Αντλώντας από τη μακρόχρονη εμπειρία και διαμεσολαβητική δράση της Ανεξάρτητης Αρχής για θέματα υποδοχής και μεταχείρισης αιτούντων άσυλο και μεταναστών, βάσει και των ειδικών αρμοδιοτήτων της, μέσω διερεύνησης αναφορών, υποβολής σχολίων επί σχεδίων νόμου και ειδικών εκθέσεων στη Βουλή των Ελλήνων και τα συναρμόδια Υπουργεία για συστημικά προβλήματα στο πεδίο, ο Συνήγορος συνεχίζει να θέτει σταθερά στο επίκεντρο της εφαρμογής της μεταναστευτικής νομοθεσίας τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ειδικές ανάγκες μεταχείρισης ασυνόδευτων ανηλίκων και άλλων προσώπων που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Συνήγορος του Πολίτη έχει οριστεί ως Φορέας Υλοποίησης (Project Promoter) της Πράξης «Παροχή Εμπειρογνωμοσύνης για τα Θεμελιώδη Δικαιώματα σε φορείς που δραστηριοποιούνται στους Τομείς του Ασύλου και της Μετανάστευσης» του συγχρηματοδοτούμενου προγράμματος «Ανάπτυξη των Δυνατοτήτων Διαχείρισης των Εθνικών Συστημάτων Ασύλου και Μετανάστευσης» του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) 2014–2021 (EEA Grants).
Στόχος της Πράξης είναι η διασφάλιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μεταναστών/αιτούντων άσυλο, και κυρίως όσων ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, μέσω δράσεων ευαισθητοποίησης και ενίσχυσης της τεχνογνωσίας του στελεχιακού δυναμικού όλων των εμπλεκόμενων φορέων στην υποδοχή, ταυτοποίηση, φιλοξενία και εν γένει
μεταχείριση μεταναστών και αιτούντων διεθνή προστασία.
Στο έργο που χρηματοδοτεί ο ΕΟΧ με φορέα υλοποίησης τον Συνήγορο του Πολίτη προβλέπονται ιδίως τα εξής:
➢ Επιτόπιες επισκέψεις σε κέντρα υποδοχής και ταυτοποίησης, χώρους προσωρινής υποδοχής και φιλοξενίας και κάθε είδους δομές μεταναστών/αιτούντων άσυλο, με στοχευμένες συστάσεις του Συνηγόρου του Πολίτη για θεμελιώδη δικαιώματα.
➢ Εκστρατεία ευαισθητοποίησης σχετικά με την αρμοδιότητα του Συνηγόρου του Πολίτη σε θέματα ασύλου και μετανάστευσης. Διεθνή συνέδρια και ενημερωτικές καμπάνιες (διαφήμιση, έκδοση ενημερωτικού υλικού) για τις αρμοδιότητες του Συνηγόρου και τα θεμελιώδη δικαιώματα προσφύγων και μεταναστών, με έμφαση στα δικαιώματα ευπαθών ομάδων. Διοργάνωση ημερίδων στην περιφέρεια με τη συμμετοχή εκπροσώπων των
κατά τόπο φορέων μετανάστευσης και ασύλου, της τοπικής αυτοδιοίκησης, και κάθε άλλου εμπλεκόμενου φορέα (λ.χ. αστυνομικών, λιμενικών, υγειονομικών, εκπαιδευτικών κ.α.) με στόχο την ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση των τοπικών κοινωνιών σε θέματα προσφύγων και μεταναστών και την συνεργασία μεταξύ των φορέων.
➢ Ανάπτυξη εργαλείων επικοινωνίας (ιστοσελίδας, ηλεκτρονικού forum, εφαρμογής για κινητά, ενημερωτικών φυλλαδίων κ.α.), με στόχο την πληρέστερη ενημέρωση μεταναστών και προσφύγων αναλυτικά για τα δικαιώματά τους και για τους κρατικούς και ανεξάρτητους φορείς με τους οποίους μπορούν να επικοινωνήσουν – με ιδιαίτερη έμφαση στους ασυνόδευτους ανηλίκους και εν γένει στα ευάλωτα άτομα.
Μέσω της Πράξης αναμένεται επίσης και η ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ του Συνηγόρου του Πολίτη με ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς, ενώ παράλληλα θα υλοποιηθούν δράσεις που αποσκοπούν στην τόνωση των διμερών σχέσεων με αρμόδιους Φορείς από τις Δότριες Χώρες (Νορβηγία, Ισλανδία και Λίχτενστάιν).
Διαχειριστής του Προγράμματος «Ανάπτυξη των Δυνατοτήτων Διαχείρισης των Εθνικών Συστημάτων Ασύλου και Μετανάστευσης» έχει οριστεί η Υπηρεσία Διαχείρισης Ευρωπαϊκών και Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (ΥΔΕΑΠ) του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη (www.ydeap.gr).,από κοινού με το Norwegian Directorate of Immigration (UDI) ως
Εταίρος του Προγράμματος από τις Δότριες Χώρες.
