Το δικαστικό σύστημα του Ηνωμένου Βασιλείου πρόκειται να υποστεί ριζική αναμόρφωση, συμβαδίζοντας με τα δεδομένα της ψηφιακής εποχής, με την δημιουργία ενός διαδικτυακού δικαστηρίου, το οποίο θα διευκολύνει την πρόσβαση στη δικαιοσύνη και θα επιλύει διαφορές ύψους έως 25.000 λίρες.
Η πρόταση έγινε από το αρμόδιο Συμβούλιο Εποπτείας των πολιτικών δικαστηρίων. Με μια ρηξικέλευθη πρόταση που προβλέπει δικαστήρια μέσω διαδικτύου, κατά κύριο λόγο άνευ δικηγόρων, το συμβούλιο προτείνει τη δημιουργία ενός συστήματος διαδικτυακής επίλυσης διαφορών, μέσα στα επόμενα δυο χρόνια.
Η μελέτη που διεξήχθη, με πρωτοβουλία του Λόρδου Dyson, Επιθεωρητή των Πολιτικών δικαστηρίων σε Αγγλία και Ουαλία, αναφέρει ότι οι υπάρχουσες υπηρεσίες, όπως είναι η διαδικασία διαπραγμάτευσης διαφωνιών του ebay και ο τρόπος λειτουργίας του Cybersettle, μιας ιστοσελίδας που ασχολείται με την διαδικτυακή επίλυση διαφορών, προσφέρουν λύσεις που αξίζει να μελετηθούν.
Στο μοντέλο διαδικτυακής επίλυσης διαφορών που αναλύεται στη μελέτη του Συμβουλίου, προβλέπεται η υλοποίηση μιας διαδικασίας σε τρία στάδια: α/ μια πρώτη αξιολόγηση μέσω διαδραστικών υπηρεσιών και πληροφοριών, β/ στη συνέχεια διαπραγμάτευση με τη μεσολάβηση διαδικτυακών «διαμεσολαβητών» και γ/ τελικά, εάν δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία, επίλυση της διαφοράς από έναν εκπαιδευμένο δικαστή.
Μόνον ο δικαστής απαιτείται να είναι νομικά καταρτισμένος, και αν κριθεί απαραίτητο, στο τελευταίο στάδιο μπορεί να υπάρξει και τηλεφωνική συζήτηση. Οι αποφάσεις του δικαστή θα είναι το ίδιο δεσμευτικές με οποιουδήποτε άλλου, συμβατικού δικαστηρίου. Ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, καθηγητής Richard Susskind, Πρόεδρος του «Συλλόγου για τους Η/Υ και το Δίκαιο», δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχανε σημαντικό έδαφος σε σχέση με άλλες χώρες που είχαν ήδη αρχίσει να ενσωματώνουν στοιχεία του διαδικτύου στα δικαστηριακά τους συστήματα.
Οι προτάσεις του περιλαμβάνουν την «αυτόματη διαπραγμάτευση», όπου οι διαφορέςμπορούν να επιλυθούν «χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση», χρησιμοποιώντας τη μέθοδοblind bidding, κατά την οποία το κάθε μέρος δεν γνωρίζει το ποσό που ζητάει το άλλο.
Για την υλοποίηση της μελέτης απαιτείται ένα μέρος, του ποσού των 75 εκατομμυρίων λιρών που δαπανά κάθε χρόνο το Υπουργείο Δικαιοσύνης για τον εκσυγχρονισμό της τεχνολογίας των δικαστηρίων, να διατεθεί ώστε να ξεκινήσει πιλοτικά το πρόγραμμα μέσα στο τρέχον έτος.
«Η διαδικτυακή επίλυση διαφορών δεν αποτελεί επιστημονική φαντασία» ,αναφέρει η μελέτη. «Μέσω αυτής, επιλύονται κάθε χρόνο στο ebay περίπου 60 εκατομμύρια διαφωνίες μεταξύ πωλητών και αγοραστών. Αποτελεί εδραιωμένο τρόπο επίλυσης διαφορών, κατάλληλο για τη διαδικτυακή εποχή που διανύουμε». Οι περικοπές στην νομική βοήθεια, οι μειώσεις στη χρηματοδότηση του κράτους καιοι υψηλές αμοιβές των δικηγόρων έχουν ήδη καταστήσει τα ειρηνοδικεία, που ασχολούνται με μικρότερου χρηματικού ύψους διαφορές, αφιλόξενα για ολο ένα αυξανόμενο αριθμό διαδίκων που δεν διαθέτουν δικηγόρο. “Το τρέχον σύστημα είναι υπερβολικά δαπανηρό, περίπλοκο και αργό, ειδικά για τους διαδίκους που παρίστανται χωρίς δικηγόρο” δήλωσε ο καθηγητής Susskind. “Ζητάμε στήριξη από όλα τα κόμματα για τα διαδικτυακά δικαστήριαπου θα μειώσουν το κόστος και θα αυξήσουν την πρόσβαση στη δικαιοσύνη”.
