Τη Δευτέρα, 3/11, στην ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής για την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη στην Κοπεγχάγη, που διοργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τη δανική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, η εκτελεστική αντιπρόεδρος Henna Virkkunen και η επίτροπος Ekaterina Zaharieva δρομολόγησαν το πιλοτικό πρόγραμμα RAISE — ο πόρος για την επιστήμη της τεχνητής νοημοσύνης στην Ευρώπη. Αυτό το νέο εικονικό ινστιτούτο αποτελεί εμβληματική πρωτοβουλία στο πλαίσιο της στρατηγικής «Εφαρμογή της ΤΝ» και της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) στην επιστήμη. Θα συγκεντρώσει βασικούς πόρους για την ανάπτυξη της ΤΝ και την εφαρμογή της για την προώθηση μετασχηματιστικών επιστημονικών επιτευγμάτων: από τη βελτίωση των θεραπειών για τον καρκίνο έως την επίλυση περιβαλλοντικών ζητημάτων, τη βελτίωση των προβλέψεων για τις επιπτώσεις των σεισμών και πολλά άλλα. Το πιλοτικό πρόγραμμα RAISE θα χρηματοδοτηθεί με 107 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».
Με βάση την αποδεδειγμένη ικανότητα της ΕΕ να αντιμετωπίζει σύνθετες προκλήσεις μέσω συλλογικής δράσης, η RAISE θα στηρίξει τους στόχους της ΕΕ να θέσει την επιστήμη και την τεχνολογία στο επίκεντρο της οικονομίας της, διατηρώντας τον ηγετικό της ρόλο στη βασική έρευνα, να επιτρέψει στην καινοτομία να υπηρετήσει την ανθρωπότητα και να καλωσορίσει τα παγκόσμια ταλέντα στην επιλογή της Ευρώπης. Ως εκ τούτου, θα συμβάλει στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ευρώπης, οδηγώντας την προς μια νέα εποχή εφευρέσεων και εφευρετικότητας, και θα ενισχύσει την τεχνολογική της κυριαρχία.
ΑΥΞΗΣΗ από και για τους επιστήμονες
Το RAISE θα είναι ένα εικονικό ευρωπαϊκό ινστιτούτο, το οποίο θα συγκεντρώνει και θα συντονίζει βασικούς πόρους ΤΝ, συμπεριλαμβανομένης της υπολογιστικής ισχύος, των δεδομένων, των ταλέντων και της χρηματοδότησης της έρευνας σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ και στον ιδιωτικό τομέα, με σκοπό την προώθηση τόσο της ανάπτυξης της αιχμής της ΤΝ όσο και της επιστημονικής προόδου που βασίζεται στην ΤΝ.
Βασικά στοιχεία του RAISE είναι:
- Υπολογιστική ισχύς: Η πρόσβαση στην υπολογιστική ισχύ της ΤΝ είναι σημαντική για τους ερευνητές και τις νεοφυείς επιχειρήσεις στην Ευρώπη. Το RAISE θα εξασφαλίσει ειδικό χρόνο πρόσβασης σε Gigafactories τεχνητής νοημοσύνης, μέσω της χρηματοδοτικής συνεισφοράς ύψους 600 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη». Το RAISE θα συνεργαστεί με την κοινή επιχείρηση για την ευρωπαϊκή υπολογιστική υψηλών επιδόσεων (ΚΕ EuroHPC) για τη διασφάλιση της διαθεσιμότητας και της προτεραιότητας των ερευνητικών έργων που χρηματοδοτούνται από την ΕΕ.
- Δεδομένα: Το RAISE θα στηρίξει τους επιστήμονες ώστε να εντοπίσουν στρατηγικά κενά δεδομένων και να συγκεντρώσουν, να επιμεληθούν και να ενσωματώσουν τα σύνολα δεδομένων που απαιτούνται για την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη.
- Αριστεία και δεξιότητες: Το RAISE θα προσελκύσει παγκόσμια επιστημονικά ταλέντα και επαγγελματίες υψηλής ειδίκευσης για να επιλέξουν την Ευρώπη. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει 75 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος RAISE για δίκτυα αριστείας και διδακτορικά δίκτυα για την κατάρτιση, τη διατήρηση και την προσέλκυση των καλύτερων ταλέντων στον τομέα της ΤΝ και της επιστήμης.
- Χρηματοδότηση της έρευνας: η Επιτροπή αποσκοπεί στον διπλασιασμό των ετήσιων επενδύσεων του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» στην ΤΝ σε πάνω από 3 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του διπλασιασμού της χρηματοδότησης για την ΤΝ στην επιστήμη.
Η ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής για την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη αποτέλεσε επίσης την ευκαιρία να παρουσιαστεί το πρώτο βήμα του πιλοτικού προγράμματος RAISE: τη δράση συντονισμού και στήριξης για τη «Διευκόλυνση της συνεργασίας για την ΤΝ στην επιστήμη», η οποία χρηματοδοτείται με3 εκατ. ευρώαπό το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη». Η δράση αυτή θα συνδέσει και θα διασυνδέσει την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστημονική κοινότητα σε ολόκληρη την Ευρώπη, με σκοπό τη στήριξη της ανάπτυξης του RAISE με και για ερευνητές και φορείς καινοτομίας.
Η σύνοδος κορυφής σηματοδότησε επίσης τη δρομολόγηση νέας δράσης στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Χώρου Έρευνας (ΕΧΕ) με θέμα «Διευκόλυνση και επιτάχυνση της χρήσης της ΤΝ στην επιστήμη και την έρευνα στον ΕΧΕ». Η εν λόγω δράση του ΕΧΕ θα στηρίξει τη δημιουργία του RAISE παρέχοντας μια πλατφόρμα συντονισμού με τα κράτη μέλη.
Επόμενα βήματα
Για να καλυφθούν οι ταχύτατες αλλαγές στις καινοτομίες και οι μεταβαλλόμενες ανάγκες του επιστημονικού οικοσυστήματος της ΤΝ, το RAISE θα κατασκευαστεί σταδιακά και θα αναπτυχθεί καθώς οι εταίροι, οι πόροι, οι συνεισφορές και οι ανάγκες του εξελίσσονται. Μετά την πιλοτική φάση που ξεκίνησε σήμερα, η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη της ΕΕ, τα ενδιαφερόμενα μέρη στον τομέα της έρευνας, συμπεριλαμβανομένων των ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και με τον ιδιωτικό τομέα, με σκοπό την περαιτέρω ανάπτυξη του RAISE στο πλαίσιο του επόμενου μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2028-2034 και τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητάς του, τόσο όσον αφορά τη διακυβέρνηση όσο και τους συγκεντρωμένους πόρους.
Ιστορικό
Τον Οκτώβριο του 2025 η Επιτροπή δρομολόγησε μια ευρωπαϊκή στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη με σκοπό την ενίσχυση της τεχνολογικής και επιστημονικής υπεροχής της Ευρώπης, καθώς και της ανταγωνιστικότητάς της, μέσω της αξιοποίησης του δυναμικού των τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης στην επιστήμη και της στήριξης των επιστημόνων ώστε να τις υιοθετήσουν για την έρευνά τους. Η στρατηγική συμβάλλει στο σχέδιο δράσης για την ήπειρο της ΤΝ και παρουσιάστηκε παράλληλα με τη στρατηγική «Εφαρμογή της ΤΝ», η οποία αποσκοπεί στην επιτάχυνση της υιοθέτησης της ΤΝ σε βασικούς επιχειρηματικούς και βιομηχανικούς τομείς.
Τον Νοέμβριο του 2025, στην ευρωπαϊκή διάσκεψη κορυφής για την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη 2025, ερευνητές, ηγέτες επιχειρήσεων, επενδυτές και υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής συγκεντρώθηκαν στην Κοπεγχάγη της Δανίας για να προωθήσουν τη φιλόδοξη και υπεύθυνη προσέγγιση της Ευρώπης όσον αφορά την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη. Η σύνοδος κορυφής περιλάμβανε συνεισφορές από κορυφαίους εμπειρογνώμονες και θεματικά εργαστήρια σχετικά με τις βιοεπιστήμες, την επιστήμη των υλικών, την επιστήμη του πλανήτη και του κλίματος, την κοινωνία και την κοινότητα, την επιστήμη για τις τεχνολογίες ΤΝ και την πολιτική για την ΤΝ στην επιστήμη.
