτής, ο Αρσλάν κατέθεσε αίτηση ασύλου. Κατά την περίοδο εξετάσεως της αιτήσεως αυτής, η κράτηση παρατάθηκε κατά 120 ημέρες.
Ο Αρσλάν αμφισβήτησε ενώπιον των τσεχικών δικαστηρίων τη νομιμότητα της τελευταίας αυτής αποφάσεως περί παρατάσεως της κρατήσεώς του. Παράλληλα, η κράτησή του τερματίστηκε, καθόσον παρήλθε ο ανώτατος χρόνος κράτησης των έξι μηνών, απορρίφθηκε δε και η αίτησή του περί παροχής ασύλου. Το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Τσεχικής Δημοκρατίας, το οποίο επιλήφθηκε της υπόθεσης απηύθυνε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο προδικαστικό ερώτημα για το αν ο αιτών άσυλο μπορεί να κρατείται νομίμως με σκοπό την απομάκρυνσή του απ’ το έδαφος της Ένωσης λόγω παράνομης διαμονής.
Το Δικαστήριο, απαντώντας στο ως άνω ερώτημα, διαπιστώνει ότι ο αιτών άσυλο έχει το δικαίωμα να παραμείνει στο έδαφος του κράτους – μέλους που είναι αρμόδιο για την εξέταση της αιτήσεώς του, τουλάχιστον έως ότου η αίτησή του αυτή απορριφθεί σε πρώτο βαθμό. Κατά συνέπεια, δεν μπορεί να θεωρείται, κατά την περίοδο αυτή, ότι διαμένει παρανόμως εντός του κράτους αυτού και εναπόκειται στα κράτη-μέλη να καθορίζουν, τηρώντας πλήρως τις υποχρεώσεις τους που απορρέουν τόσο από το διεθνές δίκαιο όσο και από το δίκαιο της Ένωσης, τους λόγους για τους οποίους μπορεί να τεθεί ή να παραμείνει υπό κράτηση ο αιτών άσυλο, για μια περίοδο που κατά γενικό κανόνα δεν μπορεί να υπερβαίνει το εξάμηνο.
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε εν προκειμένω ότι ο Αρσλάν τέθηκε υπό κράτηση λόγω της υποψίας διαφυγής του και η αίτηση ασύλου υπεβλήθη με μοναδικό σκοπό να καθυστερήσει ή ακόμη και να ματαιώσει, την εκτέλεση της αποφάσεως περί επιστροφής που εκδόθηκε κατ’ αυτού, τονίζοντας ωστόσο ότι η καταχρηστικότητα της υποβολής αίτησης ασύλου πρέπει πάντα να εξετάζεται κατά περίπτωση.
Τέλος τονίζεται επίσης ότι σε κάθε περίπτωση οι εκάστοτε εθνικές αρχές οφείλουν να εξετάζουν την αναγκαιότητα και την αναλογικότητα του μέτρου της κράτησης του αιτούντος άσυλο καθώς και τη διάρκεια αυτής.
