Κατά πλειοψηφία, η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας έκρινε συνταγματικό τον νόμο με τον οποίο ιδρύθηκαν τα λεγόμενα “μη κρατικά πανεπιστήμια”, δίδοντας δικαστική λύση και μάλιστα αμετάκλητη, σε ένα θέμα που συζητήθηκε τόσο σε πολιτικό όσο και σε συνταγματικό επίπεδο.
Όπως ανακοινώθηκε από τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, Μιχάλη Πικραμένο, το Δικαστήριο αποφάνθηκε υπέρ της συνταγματικότητας του νόμου, που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση το 2024 και επέτρεψε, παρά την απαγόρευση του άρθρου 16 του Συντάγματος, την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων.
Οι διατάξεις του εν λόγω νόμου, κρίθηκαν σύμφωνες με το Σύνταγμα, καθώς το Δικαστήριο κατά πλειοψηφία έκρινε, ότι το ενωσιακό δίκαιο επιτρέπει την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων, κάτι που δεν έρχεται σε αντίθεση με τις συνταγματικές διατάξεις.
Η ανακοίνωση του Προέδρου του ΣτΕ κ. Μιχ. Πικραμένου:
Το Δικαστήριο έκρινε τα εξής:
Α. Οι διατάξεις των παρ. 5 και 8 του άρθρου 16 του Συντάγματος, ενόψει και του σκοπού τους, που συνίσταται στην παροχή υψηλού επιπέδου ανώτατης εκπαίδευσης, σε συνδυασμό με την παρ. 1 του άρθρου 16, η οποία κατοχυρώνει την ελευθερία της εκπαίδευσης και την ακαδημαϊκή ελευθερία, ερμηνεύονται – σύμφωνα και με την ερμηνευτική δήλωση του άρθρου 28 του Συντάγματος αλλά και επί τη βάσει των αρχών της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της καλόπιστης συνεργασίας των κρατών μελών (αρ. 2 και 4 παρ.3 ΣΕΕ) – σε αρμονία με το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, οι ως άνω συνταγματικές διατάξεις ερμηνεύονται ενόψει των νεότερων νομοθετικών και νομολογιακών δεδομένων του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα οποία αφορούν την παροχή ανώτατης εκπαίδευσης (αρ. 165 ΣΛΕΕ), την ελευθερία εγκατάστασης (αρ. 49 ΣΛΕΕ), καθώς και το θεμελιώδες δικαίωμα ίδρυσης εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με σεβασμό των δημοκρατικών αρχών (αρ. 14 παρ. 3 του Χάρτη). Επί τη βάσει των ανωτέρω, δεν αποκλείεται κατά το Σύνταγμα η ίδρυση και λειτουργία παραρτημάτων αλλοδαπών πανεπιστημίων προερχομένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση ή από χώρα συμβεβλημένη στην GATS, κατά τους όρους ειδικού νόμου, με τον οποίον διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο σπουδών και προστατεύεται η ακαδημαϊκή ελευθερία.
Β. Το σύστημα του ως άνω νόμου, ως προς τους όρους αδειοδότησης και λειτουργίας, δεν εισάγει υπέρμετρους περιορισμούς στην ελευθερία εγκατάστασης (άρθρο 49 ΣΛΕΕ).
Το αρνητικό σχόλιο του κ. Χρ. Ράμμου
Την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία κρίνεται συνταγματικός ο νόμος για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια, επιτρέποντας έτσι την ίδρυση μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα σχολίασε επικριτικά ο Χρήστος Ράμμος, πρώην πρόεδρος της ΑΔΑΕ και πρώην Αντιπρόεδρος του ΣτΕ, επικαλούμενος μάλιστα το Σύνταγμα, το οποία και απαγορεύει ρητά την σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες.
