O Συνήγορος του Πολίτη, ως Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης των Βασανιστηρίων και της
Κακομεταχείρισης (ΕΜΠ), συμμετείχε σε Στρογγυλή Τράπεζα με θέμα “Progress of the
penitentiary and criminal justice reform in Greece”, η οποία διοργανώθηκε με πρωτοβουλία του Συμβουλίου της Ευρώπης (Directorate General Human Rights and Rule of Law – CPDL), στις 22 Σεπτεμβρίου 2025, στην Αθήνα.
Στη συνάντηση συμμετείχαν οι γενικοί γραμματείς των Υπουργείων Δικαιοσύνης και Προστασίας του Πολίτη, στελέχη του Συμβουλίου της Ευρώπης και της CPT (European Committee for the Prevention of Torture and Inhuman or Degrading Treatment or Punishment), το ΝΣΚ, εκπρόσωποι εθνικών φορέων, μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας, καθώς και δικαστικοί λειτουργοί εθνικών και ευρωπαϊκών δικαστικών οργάνων. Στο πλαίσιο των εργασιών παρουσιάστηκε από τη Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής το εθνικό Σχέδιο Δράσης 2025-2030 για την αναμόρφωση του σωφρονιστικού συστήματος, σε συνέχεια της πρόσφατης επίσκεψης της CPT στη χώρα για τη διαπίστωση λήψης μέτρων ως προς τα χρόνια προβλήματα του υπερπληθυσμού και της υποστελέχωσης, καθώς και της εφαρμογής των προηγούμενων συστάσεων της Επιτροπής.
Στη παρέμβασή του, ο ΕΜΠ εστίασε στις βασικές διαπιστώσεις και συστάσεις του για τις
συνθήκες κράτησης στις ελληνικές φυλακές, οι οποίες θα παρουσιαστούν αναλυτικά στην
υπό έκδοση Ειδική Ετήσια Έκθεσή του για το έτος 2024. Όπως καταδεικνύουν οι αυτοψίες
του ΕΜΠ (2024), το ελληνικό σωφρονιστικό σύστημα εξακολουθεί να λειτουργεί πέρα από
τα όρια του, με σημαντικό υπερπληθυσμό, ακατάλληλες υποδομές και μεγάλη υποστελέχωση σε καίριες ειδικότητες, με προφανείς επιπτώσεις στις συνθήκες κράτησης.
Περαιτέρω, η αυστηροποίηση της αντεγκληματικής πολιτικής και η απόπειρα επίλυσης του υπερπληθυσμού με τη δημιουργία νέων χώρων κράτησης βρίσκεται στον αντίποδα των συστάσεων διεθνών οργανισμών και ελεγκτικών φορέων, οι οποίοι επισημαίνουν τη σημασία εφαρμογής εναλλακτικών της ποινής μέτρων και την ανάγκη μείωσης της προσωρινής κράτησης αλλά και αναθεώρησης της επιβολής υπερβολικών ποινών ή εκτεταμένης προφυλάκισης.
Ο Συνήγορος του Πολίτη είναι ο «Εθνικός Μηχανισμός Πρόληψης των Βασανιστηρίων & της Κακομεταχείρισης» βάσει του νόμου 4228/2014 με τον οποίο κυρώθηκε το Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση του ΟΗΕ κατά των Βασανιστηρίων (OPCAT). Η ειδική αυτή αρμοδιότητα ασκείται με τακτική εξέταση της μεταχείρισης των προσώπων που στερούνται την ελευθερία τους καθώς και διατύπωση αντίστοιχων συστάσεων βελτίωσης.
