Δυνάμει της υπ. αριθμ. 5185/2023 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών ανεστάλη πλειστηριασμός κύριας κατοικίας στην περιοχή της Νάξου.
Στις 12 Σεπτεμβρίου του έτους 2023 ανεστάλη πλειστηριασμός. Δυνάμει της υπ. αρίθμ. 5185/2023 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών ανεστάλη πλειστηριασμός κύριας κατοικίας στην περιοχή της Νάξου. Το σκεπτικό του δικαστηρίου προσανατολίζεται στο ότι ελλείπουν οι διαδικαστικές προϋποθέσεις που τάσσει ο νόμος για την έκδοση διαταγής πληρωμής, με αποτέλεσμα ο εκτελεστός τίτλος να καθίσταται άκυρος.Ειδικότερα, όταν η απαίτηση ή το ποσόν της δεν αποδεικνύεται εγγράφως, ο Δικαστής οφείλει, κατ’ άρθρο 628 ΚΠολΔ, να μην εκδώσει διαταγή πληρωμής, εάν δε παρά την έλλειψη της διαδικαστικής αυτής προϋποθέσεως εκδοθεί διαταγή πληρωμής, τότε αυτή ακυρώνεται ύστερα από ανακοπή του οφειλέτη, κατά τα άρθρα, 632 και 633 ΚΠολΔ.
Σύμφωνα με το σκεπτικό του δικαστηρίου “Όταν ο δανειστής έχει το δικαίωμα, σύμφωνα με τους όρους του τοκοχρεωλυτικού δανείου καταβαλλόμενο σε δόσεις, να καταγγείλει τη σχετική σύμβαση πρόωρα, αν δεν πληρωθούν οι δόσεις, τότε όλες οι οφειλόμενες δόσεις του δανείου γίνονται απαιτητές. Με την καταγγελία επομένως η σύμβαση του δανείου ως τοκοχρεωλυτικού λύεται και ενεργοποείται ο συμβατικός όρος που παρέχει στο δανειστή το δικαίωμα να αξιώσει την άμεση πληρωμή από τον οφειλέτη ολοκλήρου του οφειλομένου κεφαλαίου, καθώς και τόκους υπερημερίας από της καταγγελίας. Το δάνειο συνεπώς είναι τοκοχρεωλυτικό υπό την αίρεση της εμπρόθεσμης και προσήκουσας καταβολής των τοκοχρεωλυτικών δόσεων. Όταν όμως η αίρεση πληρωθεί και καταγγελθεί το δάνειο, τότε δεν οφείλονται πλέον δόσεις, αλλά ολόκληρο το τότε ανεξόφλητο κεφάλαιο (ΑΠ 1185/2019, ΑΠ 637/1997 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, η καταγγελία, επιδόμενη με εξώδικη δήλωση, περιέχει δήλωση βουλήσεως (διαπλαστικού χαρακτήρα μονομερή δικαιοπραξία έχουσα ορισμένο λήπτη), όταν δε προβλέπεται δικαίωμα καταγγελίας εκ του νόμου ή από τη σύμβαση, πρέπει αυτή να απευθύνεται και να επιδίδεται σε όλα τα πρόσωπα στα οποία αφορά (ΜονΕφΠειρ 231/2016 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Συνεπώς, η καταγγελία της συμβάσεως είναι το διαπλαστικό δικαίωμα του δικαιούχου, που ασκείται με μονομερή πράξη/δήλωσή του που απευθύνεται προς τον αντισυμβαλλόμενο, έχει δε ως σκοπό τη λύση μιας διαρκούς ενοχικής σχέσεως για κάποιο νόμιμο λόγο. Περαιτέρω, η καταγγελία ενεργεί ex nunc (για το μέλλον) και όσο υφίσταται και λειτουργεί μια σύμβαση, παράγει έννομα αποτελέσματα μέχρι να καταγγελθεί. Επομένως το εν λόγω δικαίωμα προς καταγγελία είναι διαπλαστικό αφού χορηγείται η εξουσία, με μονομερή δήλωση, η οποία αποκτά νομική ενέργεια μόλις περιέλθει στον αντισυμβαλλόμενο (ΑΚ 167), να προκαλέσει την άρση (λύση) της συμβάσεως για το μέλλον, δηλαδή την κατάργησή της, δημιουργεί δε εφεξής μια νέα έννομη κατάσταση (ΜονΕφΘεσ 1317/2020 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ), με την επέλευση δε των αποτελεσμάτων της καταγγελίας, επέρχεται η λύση της συμβάσεως. Εξάλλου, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 623 και 624 ΚΠολΔ προκύπτει ότι μεταξύ των ουσιαστικών και διαδικαστικών προϋποθέσεων, με τη συνδρομή ή μη των οποίων μπορεί να εκδοθεί διαταγή πληρωμής, είναι αφενός, η ύπαρξη χρηματικής απαίτησης του αιτούντος από ορισμένη έννομη σχέση και, αφετέρου, η απαίτηση αυτή καθώς και το ποσό της να αποδεικνύεται με δημόσιο ή ιδιωτικό έγγραφο. Εάν η απαίτηση ή το ποσόν της δεν αποδεικνύεται εγγράφως, ο Δικαστής οφείλει, κατ’ άρθρο 628 ΚΠολΔ, να μην εκδώσει διαταγή πληρωμής, εάν δε παρά την έλλειψη της διαδικαστικής αυτής προϋποθέσεως εκδοθεί διαταγή πληρωμής, τότε αυτή ακυρώνεται ύστερα από ανακοπή του οφειλέτη, κατά τα άρθρα, 632 και 633 ΚΠολΔ. Η ακύρωση της διαταγής πληρωμής για το λόγο αυτόν απαγγέλλεται λόγω διαδικαστικού απαραδέκτου, ανεξαρτήτως της ύπαρξης και της δυνατότητας απόδειξης της απαίτησης με άλλα αποδεικτικά μέσα (ΑΠ562/2003, ΕφΘεσ 110/2008 Τ ΝΠ ΝΟΜΟΣ). Στην προκειμένη περίπτωση, οι ανακόπτοντες με τον υπό στοιχείο 5. λόγο της ένδικης ανακοπής, αιτούνται την ακύρωση της προσβαλλόμενης επιταγής προς εκτέλεση, προβάλλοντας ακυρότητα του εκτελεστού τίτλου. Ειδικότερα ισχυρίζονται ότι η υπ’ αριθμ. 605/2021 διαταγή πληρωμής του Δικαστή του Δικαστηρίου τούτου, τυγχάνει άκυρη ως αναπόδεικτη και εκδοθείσα κατά παράβαση των διαδικαστικών προϋποθέσεων, διότι εκδόθηκε χωρίς να προσκομισθεί έγγραφη καταγγελία της ένδικης σύμβασης και λόγω ανυπαρξίας ληξιπρόθεσμης απαίτησης της τράπεζας σε βάρος τους, εφόσον οι προσκομιζόμενες εξώδικες δηλώσεις που επιδόθηκαν σε αυτούς και αναφέρονται στη διαταγή πληρωμής, αποτελούν απλές επιστολές ενημέρωσης κλεισίματος του λογαριασμού της ένδικης σύμβασης, μη εξομοιούμενες με καταγγελία. Το δικαίωμα δε της πρώτης καθ’ ης η ανακοπή να αξιώσει όλα τα υπόλοιπα που προέκυψαν εκ του κλεισθέντος λογαριασμού συναρτάται μόνο με την καταγγελία της συμβάσεως, καθόσον μόνον έκτοτε επέρχεται λύση της συμβάσεως και καθίστανται ληξιπρόθεσμα και απαιτητά όλα τα σχετικά κονδύλια, ώστε ακολούθως αυτή να δικαιούται να προβεί σε αίτηση προς έκδοση διαταγής πληρωμής. Ενόψει τούτων και λόγω μη υπάρξεως καταγγελίας της δανειακής σύμβασης, ελλείπουν αφενός οι ουσιαστικές προυποθέσεις θεμελιώσεως της απαιτήσεως που ενσωματώνει η ανωτέρω διαταγή πληρωμής με την οποία διατάσσονται οι ανακόπτοντες προς καταβολή κάθε ποσού από την επίδικη δανειακή σύμβαση και αφετέρου οι διαδικαστικές προυποθέσεις εκδόσεως αυτής, δεδομένου ότι δεν γίνεται αναφορά σε καταγγελία, αλλά μόνο σε εξώδικες δηλώσεις για το κλείσιμο του λογαριασμού της πρόσθετης πράξης της σύμβασης, δίχως από αυτό να συνάγεται και σιωπηρή καταγγελία αυτής καθώς το οριστικό κλείσιμο λογαριασμού και δανειακών συμβάσεων δεν είναι δυνατόν να εκληφθεί σε κάθε περίπτωση και ως καταγγελία, που αποτελεί ευρύτερη έννοια και επέχει πολλαπλές νόμιμες συνέπειες πέραν του κλεισίματος αυτών. Συνεπώς, σύμφωνα και με τα διαλαμβανόμενα στη προηγηθείσα νομική σκέψη, εν προκειμένω ελλείπει η εν λόγω ουσιαστική και διαδικαστική προϋπόθεση για την έκδοση της προσβαλλόμενης διαταγής πληρωμής (χωρίς να υπάρχει η δυνατότητα αποδείξεως του γεγονότος της καταγγελίας ούτε με άλλα αποδεικτικά μέσα), και εφόσον δεν πιθανολογείται καταγγελία της συμβάσεως, η επίμαχη οφειλή δεν κατέστη ληξιπρόθεσμη και απαιτητή και η ανωτέρω διαταγή πληρωμής τυγχάνει άκυρη.”
Μαρία Μοσχοπούλου
Δικηγόρος, LLM Αστικού Δικαίου
