Η εν λόγω νομοθεσία εμποδίζει τους εμπόρους, χωρίς κατάλληλη αιτιολόγηση, να καθορίζουν ελεύθερα τις τιμές πώλησης και τις τις ποσότητες που προσφέρονται προς πώληση των προϊόντων αυτών με βάση οικονομικές εκτιμήσεις.
Τον Φεβρουάριο του 2022, στο πλαίσιο της πανδημίας Covid-19, η Ουγγαρία ρύθμισε, με κυβερνητικό διάταγμα, την την εμπορία έξι βασικών προϊόντων (ορισμένα είδη ζάχαρης, αλεύρι σίτου, ηλιέλαιο, χοιρινό κρέας, κρέας πουλερικών και γάλα). Από τον Νοέμβριο του 2022, λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, το διάταγμα τροποποιήθηκε και άλλα δύο προϊόντα στον κατάλογο, δηλαδή τα αυγά και οι πατάτες. Το εν λόγω κυβερνητικό διάταγμα παρέμεινε σε ισχύ έως τις 31 Ιουλίου 2023.
Σύμφωνα με το εν λόγω διάταγμα, οι έμποροι που είχαν ήδη διαθέσει στην αγορά τα εν λόγω προϊόντα σε συγκεκριμένη προγενέστερη ημερομηνία, υποχρεούνταν, επί ποινή προστίμου, να προσφέρουν προς πώληση μια προκαθορισμένη ποσότητα – με βάση, αρχικά, τη μέση ημερήσια ποσότητα που προσφέρθηκε προς πώληση κατά τη διάρκεια μιας περιόδου αναφοράς και, στη συνέχεια, την ποσότητα των επίμαχων προϊόντων σε απόθεμα κατά τη διάρκεια της εν λόγω περιόδου αναφοράς – σε ρυθμιζόμενη τιμή.
Τον Μάιο του 2023, οι ουγγρικές αρχές επέβαλαν πρόστιμο στον λιανοπωλητή SPAR Magyarország αφού διαπίστωσαν ότι, σε ένα από τα καταστήματά της, δεν είχε τηρήσει τις ημερήσιες ποσότητες σε απόθεμα πέντε προϊόντων που αναφέρονται στο διάταγμα. Η SPAR
άσκησε προσφυγή ενώπιον του Ανώτατου Δικαστηρίου του Szeged (Ουγγαρία), με αίτημα την ακύρωση της αποφάσεως των αρχών.
Δεδομένου ότι υπήρχαν αμφιβολίες όσον αφορά τη συμβατότητα του κυβερνητικού διατάγματος με τον κανονισμό ΚΟΑ 1 και ιδίως με την αρχή της ελεύθερης διαμόρφωσης των τιμών πώλησης των γεωργικών προϊόντων με βάση το δίκαιο του ανταγωνισμού, το εν λόγω δικαστήριο ζήτησε προδικαστική απόφαση από το Δικαστήριο.
Κατ’ αρχάς, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι το κυβερνητικό διάταγμα υπονομεύει τον θεμιτό ανταγωνισμό, θεμελιώδες συστατικό στοιχείο του κανονισμού ΚΟΑ. Η υποχρέωση προσφοράς προς πώληση γεωργικών προϊόντων σε ρυθμιζόμενες τιμές και σε συγκεκριμένες ποσότητες εμποδίζει τους εμπόρους να καθορίζουν ελεύθερα τις τιμές πώλησης και τις ποσότητες που επιθυμούν να πωλήσουν στον βάσει οικονομικών εκτιμήσεων.
Στη συνέχεια, το Δικαστήριο εξετάζει το επιχείρημα της Ουγγαρίας που υποστηρίζει ότι ο περιορισμός αυτός δικαιολογείται από τους στόχους της καταπολέμησης του πληθωρισμού και της προστασίας των μειονεκτούντων καταναλωτών, μέσω της εγγυημένης προμήθειας βασικών τροφίμων σε προσιτές τιμές. Το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι, ακόμη και αν το επίμαχο κυβερνητικό διάταγμα ήταν κατάλληλο για την επίτευξη των στόχων αυτών, τα μέτρα που αυτό συνεπάγεται δεν είναι αναλογικά. Η υπονόμευση της ελεύθερης πρόσβασης των εμπόρων στην αγορά, υπό συνθήκες αποτελεσματικού ανταγωνισμού και η διατάραξη ολόκληρης της αλυσίδας εφοδιασμού που προκαλείται από το ρυθμιζόμενες τιμές και ποσότητες που επιβάλλονται στους εμπόρους αυτούς, υπερβαίνουν τα αναγκαία για την επίτευξη των στόχων που επιδιώκει το διάταγμα.
Υπό τις συνθήκες αυτές, το Δικαστήριο κρίνει ότι το διάταγμα της ουγγρικής κυβερνήσεως, συμπεριλαμβανομένου του συστήματος προστίμων που προβλέπει το εν λόγω διάταγμα, είναι αντίθετο προς τον κανονισμό ΚΟΑ.
