Η Επιτροπή δημοσίευσε σήμερα τη 10η έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων, η οποία δείχνει συνολική βελτίωση της συλλογής και της επεξεργασίας των λυμάτων στις ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά επισημαίνει τα διαφορετικά επίπεδα επιτυχίας μεταξύ των κρατών μελών. Η έκθεση εντάσσεται στις προσπάθειες της Επιτροπής για μηδενική ρύπανση και υποβάλλεται ενόψει της στρατηγικής για τις χημικές ουσίες, η οποία θα εγκριθεί τις προσεχείς εβδομάδες.
Η 10η έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της οδηγίας για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων δείχνει ότι τα ποσοστά συμμόρφωσης με τους κανόνες της ΕΕ για τη συλλογή και την επεξεργασία λυμάτων παραμένουν υψηλά και έχουν αυξηθεί σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο αναφοράς. Αυτό συμβάλλει στην πρόληψη της ρύπανσης του περιβάλλοντος. Μολονότι η τάση παραμένει θετική, δεν έχει ακόμη επιτευχθεί πλήρης συμμόρφωση με την οδηγία. Η χρηματοδότηση και ο σχεδιασμός παραμένουν οι κύριες προκλήσεις για τον τομέα των υπηρεσιών ύδατος.
Ο επίτροπος Περιβάλλοντος, Ωκεανών και Αλιείας, κ. Βιργκίνιους Σινκέβιτσους, δήλωσε: «Αυτή η έκθεση επιβεβαιώνει ότι η συλλογή και η επεξεργασία των λυμάτων βελτιώνεται σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι κανόνες της ΕΕ έχουν διαδραματίσει καίριο ρόλο στη βελτίωση της ποιότητας των ποταμών, των λιμνών και των θαλασσών στην ήπειρό μας, με θετικό αντίκτυπο στην υγεία και την ποιότητα ζωής των Ευρωπαίων πολιτών. Ωστόσο, η πρόοδος δεν ήταν παντού η ίδια και σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ οι υποδομές επεξεργασίας λυμάτων χρειάζονται καλύτερο σχεδιασμό και περισσότερη χρηματοδότηση. Θα καταβάλουμε τώρα κάθε δυνατή προσπάθεια για να προωθήσουμε την καινοτομία και τις νέες επενδύσεις σε περιβαλλοντικές υποδομές παντού στην Ευρώπη.»
Από την έκθεση προκύπτει ότι συλλέγεται το 95 % των λυμάτων στην ΕΕ, ενώ το 88 % υποβάλλεται σε βιολογική επεξεργασία. Αν και η τάση είναι θετική, πρέπει ακόμη να γίνουν αρκετά πράγματα, καθώς το 1 % των αστικών λυμάτων εξακολουθεί να μη συλλέγεται, ενώ πάνω από το 6 % δεν υποβάλλεται σε κατάλληλη επεξεργασία, ώστε να πληροί τα πρότυπα δευτεροβάθμιας βιολογικής επεξεργασίας. Το σημερινό επίπεδο επενδύσεων σε πολλά κράτη μέλη είναι πολύ χαμηλό για να επιτευχθεί και να διατηρηθεί μακροπρόθεσμα η συμμόρφωση με την οδηγία, καθώς σε αρκετές πόλεις της ΕΕ εξακολουθεί να χρειάζεται η κατασκευή ή ο εκσυγχρονισμός των υποδομών συλλογής λυμάτων, καθώς και η δημιουργία σύγχρονων εγκαταστάσεων επεξεργασίας.
Μελέτη του ΟΟΣΑ που δημοσιεύθηκε πρόσφατα παρέχει στην Ευρωπαϊκή Ένωση σαφή εικόνα των επενδυτικών κενών. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα σχετικά κράτη μέλη προκειμένου να αξιοποιηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο οι ευκαιρίες που προσφέρει το νέο πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και το σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη, συμπεριλαμβάνοντας την επεξεργασία των υδάτων και την αποχέτευση ως κορυφαία προτεραιότητα.
Η έκθεση καλύπτει περισσότερες από 23.500 πόλεις της ΕΕ που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας και στις οποίες οι άνθρωποι και η βιομηχανία παράγουν ετησίως περισσότερα από 610 εκατομμύρια ισοδύναμα πληθυσμού λυμάτων. Πρόκειται για περίπου 490 εκατομμύρια μπανιέρες λυμάτων ημερησίως.
Ιστορικό
Η οδηγία για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων επιβάλλει στα κράτη μέλη την υποχρέωση να διασφαλίζουν ότι οι πόλεις και οι οικισμοί τους συλλέγουν και επεξεργάζονται σωστά τα λύματα. Τα μη επεξεργασμένα αστικά λύματα μπορεί να είναι μολυσμένα από επιβλαβείς χημικές ουσίες, βακτήρια και ιούς και, ως εκ τούτου, να εγκυμονούν κινδύνους για τη δημόσια υγεία. Περιέχουν επίσης θρεπτικές ουσίες όπως το άζωτο και ο φωσφόρος, οι οποίες μπορεί να είναι επιβλαβείς για τα γλυκά ύδατα και το θαλάσσιο περιβάλλον, καθώς προκαλούν την υπερβολική ανάπτυξη φυκών που καταπνίγουν άλλες μορφές ζωής, μια διαδικασία γνωστή ως «ευτροφισμός». Το 2019 δημοσιεύθηκε αξιολόγηση της οδηγίας, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, συνολικά, είναι κατάλληλη για τον σκοπό για τον οποίο προορίζεται, αλλά υπάρχει περιθώριο βελτίωσης.
Επόμενα βήματα
Η Επιτροπή έχει δρομολογήσει εκτίμηση επιπτώσεων για την αξιολόγηση των διαφόρων επιλογών πολιτικής, με στόχο τον εκσυγχρονισμό της οδηγίας. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την εξεύρεση τρόπων αντιμετώπισης των νέων ρύπων που προκαλούν ανησυχία, όπως τα φαρμακευτικά προϊόντα και τα μικροπλαστικά, και την εξέταση του κατά πόσον η τακτική επιτήρηση των λυμάτων μπορεί να ενισχύσει την ετοιμότητα της ΕΕ για τη διαχείριση της πανδημίας COVID-19 ή παρόμοιων νόσων. Η εν λόγω εκτίμηση επιπτώσεων θα περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό διαβουλεύσεων με τα ενδιαφερόμενα μέρη.