ΤΝ I Το νομικό πλαίσιο της ΕΕ και η εθνική προσέγγιση των κρατών-μελών

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις της εποχής μας, με εφαρμογές που εκτείνονται από την υγεία και την εκπαίδευση, μέχρι τη βιομηχανία και την ψυχαγωγία. Η πρόοδος της ΤΝ έχει τη δυνατότητα να μεταμορφώσει τη ζωή μας, βελτιώνοντας την αποτελεσματικότητα των διαδικασιών, προσφέροντας νέες λύσεις σε περίπλοκα προβλήματα και δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για καινοτομία. Ωστόσο, η ραγδαία ανάπτυξη και η ευρεία εφαρμογή της ΤΝ εγείρουν σημαντικά νομικά και ηθικά ζητήματα, ειδικά σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΕ αναγνωρίζει την ανάγκη για ένα συνεκτικό και ολοκληρωμένο νομικό πλαίσιο που να ρυθμίζει την ΤΝ, διασφαλίζοντας την ασφάλεια, την αξιοπιστία και τον σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών της.

Το νομικό πλαίσιο της ΕΕ για την ΤΝ στοχεύει στην προώθηση της καινοτομίας, ενώ παράλληλα προστατεύει τους πολίτες και τις επιχειρήσεις από πιθανούς κινδύνους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για τη θέσπιση ενός κανονιστικού πλαισίου που θα ρυθμίζει τη χρήση της ΤΝ με βάση το επίπεδο κινδύνου που ενέχει κάθε εφαρμογή. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή έχει υιοθετήσει τον Κανονισμό (ΕΕ) 2024/1689 για την Τεχνητή Νοημοσύνη, γνωστό και ως AI Act, ο οποίος δημοσιεύθηκε στις 12/7 και στον οποίο ορίζονται σαφείς κανόνες και απαιτήσεις για τη χρήση των συστημάτων ΤΝ στην ΕΕ. Ο κανονισμός αυτός προβλέπει την απαγόρευση των συστημάτων ΤΝ που θεωρούνται υψηλού κινδύνου και την υποχρέωση για αυστηρούς ελέγχους και πιστοποιήσεις για άλλα συστήματα.

Ένας από τους κύριους στόχους του AI Act είναι η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών, όπως η ιδιωτικότητα, η μη διάκριση και η ασφάλεια. Για να επιτευχθεί αυτό, ο Κανονισμός απαιτεί διαφάνεια στις εφαρμογές ΤΝ και στην παροχή επαρκών πληροφοριών στους χρήστες, σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας και τις δυνατότητες των συστημάτων ΤΝ.

Επιπλέον, οι προγραμματιστές και οι πάροχοι ΤΝ θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τα συστήματά τους είναι αξιόπιστα και λειτουργούν με τρόπο που δεν προκαλεί βλάβη στους χρήστες ή στην κοινωνία.

Η ανάπτυξη ενός νομικού πλαισίου για την ΤΝ είναι μια πρόκληση που απαιτεί τη συνεργασία πολλών ενδιαφερόμενων μερών, συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων, των επιχειρήσεων, των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών. Η ΕΕ ενθαρρύνει τη συμμετοχή όλων αυτών των παραγόντων στη διαδικασία διαμόρφωσης των κανονισμών, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι κανονισμοί είναι δίκαιοι, ισορροπημένοι και ανταποκρίνονται στις ανάγκες όλων των εμπλεκόμενων μερών.

Επιπλέον, η ΕΕ προωθεί την εκπαίδευση και την κατάρτιση σχετικά με την ΤΝ, τόσο για τους επαγγελματίες όσο και για το ευρύ κοινό. Η εκπαίδευση τους είναι απαραίτητη για την κατανόηση των δυνατοτήτων και των περιορισμών της ΤΝ, καθώς και των νομικών και ηθικών ζητημάτων που συνδέονται με αυτήν. Με αυτόν τον τρόπο, οι πολίτες θα είναι καλύτερα ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες που προσφέρει η ΤΝ.

Τέλος, η θέσπιση ενός συνεκτικού και ολοκληρωμένου νομικού πλαισίου για την ΤΝ αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ασφαλούς και αξιόπιστου περιβάλλοντος για την ανάπτυξη και την υιοθέτηση της ΤΝ στην ΕΕ. Παράλληλα, ενισχύει τη διαφάνεια και την υπευθυνότητα, διασφαλίζοντας ότι οι πολίτες έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες σχετικά με τη χρήση της ΤΝ και τα δικαιώματά τους. Με αυτόν τον τρόπο, η ΕΕ φιλοδοξεί να γίνει παγκόσμιος ηγέτης στην καινοτομία της ΤΝ, προωθώντας παράλληλα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την κοινωνική ευημερία.

Στη συνέχεια ακολουθεί ένας συνοπτικός πίνακας καταχώρησης των νομοθετικών προτεραιοτήτων ανά χώρα, στον συγκεκριμένο τομέα [ΤΝ], στον οποίο καταγράφεται η αρχική προσέγγιση όλων των κρατών-μελών.

Άρθρο του Χ. Άνθη – Δικηγόρου [amlaw.gr ]