Η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Roberta Metsola δήλωσε: «Ο ελεύθερος Τύπος είναι η καλύτερη ασπίδα για τη δημοκρατία. Οι δημοσιογράφοι πρέπει να είναι ελεύθεροι να κάνουν ρεπορτάζ χωρίς το φόβο λογοκρισίας, εκφοβισμού ή αντιποίνων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα υπερασπίζεται και θα υπερασπίζεται πάντα την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και του Τύπου – όχι μόνο την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, αλλά κάθε μέρα».
Η Sabine Verheyen (ΕΛΚ, DE), αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και πρόεδρος της ομάδας εργασίας για την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράξης για την Ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (EMFA), δήλωσε:
«Την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας σε έναν από τους θεμελιώδεις πυλώνες της δημοκρατίας: την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης. Η ελεύθερη, ανεξάρτητη και ποικιλόμορφη δημοσιογραφία είναι απαραίτητη για κάθε δημοκρατική κοινωνία. Ωστόσο, παραμένει υπό απειλή – ακόμη και σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ – και χωρίς αυτήν δεν μπορεί να λειτουργήσει η δημοκρατία. Η Ευρωπαϊκή Πράξη για την Ελευθερία των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (EMFA), που ψηφίστηκε τον Απρίλιο του 2024, είναι ζωτικής σημασίας για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων. Στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα σχετικά με την ανάγκη προστασίας της πολυμορφίας των μέσων ενημέρωσης και της δημοσιογραφικής ανεξαρτησίας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα μέσα ενημέρωσης είναι κάτι περισσότερο από μια απλή βιομηχανία – διαμορφώνουν τον πολιτικό διάλογο, προωθούν την πολιτιστική ανάπτυξη, προωθούν την κοινωνική ένταξη και διασφαλίζουν τα θεμελιώδη δικαιώματα.
«Η EMFA αποτελεί ιστορικό ορόσημο για την ΕΕ: για πρώτη φορά, υπάρχει ένας ολοκληρωμένος ευρωπαϊκός νόμος για την προάσπιση της ελευθερίας του Τύπου και του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης. Έχουμε σημειώσει σημαντική νομοθετική πρόοδο όσον αφορά τη θωράκιση των δημοσιογράφων από πολιτικές παρεμβάσεις και οικονομικές πιέσεις. Όμως οι προστασίες αυτές πρέπει τώρα να επιβληθούν ενεργά.
«Η EMFA έχει ήδη αρχίσει να παράγει αποτελέσματα. Οι πρώτες διατάξεις έχουν τεθεί επισήμως σε ισχύ, ενώ οι επόμενες θα ακολουθήσουν αυτόν τον μήνα. Μέχρι τον Αύγουστο του 2025, τα σημαντικότερα μέρη του νόμου θα τεθούν σε ισχύ, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό βήμα για την ενίσχυση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης σε ολόκληρη την ΕΕ. Ωστόσο, ο πραγματικός αντίκτυπος του EMFA εξαρτάται από την εφαρμογή του. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο παρακολουθούμε ήδη στενά τη διαδικασία για να διασφαλίσουμε ότι τα κράτη μέλη δεν θα καθυστερήσουν την εφαρμογή του. Η ελευθερία του Τύπου δεν μπορεί να περιμένει – πρέπει να κάνουμε πράξη αυτές τις δεσμεύσεις.
«Αυτή την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, πρέπει να θυμόμαστε τη σημασία του να παραμείνουμε σταθεροί στην υπεράσπιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης. Οι ανησυχητικές παγκόσμιες τάσεις μας υπενθυμίζουν ότι η αδιαφορία δεν αποτελεί επιλογή. Ακόμη και στην Ευρώπη, πρέπει να παραμείνουμε σε εγρήγορση για την προάσπιση των δημοκρατικών μας αξιών. Η ελευθερία του Τύπου είναι η ραχοκοκαλιά της δημοκρατίας – η υπεράσπισή της σημαίνει την προστασία των ελευθεριών μας και των αξιών που αγαπάμε».
Η Nela Riehl (Πράσινοι, DE), πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας, δήλωσε: «Ο Τύπος δεν είναι μόνο ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που έχουν σχέση με τον Τύπο: «Ο ανεξάρτητος τομέας του Τύπου αποτελεί βασικό πυλώνα της δημοκρατίας μας. Χρειαζόμαστε έναν ελεύθερο Τύπο για να καθιστούμε τους υπεύθυνους λήψης αποφάσεων υπόλογους, να προωθούμε την κοινωνική αλλαγή και να ενημερώνουμε τους πολίτες. Ανησυχώ για τη δραστική αύξηση της έκθεσης των νέων σε ειδήσεις από μη επαληθευμένες πηγές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η ποιοτική δημοσιογραφία ανταγωνίζεται τους αλγόριθμους στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για την προσοχή μας. Για να ελαχιστοποιηθεί η εξάπλωση της επιβλαβούς παραπληροφόρησης, η ΕΕ αρχίζει τώρα να ρυθμίζει τις ψηφιακές πλατφόρμες, αλλά πρέπει επίσης να βελτιώσουμε τον γραμματισμό στα μέσα ενημέρωσης, να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι έχουν πρόσβαση σε ακριβείς πληροφορίες και να παρέχουμε εκπαίδευση σχετικά με την κατανάλωση των μέσων ενημέρωσης.
«Αυτό θα πρέπει να αποτελεί υψηλή προτεραιότητα για την εκπαίδευση των πολιτών, με σαφείς στόχους, καθώς εργαζόμαστε για τη βελτίωση της δημοκρατικής ανθεκτικότητας σε ολόκληρη την Ευρώπη. Ως επιτροπή, προωθούμε αυτές τις προκλήσεις στην ευρωπαϊκή εκπαιδευτική ατζέντα και χαιρετίζουμε τα πρώτα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Επιτροπής «Ένωση των δεξιοτήτων».
«Η πρόσφατη επίσκεψή μου στην Ουκρανία μου υπενθύμισε τη δύναμη των πολιτών να αντιμετωπίσουν τις απειλές κατά της δημοκρατίας. Όταν η χειραγώγηση της πληροφορίας γίνεται όπλο, η ενίσχυση και η προστασία των ανθρώπων – και συγκεκριμένα των ανεξάρτητων δημοσιογράφων, των δημοσιογράφων, των επαγγελματιών των μέσων ενημέρωσης και των εθελοντών – είναι επίσης θέμα ασφάλειας. Κατά συνέπεια, αυτή την Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου, τονίζουμε επίσης την ανάγκη να καταστεί το περιβάλλον εργασίας ασφαλές για τον ανεξάρτητο Τύπο, με βιώσιμες συνθήκες εργασίας, μια υποστηρικτική ευρωπαϊκή υποδομή και προστασία από τις διώξεις».
Οι πρόεδροι της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, της Υποεπιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Ειδικής Επιτροπής για την Ευρωπαϊκή Ασπίδα της Δημοκρατίας εκδίδουν επίσης δήλωση για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ελευθερίας του Τύπου.
