Ο Συνήγορος του Πολίτη εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόσφατη απόφαση του
ΟΑΕΔ, με την οποία διευκολύνεται η εγγραφή ανέργων που δεν διαθέτουν μόνιμη
κατοικία στα μητρώα του ΟΑΕΔ και για την ανταπόκριση του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης και της Διοίκησης του ΟΑΕΔ σε σχετικές παρεμβάσεις του.
Η Ανεξάρτητη Αρχή είχε ήδη από το 2016 παρέμβει στην Αναπληρωτή Υπουργό Κοινωνικής Αλληλεγγύης και στην Διοικητή του ΟΑΕΔ για το θέμα αυτό, επισημαίνοντας ότι η μη εξειδίκευσητης νομοθεσίας (Ν. 4052/2012, άρθρο 29 παρ. 2) που αναγνώριζε τους άστεγους ως ευπαθή κοινωνική ομάδα, απέκλειε τις συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες από την απασχόληση και από τηνάσκηση θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.
Η άρνηση έγκαιρης συμμόρφωσης των υπηρεσιών του ΟΑΕΔ με τις συστάσεις της Αρχής προκάλεσε νέες επίμονες παρεμβάσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας.Συγκεκριμένα, ο Συνήγορος, μέσω αναφορών από φυσικά πρόσωπα και κοινωνικές οργανώσεις, είχε διαπιστώσει ότι δεν ήταν δυνατή η εγγραφή στο Μητρώο Ανέργων του ΟΑΕΔ, ατόμων που αδυνατούν να προσκομίσουν τα απαιτούμενα δικαιολογητικά για την απόδειξη ατομικής κατοικίας. Αποτέλεσμα ήταν να αποκλείονται αφενός όσοι φιλοξενούνται σε ειδικές δομές, καθώς και όσοι στερούνται στέγης ή είναι προσωρινά φιλοξενούμενοι και αφετέρου τα άτομα αυτά να μην έχουν πρόσβαση στην απασχόληση, και να στερούνται ιατροφαρμακευτικής κάλυψης από το Ίδρυμα Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΙΚΑ) μέσω ΟΑΕΔ που αφορά ανέργους έως 29 ετών.
Επιπλέον, οι άστεγοι, μη διαθέτοντας Δελτίο Ανεργίας, δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις ένταξης σε επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης, ως εκ τούτου δεν μπορούσαν να λάβουν μέρος σε Δημόσιες Προσκλήσεις του Οργανισμού και αντιμετώπιζαν αποκλεισμό από δομές πρωτοβάθμιας υποστήριξης. Συναντούσαν, επίσης, εμπόδια στην πρόσβασή τους στη δικαιοσύνη καθώς για τοδιορισμό νομικής συνδρομής απαιτείται η προσκόμιση αποδεικτικών κατοικίας και εγγραφής στα μητρώα του ΟΑΕΔ αλλά και στο άνοιγμα λογαριασμού στην Εθνική Τράπεζα, μη μπορώντας να λάβουν κανένα επίδομα.
Με τα από 9.3.2017 και 4.9.2017 έγγραφά του, ο Συνήγορος του Πολίτη, απέστειλε στον ΟΑΕΔ απόψεις για την αναγκαιότητα αλλαγής των διαδικαστικών τύπων που αποκλείουν πρόσωπα με στέρηση στέγης από την εγγραφή στο Μητρώο Ανέργων και μέσω αυτής από την άσκηση άλλων δικαιωμάτων. Με το από 13.11.2017 έγγραφο, η σχετική αλληλογραφία και πρόταση νομοθετικής ή κανονιστικής ρύθμισης απεστάλη στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης.
Ο Συνήγορος του Πολίτη στο πλαίσιο και της αρμοδιότητάς του ως φορέας της προώθησης της αρχής της ίσης μεταχείρισης επισημαίνει ότι η πρακτική που ακολουθούν οι υπηρεσίες του ΟΑΕΔ κατά τη διαδικασία εγγραφής στα μητρώα ανέργων, έθετε συστηματικά συγκεκριμένα πρόσωπα που χρήζουν ειδικής προστασίας (π.χ. θύματα
ενδοοικογενειακής βίας ή σεξουαλικήςεκμετάλλευσης, αιτούντες άσυλο, άτομα χωρίς ατομική κατοικία, άστεγους) σε δυσμενέστερη θέση έναντι των λοιπών δικαιούχων, εκ μόνου του λόγου ότι δεν διέθεταν τα προβλεπόμενα έγγραφα γιατην πιστοποίηση της κατοικίας τους.
Πέρα από την αναμφισβήτητη θετική εξέλιξη και την έγγραφη ανταπόκριση του ΟΑΕΔ στην παρέμβαση της Αρχής, ο Συνήγορος επισημαίνει ότι για την άμεση υλοποίηση της ανωτέρω απόφασης είναι σημαντική η ενημέρωση των αρμοδίων υπηρεσιών και η συνεργασία μεταξύ τους, ώστε να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη εγγραφή των δικαιούχων των ανωτέρω κατηγοριών στα μητρώα του ΟΑΕΔ και η αποτελεσματική και ισότιμη προστασία των δικαιωμάτων τους.
