Την Ειδική Έκθεση «Επιστροφές Αλλοδαπών» για το 2023, δίνει στη δημοσιότητα ο Συνήγορος του Πολίτη, στο πλαίσιο της αρμοδιότητάς του ως Εθνικού Μηχανισμού Εξωτερικού Ελέγχου αναγκαστικών επιστροφών πολιτών τρίτων χωρών, όπως προβλέπεται από την Οδηγία Επιστροφών.
Το 2023, αλλά και τα προηγούμενα έτη, η ομάδα του μηχανισμού εξωτερικού ελέγχου αναγκαστικών επιστροφών της Αρχής υπερκάλυψε τον αρχικό προγραμματισμό της, συμμετέχοντας σε όλες σχεδόν τις Ευρωπαϊκές Επιχειρήσεις Επιστροφής (JRO) που οργανώθηκαν από την Ελληνική Αστυνομία, υπό τον συντονισμό του FRONTEX, προς το Πακιστάν και τη Γεωργία, καθώς και, δειγματοληπτικά, σε χερσαίες επιχειρήσεις.
Στο πλαίσιο του εξωτερικού ελέγχου των αναγκαστικών επιστροφών, ο Συνήγορος πραγματοποίησε και επισκέψεις/αυτοψίες σε Προαναχωρησιακά Κέντρα (ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ) και σε άλλους χώρους διοικητικής κράτησης, ελέγχοντας την εφαρμογή των προδιαγραφών της Οδηγίας Επιστροφών.
Στο σύνολο των επιχειρήσεων επιστροφής, ο Συνήγορος διαπίστωσε την καλή οργάνωση και συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς, επεσήμανε ωστόσο την ανάγκη έγκαιρης ενημέρωσης των αλλοδαπών για την απομάκρυνσή τους από τη χώρα και την ουσιαστική ιατρική εξέταση προς διάγνωση της ικανότητας να ταξιδέψουν (fit to travel). Διαπιστώθηκαν επίσης ελλείψεις στην υποδομή, π.χ. παλαιά οχήματα μεταγωγής ή ακατάλληλα, τύπου «κλούβας», ή και στην οργάνωση, π.χ. έλλειψη διερμηνείας στα περισσότερα Προαναχωρησιακά Κέντρα.
Ο αριθμός των αναγκαστικών επιστροφών για το 2023 –σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΑΣ– αυξήθηκε μόλις 4,6% σε σχέση με το 2022, ενώ μείωση παρατηρήθηκε στις εθελούσιες και οικειοθελείς επιστροφές.
Όσον αφορά τη διοικητική κράτηση, τον Νοέμβριο του 2023 κατεγράφησαν 2.865 αλλοδαποί που κρατούνταν ενόψει επιστροφής, εκ των οποίων 2.511 σε Προαναχωρησιακά Κέντρα και 354 σε Αστυνομικά Τμήματα. Ήταν η πρώτη χρονιά που ο συνολικός αριθμός των κρατουμένων ήταν κάτω από 3.000. Αυτό είναι θετικό, λαμβάνοντας υπόψη τον επαχθή χαρακτήρα της διοικητικής κράτησης. Ωστόσο, παρέμεινε το πρόβλημα ότι οι 3 στους 20 διοικητικά κρατούμενους κρατούνταν σε Αστυνομικά Τμήματα και όχι σε ΠΡΟ.ΚΕ.ΚΑ, ενώ και το 2023 συνεχίστηκε το φαινόμενο της κράτησης αλλοδαπών για τους οποίους δεν διαφαίνεται εύλογη προοπτική απομάκρυνσης.
Σχετικά, τέλος, με τη διαμορφούμενη και εφαρμοζόμενη πολιτική επιστροφών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, κριτική εξακολουθεί να ασκείται για την αποτελεσματικότητα και την αναλογικότητά της, τόσο ως προς το κόστος της, όσο κυρίως, ως προς τον σεβασμό στα θεμελιώδη δικαιώματα. Ο Συνήγορος σημειώνει, ότι η διαδικασία επιστροφών, για να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει να διασφαλίζει τον πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων -βάσει του ενωσιακού και διεθνούς δικαίου- και να τηρεί τις αρχές που αναγνωρίζονται από τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ.
Loading...
Reload document 
Open in new tab 