Την 1η Απριλίου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άσκησε ενώπιον του Δικαστηρίου προσφυγή λόγω παραβάσεως κατά της Πολωνίας με αίτημα να διαπιστωθεί ότι ορισμένες από τις γενόμενες τον Δεκέμβριο του 2019 νομοθετικές τροποποιήσεις της οργάνωσης του συστήματος απονομής δικαιοσύνης στην Πολωνία αντέβαιναν στο δίκαιο της
Ένωσης 1.
Στο πλαίσιο της ένδικης αυτής διαφοράς, το Δικαστήριο υποχρέωσε την Πολωνία, μεταξύ άλλων, να αναστείλει την εφαρμογή ορισμένων εθνικών διατάξεων των οποίων τη νομιμότητα είχε αμφισβητήσει η Επιτροπή 2. Λόγω μη συμμόρφωσης με το ανωτέρω προσωρινό μέτρο, επιβλήθηκε στην Πολωνία, στις 27 Οκτωβρίου 2021, η υποχρέωση να καταβάλλει στην Επιτροπή χρηματική ποινή ύψους 1 000 000 ευρώ ημερησίως 3. Η χρηματική ποινή άρχισε να τρέχει από τις 3 Νοεμβρίου 2021 4.
Στις 9 Ιουνίου 2022, η Πολωνία εξέδωσε σχετικό νόμο 5, προκειμένου να συμμορφωθεί προς το προσωρινό μέτρο που επιβλήθηκε από το Δικαστήριο. Στις 21 Απριλίου 2023, το Δικαστήριο έκρινε ότι η εν λόγω νομοθετική μεταβολή κατέστησε εφικτή, σε σημαντικό βαθμό, την εφαρμογή του προσωρινού μέτρου. Ως εκ τούτου, το ποσό της χρηματικής ποινής μειώθηκε σε 500 000 ευρώ ημερησίως από την 21η Απριλίου 2023 6.
Λόγω μη καταβολής της ημερήσιας χρηματικής ποινής από την Πολωνία, η Επιτροπή προέβαινε περιοδικά στην είσπραξη των σχετικών ποσών μέσω συμψηφισμού με διάφορες απαιτήσεις τις οποίες είχε το συγκριμένο κράτος μέλος έναντι της Ένωσης.
Η Πολωνία άσκησε προσφυγή ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητώντας την ακύρωση έξι συνολικά αποφάσεων συμψηφισμού για την περίοδο μεταξύ της 15ης Ιουλίου 2022 και της 4ης Ιουνίου 2023, ήτοι μεταξύ της ημερομηνίας θέσης σε ισχύ του νόμου του Ιουνίου 2022 και της προηγουμένης της δημοσίευσης της απόφασης του Δικαστηρίου με την οποία περατώθηκε η υπόθεση αυτή 7. Τα ποσά που εισπράχθηκαν κατ’αυτόν τον τρόπο ανέρχονται σε περίπου 320 200 000 ευρώ.
Επικουρικώς, η Πολωνία υποστηρίζει ότι η νομοθετική τροποποίηση η οποία δικαιολογούσε τη μείωση της χρηματικής ποινής κατά το ήμισυ προηγήθηκε της απόφασης του Δικαστηρίου της 21ης Απριλίου 2023. Επομένως, από τις 15 Ιουλίου 2022 έως τις 20 Απριλίου 2023 9, η Επιτροπή δεν μπορούσε πλέον να απαιτήσει την καταβολή 1 000 000 ευρώ ημερησίως. Για τον λόγο αυτόν η Πολωνία ζητεί την εν μέρει ακύρωση των αποφάσεων της Επιτροπής, στο μέτρο που αφορούν το 50 % των συμψηφισθεισών απαιτήσεων για το ως άνω διάστημα.
Το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει τις προσφυγές της Πολωνίας στο σύνολό τους.
Η είσπραξη των οφειλόμενων ποσών από την Επιτροπή δεν συνιστά παράβαση του δικαίου της Ένωσης 10.
Το Γενικό Δικαστήριο επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι η ύπαρξη της οφειλής καθ’ εαυτήν δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ούτε βάσει της νομολογίας του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Πολωνίας 11 ούτε λόγω της θέσης σε ισχύ του νόμου της 9ης Ιουνίου 2022. Δεν επηρεάζεται, συνεπώς, η νομιμότητα των αποφάσεων συμψηφισμού. Ως προς το επικουρικό αίτημα περί μερικής ακυρώσεως των αποφάσεων συμψηφισμού, το Γενικό Δικαστήριο υπενθυμίζει ότι η μείωση της ημερήσιας χρηματικής ποινής από το Δικαστήριο με τη διάταξη της 21ης Απριλίου 2023 παράγει αποτελέσματα ex nunc. Επομένως, η μείωση αφορά μόνον τα οφειλόμενα από της ανωτέρω ημερομηνίας ποσά.
Ενόσω το ύψος της ημερήσιας χρηματικής ποινής το οποίο καθορίσθηκε με τη διάταξη της 27ης Οκτωβρίου 2021 παρέμεινε αμετάβλητο μέχρι τις 21 Απριλίου 2023 και ενόσω η Πολωνία δεν είχε εκπληρώσει πλήρως τις υποχρεώσεις της, η Επιτροπή ήταν υποχρεωμένη να διασφαλίσει την είσπραξη της ποινής κατά το επίμαχο ποσό.
Τυχόν αναγνώριση στην Επιτροπή της δυνατότητας, ή ακόμη και της υποχρέωσης, να προσαρμόζει το ύψος της ημερήσιας χρηματικής ποινής σε περίπτωση μερικής εκπλήρωσης θα έθετε υπό αμφισβήτηση το κύρος της διατάξεως της 27ης Οκτωβρίου 2021.
