Προκειμένου να παρασχεθεί βεβαιότητα σε περισσότερους από 4 εκατομμύρια ουκρανούς πρόσφυγες που ζουν επί του παρόντος στην ΕΕ, το Συμβούλιο συμφώνησε να παρατείνει την προσωρινή προστασία για τα άτομα που προσπαθούν να ξεφύγουν από τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, από τις 4 Μαρτίου 2024 έως τις 4 Μαρτίου 2025.
Ο μηχανισμός προσωρινής προστασίας ενεργοποιήθηκε στις 4 Μαρτίου 2022 —λίγες μόνο ημέρες μετά τη μεγάλης κλίμακας εισβολή των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων στην Ουκρανία— και παρατάθηκε αυτόματα κατά ένα έτος.
Τι είναι η προσωρινή προστασία;
Το σύστημα παρέχει άμεση και συλλογική προστασία (χωρίς δηλαδή να απαιτείται εξέταση ατομικών αιτήσεων) σε εκτοπισθέντες που δεν είναι σε θέση να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους.
Στόχος της είναι η αποφόρτιση των εθνικών συστημάτων χορήγησης ασύλου και η αναγνώριση εναρμονισμένων δικαιωμάτων στους εκτοπισθέντες οπουδήποτε στην ΕΕ. Στα δικαιώματα αυτά περιλαμβάνονται:
- διαμονή
- πρόσβαση στην αγορά εργασίας και δικαίωμα στέγης
- ιατρική αρωγή
- κοινωνική πρόνοια
- πρόσβαση στην εκπαίδευση για τα παιδιά
Ιστορικό και επόμενα βήματα
Μετά τη σημερινή πολιτική συμφωνία, το Συμβούλιο θα πρέπει να εκδώσει επισήμως την απόφαση για παράταση της προσωρινής προστασίας. Αυτό θα γίνει μόλις ολοκληρωθεί η νομική επεξεργασία και η μετάφραση σε όλες τις γλώσσες της ΕΕ.
Η προσωρινή προστασία αποτελεί μηχανισμό έκτακτης ανάγκης της ΕΕ που ενεργοποιείται σε εξαιρετικές περιστάσεις μαζικών εισροών. Η οδηγία της ΕΕ για την προσωρινή προστασία εγκρίθηκε το 2001, μετά τον εκτοπισμό μεγάλης κλίμακας που σημειώθηκε στην Ευρώπη λόγω των ενόπλων συγκρούσεων στα Δυτικά Βαλκάνια, ιδίως από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και το Κόσοβο.
