– Πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει ο εκλογικός νόμος;
Το τι προσπαθεί να κάνει το ΠΑΣΟΚ, βέβαια, είναι γνωστό. Είναι βέβαιο ότι θα θέλει να κάνει αλλαγές που θα το ευνοούν ενόψει των πιθανών εξελίξεων στις επόμενες εκλογές, γιατί γνωρίζει ότι δεν θα είναι πλέον πρώτο κόμμα. Το χαρακτηριστικό του νέου εκλογικού νόμου θα είναι να ευνοεί το πρώτο, το τρίτο και τέταρτο κόμμα εις βάρος του δευτέρου. Συνεπώς, δεν πιστεύω ότι οι προθέσεις του ΠΑΣΟΚ είναι ειλικρινείς. Το ΠΑΣΟΚ, όμως, δεν δικαιούται να προβεί σε αλλαγές του εκλογικού νόμου, χωρίς τη στοιχειώδη συναίνεση και των άλλων κομμάτων. Απαιτείται και η συναίνεση των άλλων κομμάτων, διαφορετικά δεν μπορεί να περάσει. Θα είναι σαν πραξικόπημα. Πιστεύω ότι στην Ελλάδα θα πρέπει ακόμη να μείνουμε στο μοντέλο των σταθερών κυβερνήσεων.
· Πώς κρίνετε το νέο νόμο για πιο γρήγορες δίκες; Θεωρείτε ότι λύνεται το πρόβλημα;
Η κατάργηση της προδικαστικής απόφασης δεν είναι τελικά προς το συμφέρον της γρήγορης απονομής της δικαιοσύνης. Εκ προοιμίου η προδικαστική απόφαση έβγαζε από το προσκήνιο γεγονότα, που δεν είχαν σχέση με τη στήριξη της υπόθεσης. Από αυτήν την άποψη, η ολοσχερής κατάργηση – για μένα – δεν είναι σωστή. Το θέμα είναι ότι έγιναν μεταρρυθμίσεις χωρίς να εξασφαλισθούν πρώτα οι τεχνικές προϋποθέσεις. Οι δικαστές είναι λίγοι, ενώ δεν υπάρχει και η απαιτούμενη εκπαίδευση των δικαστών αλλά και των υπαλλήλων που εργάζονται στη δικαιοσύνη.
· Είστε ικανοποιημένη με τον τρόπο απονομής της δικαιοσύνης στην Ελλάδα σε σχέση με την Ευρώπη;
Δεν μπορώ να πω ότι είμαι ευχαριστημένη. Οι διαδικασίες στην Ελλάδα είναι χρονοβόρες. Εδώ, για παράδειγμα, μεσολαβεί μεγάλος χρόνος για να βγει μία απόφαση. Νομίζω, βέβαια, ότι το πρόβλημα δεν είναι μόνο στις διαδικασίες, πρέπει να αλλάξουν βασικά και κάποιοι νόμοι.
· Πιστεύετε ότι θα μπορούσε κάποια στιγμή στο μέλλον να υπάρξει μία ενοποίηση δικαίων μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης;
Στο αστικό δίκαιο θα μπορούσαν να ενοποιηθούν οι ρυθμίσεις του δικαίου των συναλλαγών, επίσης στο εμπορικό δίκαιο τα περί εταιρειών ή τα περί σύστασης ιδρυμάτων, που στην Ελλάδα επικρατεί ένα χάος. Επίσης, το δίκαιο του ανταγωνισμού. Στο ποινικό δίκαιο δεν νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει κάποια ενοποίηση, καθώς είναι διαφορετικές οι αντιλήψεις κάθε χώρας για τα διαφόρων ειδών εγκλήματα και πώς πρέπει να τιμωρούνται.
· Θεωρείτε νόμιμες τις αξιώσεις του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ για τη «βασιλική περιουσία»;
Κατ’ αρχήν το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τον έχει δικαιώσει. Αν κάποιος πιστεύει ότι έχει μία νόμιμη αξίωση, είτε είναι Βασιλιάς, είτε είναι ζητιάνος, μπορεί να την διεκδικήσει. Θεωρώ μεγάλο σφάλμα της κυβέρνησης που δεν προχώρησε σε μία διευθέτηση του ζητήματος, όσο ήταν νωρίς. Η ΝΔ είχε ψηφίσει έναν νόμο που λίγο πολύ έλυνε αυτά τα θέματα με αμοιβαίες υποχωρήσεις. Το ΠΑΣΟΚ θεώρησε ότι πρέπει 100 τοις 100 να στερήσει από τον τέως Βασιλιά όλα τα δικαιώματά του. Όσον αφορά στα άλλα θέματα, αν ο Κωνσταντίνος αναγνωρίζει ή θέτει σε αμφισβήτηση το δημοψήφισμα, αυτά δεν είναι σοβαρές απόψεις. Έγινε ένα δημοψήφισμα, βγήκε κάποιο αποτέλεσμα και έβαλε τέλος στην υπόθεση. Αν τώρα ο Κωνσταντίνος θέλει να επιστρέψει στην Ελλάδα ως πολίτης, μπορεί να το κάνει ακολουθώντας τις νόμιμες διαδικασίες, όπως το να αποκτήσει ένα επίθετο ή ό,τι άλλο προβλέπει ο νόμος.
· Ποια είναι η άποψή σας για το φαινόμενο Λε Πεν στην Ευρώπη; Στην Ελλάδα θα πρέπει να μας απασχολήσει;
Το φαινόμενο πρέπει να μας απασχολήσει ευρύτερα. Δείχνει μια αγωνία του πολίτη για τις ανισότητες που υπάρχουν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες. Δεν πιστεύω ότι θα φθάσει μέχρι εδώ. Αυτά τα φαινόμενα είναι ικανά μόνο να προκαλέσουν μία πρόσκαιρη αποσταθεροποίηση, αλλά σε προβλήματα εξουσίας δεν είναι ικανά να δώσουν άμεσες λύσεις. Ο Λε Πεν είναι ένας χαρισματικός άνθρωπος, φαίνεται πανέξυπνος, ξέρει να χειρίζεται το λόγο… και γι’ αυτό πέτυχε αυτό που πέτυχε στη Γαλλία.
· Το πρόβλημα των μεταναστών είναι μεγάλο τώρα πια και στη χώρα μας. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;
Το να κλείνουμε τις πόρτες στους μετανάστες δεν είναι λύση. Μία σωστή πολιτική απέναντι στο πρόβλημα θα ήταν η κοινωνική ένταξη των μεταναστών στο σύστημα, αλλά και η αστυνόμευση και ο έλεγχος κατά την είσοδό τους. Η είσοδός τους θα πρέπει να γίνεται με κάποιους κανόνες.
· Πως κρίνετε την κατάσταση στις ελληνικές φυλακές;
Η κατάσταση στις φυλακές είναι άσχημη. Τα τελευταία δέκα χρόνια η κυβέρνηση έχει δείξει μία εντυπωσιακή ανεπάρκεια στο να δώσει λύσεις στο πρόβλημα. Έχει κάνει πολλά σχέδια, έχει προχωρήσει στα χαρτιά πολλά πράγματα για τις φυλακές, αλλά στην πράξη δεν έχει γίνει τίποτα.