Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ακύρωσε τον κανονισμό του Συμβουλίου σχετικά με τη δέσμευση των κεφαλαίων του Y. A. Kadi και της εταιρείας Al Barakaat International Foundation.
Το ΔΕΚ, αναιρώντας την απόφαση του Πρωτοδικείου, έκρινε ότι τα κοινοτικά δικαιοδοτικά όργανα έχουν την αρμοδιότητα να ελέγχουν τα μέτρα που λαμβάνει η Κοινότητα προς εφαρμογήν ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ασκώντας αυτή την αρμοδιότητα έκρινε ότι ο κανονισμός προσβάλλει τα θεμελιώδη δικαιώματα που ο Y. A. Kadi και η Al Barakaat έλκουν από το κοινοτικό δίκαιο.
Ο Yassin Abdullah Kadi, κάτοικος Σαουδικής Αραβίας και η Al Barakaat International Foundation, με έδρα την Σουηδία, προσδιορίστηκαν από την Επιτροπή κυρώσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών ως συνδεόμενοι με τον Οσάμα Μπιν Λάντεν, το δίκτυο Αλ Κάιντα και τους Ταλιμπάν.
Σύμφωνα με ορισμένα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας, όλα τα κράτη μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, πρέπει να προβούν σε δέσμευση των κεφαλαίων και των λοιπών οικονομικών πόρων που ελέγχονται άμεσα ή έμμεσα από τέτοια πρόσωπα ή οντότητες.
Εντός της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, προς εφαρμογήν αυτών των ψηφισμάτων, το Συμβούλιο εξέδωσε κανονισμό που προέβλεπε τη δέσμευση των κεφαλαίων και των λοιπών οικονομικών πόρων προσώπων και οντοτήτων τα ονόματα των οποίων περιλαμβάνονται σε κατάλογο προσαρτημένο στον εν λόγω κανονισμό.
Ο κατάλογος αυτός τροποποιείται κατά τακτά χρονικά διαστήματα, προκειμένου να ληφθούν υπόψη οι αλλαγές του ενοποιημένου καταλόγου που καταρτίζει η επιτροπή κυρώσεων, όργανο του Συμβουλίου Ασφαλείας. Στις 19 Οκτωβρίου 2001, προστέθηκαν στον ενοποιημένο κατάλογο τα ονόματα των Y. A. Kadi και Al Barakaat, τα οποία στη συνέχεια περιελήφθησαν στον κατάλογο του κοινοτικού κανονισμού.
Οι Y. A. Kadi και Al Barakaat προσέφυγαν κατά του κανονισμού αυτού ενώπιον του Πρωτοδικείου, υποστηρίζοντας ότι το Συμβούλιο δεν ήταν αρμόδιο να εκδώσει τον κανονισμό αυτό και ότι ο κανονισμός προσέβαλε πολλά θεμελιώδη δικαιώματά τους, ιδίως το δικαίωμα ιδιοκτησίας και το δικαίωμα άμυνας.
Με τις αποφάσεις του της 21ης Σεπτεμβρίου 2005, το Πρωτοδικείο απέρριψε όλους τους λόγους που προέβαλαν οι Y. A. Kadi και Al Barakaat, κρίνοντας ότι ο κανονισμός είναι έγκυρος.
Οι Y. A. Kadi και Al Barakaat άσκησαν αναιρέσεις κατά των αποφάσεων αυτών ενώπιον του ΔΕΚ. Πρώτον, το Δικαστήριο επιβεβαιώνει ότι το Συμβούλιο είχε την αρμοδιότητα να εκδώσει τον κανονισμό βάσει των άρθρων της Συνθήκης ΕΚ που επέλεξε. Το Δικαστήριο αποφαίνεται ότι, μολονότι το Πρωτοδικείο υπέπεσε σε ορισμένα σφάλματα κατά τη συλλογιστική του, το τελικό του συμπέρασμα, ότι το Συμβούλιο είχε αρμοδιότητα εκδόσεως αυτού του κανονισμού είναι ορθό.
Εντούτοις, το Δικαστήριο διαπιστώνει ότι το Πρωτοδικείο υπέπεσε σε πλάνη περί το δίκαιο κρίνοντας ότι τα κοινοτικά δικαιοδοτικά όργανα δεν έχουν, κατ’ αρχήν, καμία αρμοδιότητα ελέγχου της εσωτερικής νομιμότητας του προσβαλλόμενου κανονισμού.
Το ΔΕΚ κατέληξε ότι τα κοινοτικά όργανα οφείλουν να διασφαλίζουν τον, κατ’ αρχήν πλήρη, έλεγχο της νομιμότητας όλων των κοινοτικών πράξεων με κριτήριο τα θεμελιώδη δικαιώματα τα οποία αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των γενικών αρχών του κοινοτικού δικαίου, περιλαμβανομένων των κοινοτικών πράξεων οι οποίες, όπως ο προσβαλλόμενος κανονισμός, αποσκοπούν στην εφαρμογή ψηφισμάτων που εξέδωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Το Δικαστήριο κρίνει ότι τα περιοριστικά μέτρα που επιβάλλει ο κανονισμός συνιστούν περιορισμό του δικαιώματος αυτού ο οποίος, κατ’ αρχήν, θα μπορούσε να δικαιολογηθεί. Υπογραμμίζει ότι η σημασία των επιδιωκομένων με τον κανονισμό σκοπών δύναται να δικαιολογήσει, έστω και σοβαρές, αρνητικές συνέπειες για ορισμένα πρόσωπα και ότι οι αρμόδιες εθνικές αρχές έχουν τη δυνατότητα να αποφασίσουν αποδέσμευση των κεφαλαίων που απαιτούνται για την κάλυψη βασικών αναγκών (καταβολή μισθωμάτων, δαπάνες ιατρικής περιθάλψεως κ.λπ.).
Εντούτοις, το Δικαστήριο κρίνει ότι ο συγκεκριμένος κανονισμός εκδόθηκε χωρίς να παρασχεθεί καμία δυνατότητα στον Y. A. Kadi να διατυπώσει τις απόψεις του ενώπιον των αρμοδίων αρχών, μολονότι, λόγω της γενικής ισχύος του μέτρου και της διάρκειας της εφαρμογής του στην πράξη, η διασφάλιση μιας τέτοιας δυνατότητας ήταν απαραίτητη προς κατοχύρωση του σεβασμού του δικαιώματος ιδιοκτησίας.
Εντούτοις, το Δικαστήριο δέχεται ότι η ακύρωση του κανονισμού αυτού με άμεση ισχύ θα μπορούσε να περιορίσει κατά τρόπο σοβαρό και μη αναστρέψιμο την αποτελεσματικότητα των περιοριστικών μέτρων, καθόσον στο διάστημα που θα μεσολαβήσει μέχρι την ενδεχόμενη αντικατάσταση του κανονισμού, το ενδιαφερόμενο πρόσωπο ή οντότητα θα μπορούσαν να λάβουν μέτρα ώστε να μην μπορεί πλέον να τους επιβληθεί δέσμευση κεφαλαίων. Επιπροσθέτως, το Δικαστήριο επισημαίνει ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί, επί της ουσίας, το ενδεχόμενο η επιβολή τέτοιων μέτρων εις βάρος των Y. A. Kadi και Al Barakaat να αποδειχθεί ορθή. Λαμβάνοντας υπόψη τα στοιχεία αυτά, το Δικαστήριο αποφασίζει ότι πρέπει να διατηρηθούν σε ισχύ τα αποτελέσματα του προσβαλλόμενου κανονισμού κατά τη διάρκεια περιόδου μη δυνάμενης να υπερβεί τους τρεις μήνες, από σήμερα, προκειμένου το Συμβούλιο να δυνηθεί να λάβει μέτρα προς άρση των διαπιστωθεισών παραβάσεων.
ΔΕΚ: Ακύρωση κανονισμού περί δεσμεύσεως κεφαλαίων
