Τους κωδικούς χρήσης των λογαριασμών τους στα κοινωνικά δίκτυα, όπως το Facebook και το Twitter, ζητούν εργοδότες στην Αμερική από συνεντευξιαζόμενους υποψήφιους. Αυτά τουλάχιστον ανέφεραν πολλοί υποψήφιοι εργαζόμενοι μιλώντας στην Associated Press, αποκαλύπτοντας ότι η διαχωριστική γραμμή μεταξύ εξονυχιστικής έρευνας για τον υποψήφιο και παραβίασης της ιδιωτικής του ζωής είναι εξαιρετικά λεπτή.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες αρκετοί εργοδότες, είτε ιδιωτικές εταιρείες, είτε δημόσιοι φορείς, ζητούν από τους υποψηφίους να εισέλθουν οι ίδιοι στον λογαριασμό τους στο Facebook –συνήθως όταν το προφίλ τους είναι εξωτερικά κλειστό- προκειμένου να «ρίξουν μια ματιά» στις επιλογές και τη δραστηριότητα του υποψηφίου. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του στατιστικολόγου Justin Bassett, ο οποίος αφού απάντησε στις συνηθισμένες ερωτήσεις για τις σπουδές, την εμπειρία και τους στόχους του, άκουσε την υπεύθυνη της συνέντευξης να του ζητά τον κωδικό για το προφίλ του στο Facebook, επειδή ήταν κρυφό και δεν μπορούσε να το ψάξει αλλιώς. Ο Bassett –σε αντίθεση με πολλούς υποψηφίους που έχουν βρεθεί σε παρόμοια θέση- αρνήθηκε και έφυγε, δηλώνοντας ότι δεν επιθυμεί να εργαστεί σε μία εταιρεία που δεν σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα των εργαζομένων.
«Είναι το ίδιο με το να ζητάς τα κλειδιά του σπιτιού του ατόμου», σχολίασε ο καθηγητής νομικής του Πανεπιστημίου George Washington, Οριν Κερ, επαναλαμβάνοντας μια παρομοίωση-επιχείρημα που ακούγεται συχνά τελευταία στους αμερικανικούς νομικούς κύκλους. «Πρόκειται για καταφανή και σοβαρή προσβολή της ιδιωτικότητας των υποψηφίων», συνέχισε. Η αξιοποίηση των πληροφοριών από τα προφίλ των χρηστών στα κοινωνικά δίκτυα για το σκοπό της αξιολόγησης των επαγγελματικών τους υποψηφιοτήτων είναι ολοένα και πιο συνηθισμένο φαινόμενο το τελευταίο διάστημα. Οι εταιρείες που δεν θέλουν να φτάσουν μέχρι το σημείο να ζητήσουν τους κωδικούς του υποψηφίου, αν αυτός έχει προφίλ που δεν «ανοίγει» σε τρίτους, ακολουθούν μία παρεμφερή τακτική. Δηλαδή, ζητούν από τους υποψηφίους να γίνουν «φίλοι» στο Facebook με τα στελέχη που κάνουν τις συνεντεύξεις ή να συνδεθούν στο λογαριασμό τους από κάποιον υπολογιστή της εταιρείας στη διάρκεια της συνέντευξης. Επιπλέον, πολλές εταιρείες υποχρεώνουν τους υποψηφίους που προσλαμβάνονται να υπογράψουν συμφωνίες με τις οποίες δεσμεύονται να μην σχολιάζουν αρνητικά τους εργοδότες τους στα κοινωνικά δίκτυα.
Το νομικό καθεστώς είναι αρκετά ρευστό. Είναι σίγουρα παράνομο να ζητούνται τα στοιχεία εισόδου στο λογαριασμό του υποψηφίου, είναι οριακές όμως οι περιπτώσεις να ζητείται από αυτόν να γίνει «φίλος» στο Facebook με αυτόν που του παίρνει συνέντευξη ή να συνδέεται μόνος του από υπολογιστή της εταιρείας, χωρίς να αποκαλύπτει τους κωδικούς του. Επιπλέον, υπάρχει διχογνωμία σχετικά με τη νομιμότητα των συμφωνητικών μετά την πρόσληψη, καθώς ναι μεν η σχέση εργασίας περιέχει και καθήκον εχεμύθειας προς τον εργοδότη, όμως αυτό δεν φτάνει μέχρι το σημείο να δεσμεύεται πλήρως η ελευθερία έκφρασης, ιδίως σε πλατφόρμες που χρησιμοποιούνται για άτυπη κυρίως δικτύωση.