ΔΕΕ: Στατιστικά στοιχεία για το δικαστικό έτος 2023: επιβεβαίωση της συστημικής αύξησης των ενδίκων διαφορών ενώπιον του Δικαστηρίου

23/03/2024

Η μερική μεταβίβαση της προδικαστικής αρμοδιότητας του Δικαστηρίου στο Γενικό Δικαστήριο (του οποίου οι δικαστές και συνεπώς η παραγωγική ικανότητα διπλασιάστηκαν τα τελευταία χρόνια) θα εξασφαλίσει καλύτερη ισορροπία του φόρτου εργασίας μεταξύ των δύο δικαιοδοτικών οργάνων.

Δικαστήριο
— Αυξήθηκαν οι ευθείες προσφυγές (προσφυγές ακυρώσεως και προσφυγές λόγω παραβάσεως, ιδίως
στον τομέα του περιβάλλοντος) που ασκήθηκαν ενώπιον του Δικαστηρίου.
— Σε επίπεδο προδικαστικών παραπομπών, ο μεγαλύτερος αριθμός αιτήσεων προδικαστικής αποφάσεως που υποβλήθηκαν στο Δικαστήριο το 2023 αφορούσε τον Χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης (ιδίως δε το δικαίωμα ασύλου).
— Γεωγραφική προέλευση των αιτήσεων προδικαστικής αποφάσεως:
-τα δικαστήρια όλων ανεξαιρέτως των κρατών μελών απευθύνθηκαν στο Δικαστήριο κατά το
προηγούμενο έτος, γεγονός που καταδεικνύει τη ζωτική σημασία του δικαστικού διαλόγου·
-αύξηση του αριθμού των προδικαστικών παραπομπών από δικαστήρια της Βουλγαρίας, της
Πολωνίας και της Ρουμανίας.

Γενικό Δικαστήριο
— Υπέρβαση του ορίου των 20 000 υποθέσεων από την ίδρυση του Γενικού Δικαστηρίου 1.
— Αύξηση των εισερχομένων υποθέσεων μπορεί να διαπιστωθεί, μεταξύ άλλων, στον τομέα της διανοητικής ιδιοκτησίας και στον τομέα της οικονομικής και νομισματικής πολιτικής (ιδίως του τραπεζικού δικαίου).
— Αύξηση του αριθμού των υποθέσεων που περατώθηκαν και διατήρηση σε ικανοποιητικό επίπεδο της διάρκειας των διαδικασιών (18,2 μήνες κατά μέσο όρο) χάρη στην αποτελεσματική διαχείριση των υποθέσεων και στον διπλασιασμό του αριθμού των δικαστών.
— Αύξηση του αριθμού των υποθέσεων που περατώθηκαν από πενταμελή τμήματα (123 υποθέσεις, ήτοι + 23 %).

Ο αριθμός των εισερχομένων υποθέσεων ενώπιον των δύο δικαιοδοτικών οργάνων υπερέβη το 2023, για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμικού οργάνου, το συμβολικό όριο των 2 000 υποθέσεων. Ωστόσο, το σύνολο αυτό περιλαμβάνει σειρά από 404 υποθέσεις που εισήχθησαν τον Οκτώβριο του 2023 ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου και είναι κατ’ ουσίαν πανομοιότυπες 2. Αν δεν ληφθούν υπόψη οι υποθέσεις αυτές, ο αριθμός των νέων υποθέσεων είναι μεν πολύ υψηλός αλλά παραπλήσιος με εκείνον των προηγούμενων ετών (1 710 νέες υποθέσεις το 2022 και 1 720 το 2021).

Επομένως, τα αριθμητικά στοιχεία επιβεβαιώνουν την ανοδική τάση στον αριθμό των εισερχομένων υποθέσεων η οποία παρατηρείται την τελευταία δεκαετία. Πρόκειται για αύξηση συστημική, ιδίως όσον αφορά το Δικαστήριο.

Ειδικότερα, μεταξύ 2014 και 2018 έφταναν στο Δικαστήριο κατά μέσο όρο 723 υποθέσεις ετησίως, ενώ για το διάστημα μεταξύ 2019 και 2023 ο ετήσιος αυτός μέσος όρος ανήλθε σε 833, παρουσιάζοντας αύξηση 15 % κατά μέσο όρο (110 υποθέσεις ετησίως).

Όσον αφορά τη διεκπεραίωση των υποθέσεων, το 2023 περατώθηκαν από το Δικαστήριο και το Γενικό Δικαστήριο συνολικά 1.687 υποθέσεις, αριθμός ελαφρώς υψηλότερος από τον μέσο όρο των τελευταίων ετών (1 667 υποθέσεις ετησίως μεταξύ των ετών 2019 και 2022).
Ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων παρέμεινε σταθερός σε σχέση με τα προηγούμενα έτη (εκτός από τις προαναφερθείσες κατ’ ουσίαν πανομοιότυπες 404 υποθέσεις που εισήχθησαν ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου).