Σε δυσμενή θέση βρίσκεται η ελληνική κυβέρνηση, μετά την απόφαση της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ να αποχωρήσει από τις ειδικές γνωμοδοτικές επιτροπές για τους πρόσφυγες, καταγγέλλοντας τις θεσμικές αλλαγές που υιοθετήθηκαν με το προεδρικό διάταγμα 81/2009.
Η αντιπροσωπεία του Οργανισμού στη χώρα μας αναφέρει στην ανακοίνωσή της πως «οι θεσμικές αλλαγές που υιοθετήθηκαν με το Προεδρικό Διάταγμα 81/2009 δεν εξασφαλίζουν επαρκώς μία δίκαιη και αποτελεσματική διαδικασία αναγνώρισης του καθεστώτος του πρόσφυγα στην Ελλάδα σύμφωνα με τη διεθνή και ευρωπαϊκή νομοθεσία».
Η Ύπατη Αρμοστεία υποστηρίζει πως οι αστυνομικές διευθύνσεις ανά την επικράτεια -στις οποίες εκχωρείται η αρμοδιότητα της απόφασης, σε πρώτο βαθμό, επί των αιτημάτων των προσφύγων- «αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις σε θέματα εξειδικευμένου προσωπικού, υπηρεσιών διερμηνείας και νομικής συνδρομής», ενώ η επιτροπή προσφύγων διατηρεί «περιορισμένη δικαστική επανεξέταση ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας χωρίς να διασφαλίζεται έτσι το δικαίωμα σε μία πραγματική προσφυγή».
Επισημαίνεται, επίσης, ότι ο ορισμός του αναπληρωτή υπουργού Δημόσιας Τάξης στην αποφαινόμενη αρχή δευτέρου βαθμού για τις προσφυγές των οποίων η εξέταση εκκρεμεί, «δεν θα συμφωνούσε με τη νομοθεσία της ΕΕ, που απαιτεί ένα όργανο ανεξάρτητο από αυτό που αποφασίζει σε πρώτο βαθμό».
Στο πλαίσιο αυτό, η Ύπατη Αρμοστεία αποφάσισε να αποχωρήσει τόσο από τις γνωμοδοτικές επιτροπές προσφύγων για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου σε πρώτο βαθμό όσο και από τις γνωμοδοτικές επιτροπές για την εξέταση των περίπου 30.000 προσφύγων που εκκρεμούν σε δεύτερο βαθμό.