Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει κινήσει επίσημη διαδικασία για να αξιολογήσει κατά πόσον το X ενδέχεται να έχει παραβιάσει την πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες σε τομείς που συνδέονται με τη διαχείριση κινδύνου, τον έλεγχο περιεχομένου, τα παραπλανητικά μοτίβα, τη διαφάνεια των διαφημίσεων και την πρόσβαση των ερευνητών σε δεδομένα.
Με βάση την προκαταρκτική έρευνα που έχει διεξαχθεί μέχρι στιγμής, μεταξύ άλλων βάσει ανάλυσης της έκθεσης εκτίμησης κινδύνου που υπέβαλε το X τον Σεπτέμβριο, της έκθεσης διαφάνειας του X που δημοσιεύτηκε στις 3 Νοεμβρίου, και των απαντήσεων του X σε επίσημο αίτημα παροχής πληροφοριών, οι οποίες, μεταξύ άλλων, αφορούσαν τη διάδοση παράνομου περιεχομένου στο πλαίσιο των τρομοκρατικών επιθέσεων της Χαμάς κατά του Ισραήλ, η Επιτροπή αποφάσισε να κινήσει επίσημη διαδικασία επί παραβάσει κατά του Χ βάσει της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες.
Η διαδικασία θα επικεντρωθεί στους ακόλουθους τομείς:
- Τη συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες όσον αφορά την καταπολέμηση της διάδοσης παράνομου περιεχομένου στην ΕΕ, ιδίως σε σχέση με την εκτίμηση κινδύνου και τα μέτρα περιορισμού που λαμβάνει το X για την καταπολέμηση της διάδοσης παράνομου περιεχομένου στην ΕΕ, καθώς και τη λειτουργία του μηχανισμού ειδοποίησης και δράσης για παράνομο περιεχόμενο στην ΕΕ που ορίζει η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες, μεταξύ άλλων λαμβανομένων υπόψη των πόρων που διαθέτει το Χ για έλεγχο περιεχομένου.
- Την αποτελεσματικότητα των μέτρων που λαμβάνονται για την καταπολέμηση της χειραγώγησης των πληροφοριών στην πλατφόρμα, ιδίως την αποτελεσματικότητα του λεγόμενου συστήματος «σημειώσεων της κοινότητας» του Χ στην ΕΕ και την αποτελεσματικότητα των σχετικών πολιτικών για τον περιορισμό των κινδύνων όσον αφορά τον πολιτικό λόγο και τις εκλογικές διαδικασίες.
- Τα μέτρα που λαμβάνει το Χ για να ενισχύσει τη διαφάνεια της πλατφόρμας του. Η έρευνα αφορά υπόνοιες για παραλείψεις όσον αφορά την παροχή πρόσβασης στους ερευνητές στα δημοσίως προσβάσιμα δεδομένα του Χ, όπως ορίζει το άρθρο 40 της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες, καθώς και παραλείψεις όσον αφορά το αποθετήριο διαφημίσεων του X.
- Υπόνοια για παραπλανητικό σχεδιασμό της διεπαφής χρήστη, ιδίως σε σχέση με τις σημάνσεις ελέγχου που συνδέονται με ορισμένα συνδρομητικά προϊόντα, τις λεγόμενες μπλε σημάνσεις.
Αν αποδειχθούν, οι παραλείψεις αυτές θα συνιστούν παραβάσεις του άρθρου 34 παράγραφοι 1 και 2, του άρθρου 35 παράγραφος 1, του άρθρου 16 παράγραφοι 5 και 6, του άρθρου 25 παράγραφος 1, του άρθρου 39 και του άρθρου 40 παράγραφος 12 της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Η Επιτροπή θα διεξαγάγει τώρα διεξοδική έρευνα κατά προτεραιότητα. Η κίνηση επίσημης διαδικασίας επί παραβάσει δεν προδικάζει την έκβασή της.
Πρόκειται για την πρώτη επίσημη διαδικασία που κινείται από την Επιτροπή για την επιβολή του πρώτου οριζόντιου πλαισίου σε επίπεδο ΕΕ για την ευθύνη των διαδικτυακών πλατφορμών, μόλις 3 χρόνια από την υποβολή της σχετικής πρότασης από την Επιτροπή.
Επόμενα βήματα
Μετά την επίσημη κίνηση της διαδικασίας, η Επιτροπή θα συνεχίσει να συλλέγει αποδεικτικά στοιχεία, για παράδειγμα αποστέλλοντας πρόσθετα αιτήματα παροχής πληροφοριών, διεξάγοντας συνεντεύξεις ή επιθεωρήσεις.
Η κίνηση επίσημης διαδικασίας παρέχει στην Επιτροπή την εξουσία να λάβει περαιτέρω μέτρα εκτέλεσης, όπως προσωρινά μέτρα, καθώς και αποφάσεις περί μη συμμόρφωσης. Παρέχεται επίσης στην Επιτροπή η εξουσία να αποδέχεται κάθε δέσμευση που αναλαμβάνει το Χ για αποκατάσταση των ζητημάτων τα οποία αφορά η διαδικασία.
Η πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες δεν ορίζει νόμιμη προθεσμία για την περάτωση της επίσημης διαδικασίας. Η διάρκεια μιας έρευνας σε βάθος εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η πολυπλοκότητα της υπόθεσης, ο βαθμός συνεργασίας της εμπλεκόμενης εταιρείας με την Επιτροπή και η άσκηση των δικαιωμάτων υπεράσπισης.
Η κίνηση επίσημης διαδικασίας επί παραβάσει δεν προδικάζει την έκβασή της. Απαλλάσσει τους συντονιστές ψηφιακών υπηρεσιών, ή κάθε άλλη τυχόν αρμόδια αρχή των κρατών μελών της ΕΕ, από τις αρμοδιότητες εποπτείας και επιβολής της πράξης για τις ψηφιακές υπηρεσίες σε σχέση με τις εικαζόμενες παραβάσεις του άρθρου 16 παράγραφοι 5 και 6 και του άρθρου 25 παράγραφος 1.
Ιστορικό
Το X (προηγουμένως γνωστό ως Twitter) χαρακτηρίστηκε πολύ μεγάλη επιγραμμική πλατφόρμα (VLOP) στις 25 Απριλίου 2023 βάσει της πράξης της ΕΕ για τις ψηφιακές υπηρεσίες, μετά τη δήλωσή του ότι διαθέτει 112 εκατομμύρια μηνιαίους ενεργούς χρήστες στην ΕΕ, όπως ανέφερε στην Επιτροπή στις 17 Φεβρουαρίου 2023.
Ως VLOP, τέσσερις μήνες μετά την καταχώρισή της, η X υποχρεώθηκε να συμμορφωθεί με σειρά υποχρεώσεων που ορίζονται στην πράξη για τις ψηφιακές υπηρεσίες. Ειδικότερα:
- Σύμφωνα με το άρθρο 34 παράγραφοι 1 και 2 και το άρθρου 35 παράγραφος 1, οι VLOP υποχρεούνται να εντοπίζουν, να αναλύουν και να αξιολογούν επιμελώς οποιουσδήποτε συστημικούς κινδύνους στην Ένωση που απορρέουν από τον σχεδιασμό ή τη λειτουργία των υπηρεσιών τους και των σχετικών συστημάτων τους ή από τη χρήση των υπηρεσιών τους. Κατά τη διενέργεια εκτιμήσεων κινδύνου, οι VLOP λαμβάνουν υπόψη διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν τους συστημικούς κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων συστάσεων, των συστημάτων διαφήμισης ή της εσκεμμένης χειραγώγησης της υπηρεσίας, μεταξύ άλλων μέσω μη αυθεντικής χρήσης ή αυτοματοποιημένης εκμετάλλευσης της υπηρεσίας, καθώς και από την ενίσχυση και δυνητικά ταχεία και ευρεία διάδοση παράνομου περιεχομένου και πληροφοριών που δεν συνάδουν με τους όρους και τις προϋποθέσεις τους. Οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες υποχρεούνται να εφαρμόζουν εύλογα, αναλογικά και αποτελεσματικά μέτρα περιορισμού, προσαρμοσμένα στους ειδικούς συστημικούς κινδύνους που εντοπίζονται.
- Σύμφωνα με το άρθρο 16 παράγραφοι 5 και 6, οι επιγραμμικές πλατφόρμες πρέπει να κοινοποιούν χωρίς αδικαιολόγητη καθυστέρηση σε πρόσωπα ή οντότητες την απόφαση ελέγχου περιεχομένου, παρέχοντας πληροφορίες σχετικά με τις δυνατότητες προσφυγής κατά της εν λόγω απόφασης· οι πλατφόρμες λαμβάνουν τις σχετικές αποφάσεις με έγκαιρο, επιμελή, μη αυθαίρετο και αντικειμενικό τρόπο.
- Σύμφωνα με το άρθρο 25 παράγραφος 1, οι επιγραμμικές πλατφόρμες δεν σχεδιάζουν, δεν οργανώνουν και δεν διαχειρίζονται τις επιγραμμικές διεπαφές τους κατά τρόπο που παραπλανά ή χειραγωγεί τους χρήστες τους, ή κατά τρόπο που οδηγεί σε άλλου είδους ουσιώδη στρέβλωση ή περιορισμό της ικανότητας των χρηστών της υπηρεσίας τους να λαμβάνουν ελεύθερες αποφάσεις μετά λόγου γνώσεως.
- Σύμφωνα με το άρθρο 39, οι πολύ μεγάλες επιγραμμικές πλατφόρμες πρέπει να συγκεντρώνουν και να δημοσιοποιούν μέσω αξιόπιστου εργαλείου που παρέχει δυνατότητα αναζήτησης ένα αποθετήριο που περιέχει τις διαφημίσεις στις πλατφόρμες τους, έως ένα έτος μετά την τελευταία παρουσίαση της διαφήμισης, έτσι ώστε οι πληροφορίες να είναι ακριβείς και πλήρεις.
- Σύμφωνα με το άρθρο 40 παράγραφος 12, οι VLOPs πρέπει να παρέχουν σε ερευνητές πραγματική πρόσβαση σε δεδομένα της πλατφόρμας.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την εν λόγω έρευνα θα είναι διαθέσιμες στον ιστότοπο της Επιτροπής.
