Η πορτογαλική Προεδρία του Συμβουλίου κατέληξε σε προσωρινή συμφωνία με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη μεταρρύθμιση της κοινής γεωργικής πολιτικής (ΚΓΠ) για την περίοδο 2023-2027.
Η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για μια απλούστερη, δικαιότερη και οικολογικότερη ΚΓΠ που θα προσφέρει ένα βιώσιμο μέλλον για τους ευρωπαίους γεωργούς. Η νέα ΚΓΠ ενισχύει τα περιβαλλοντικά μέτρα και περιλαμβάνει επίσης διατάξεις που εξασφαλίζουν μεγαλύτερη στήριξη στις μικρότερες γεωργικές εκμεταλλεύσεις και βοηθούν τους νέους γεωργούς να ενταχθούν στο επάγγελμα.
Η συμφωνία είναι προσωρινή εν αναμονή της έγκρισης από τους υπουργούς Γεωργίας της ΕΕ κατά την προσεχή σύνοδο του Συμβουλίου Γεωργίας και Αλιείας, η οποία θα πραγματοποιηθεί στις 28-29 Ιουνίου.
Οι διοργανικές συνομιλίες κάλυψαν και τους τρεις κανονισμούς που συνθέτουν τη δέσμη μέτρων για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ και επικεντρώθηκαν σε ορισμένα από τα εκκρεμή σημεία των διαπραγματεύσεων, μεταξύ των οποίων:
- ο ελάχιστος προϋπολογισμός για άμεσες ενισχύσεις για οικολογικά προγράμματα και η καθιέρωση περιόδου μάθησης για τα κράτη μέλη·
- το υποχρεωτικό ελάχιστο επίπεδο εσωτερικής σύγκλισης για τις άμεσες ενισχύσεις·
- η μεγαλύτερη ανακατανομή των άμεσων ενισχύσεων·
- η ένταξη της κοινωνικής διάστασης στην ΚΓΠ·
- η ευθυγράμμιση της ΚΓΠ με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία.
Μετά τη θέσπιση μεταβατικής ρύθμισης στα τέλη του 2020, η νέα ΚΓΠ θα τεθεί σε ισχύ την περίοδο 2023-2027.
Ιστορικό
Η Κοινή Γεωργική Πολιτική (ΚΓΠ) αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της ΕΕ. Σκοπός της είναι:
- να παρέχει ασφαλή τρόφιμα σε προσιτές τιμές στους πολίτες της ΕΕ
- να εξασφαλίζει δίκαιο βιοτικό επίπεδο των γεωργών
- να διαφυλάσσει τους φυσικούς πόρους και την προστασία του περιβάλλοντος
Την 1η Ιουνίου 2018, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέβαλε τρεις νομοθετικές προτάσεις με στόχο να καταστεί η ΚΓΠ κατάλληλη για το μέλλον:
- Πρόταση κανονισμού για τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ
- Πρόταση κανονισμού περί ενιαίας κοινής οργάνωσης των αγορών (ΚΟΑ)
- Πρόταση οριζόντιου κανονισμού σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της ΚΓΠ
Οι κυριότερες πτυχές των προτάσεων ήταν οι εξής:
- πιο στοχευμένες άμεσες ενισχύσεις και παρεμβάσεις υπέρ της αγροτικής ανάπτυξης, υποκείμενες σε στρατηγικό σχεδιασμό
- νέα «πράσινη» αρχιτεκτονική βασιζόμενη στα περιβαλλοντικά πρότυπα που πρέπει να τηρούν οι γεωργοί και πρόσθετα εθελοντικά μέτρα υπό αμφότερους τους πυλώνες
- προσέγγιση με βάση τις επιδόσεις («νέο μοντέλο λειτουργίας»), σύμφωνα με την οποία τα κράτη μέλη θα πρέπει να υποβάλουν ετήσιες εκθέσεις για τις επιδόσεις τους
Τον Οκτώβριο του 2020, επί γερμανικής Προεδρίας, το Συμβούλιο συμφώνησε τη διαπραγματευτική του θέση, ή «γενική προσέγγιση», σχετικά με τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ. Αυτό περιλάμβανε την αύξηση των περιβαλλοντικών φιλοδοξιών της ΚΓΠ, σύμφωνα με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.
Μεταβατικός κανονισμός για την ΚΓΠ (2021-2022)
Στα τέλη του 2020, εκδόθηκε ο μεταβατικός κανονισμός για την ΚΓΠ, στόχος του οποίου είναι να διασφαλιστεί η συνέχεια της νομικής και οικονομικής στήριξης της ΚΓΠ προς τους γεωργούς και άλλους δικαιούχους, προτού τεθούν σε ισχύ οι νέοι αναθεωρημένοι κανόνες το 2023. Ο κανονισμός διασφαλίζει ότι οι ενισχύσεις δεν θα διακόπτονται, ενώ παράλληλα παρέχεται στα κράτη μέλη χρόνος για να προετοιμάσουν τα εθνικά στρατηγικά τους σχέδια για την ΚΓΠ.
