Συνέδριο με θέμα «Συνήγορος του Πολίτη, δέκα χρόνια (2014-2024) εξωτερικός έλεγχος
αναγκαστικών επιστροφών αλλοδαπών», πραγματοποίησε ο Συνήγορος του Πολίτη την Πέμπτη, 11 Δεκεμβρίου 2025, στην Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ), αίθουσα «Γεώργιος Καράντζας» (Ακαδημίας 20).
Στο συνέδριο απηύθυναν χαιρετισμό ο Αθανάσιος Μπούρας, Αντιπρόεδρος της Βουλής, Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας, ο Ανδρέας Ι. Ποττάκης, Συνήγορος του Πολίτη, ο Αθανάσιος Πλεύρης, Υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, ο Βασίλης Χρονόπουλος, Γραμματέας του τομέα Μεταναστευτικής Πολιτικής του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, και η Φανή Σωτηριάδου, Μέλος ΔΣ της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών.
Ακολούθησαν δύο στρογγυλά τραπέζια, το πρώτο για τον απολογισμό της δεκαετίας και το δεύτερο για το Ευρωπαϊκό πλαίσιο και τις νέες προκλήσεις. Συμμετείχαν ειδικοί επιστήμονες του Συνηγόρου του Πολίτη καθώς και εκπρόσωποι της FRONTEX, της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, της ΕΛΑΣ, του Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA), της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT) του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ).
Από το 2014 που ο Συνήγορος του Πολίτη δημιούργησε τον μηχανισμό εξωτερικού ελέγχου αναγκαστικών επιστροφών, η Ανεξάρτητη Αρχή κατάφερε πολύ γρήγορα και με λιγοστά μέσα να αναπτύξει αξιόπιστη επιχειρησιακή ικανότητα και να παρουσιάσει πλούσια δράση στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στο διάστημα 2015-2024, στελέχη του Συνηγόρου, συμμετείχαν σε περισσότερες από 200 επιχειρήσεις αναγκαστικής επιστροφής, αεροπορικές ακτοπλοϊκές και οδικές, προς 14 προορισμούς στην Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, και συνόδευσαν συνολικά περισσότερους από 4.000 αλλοδαπούς που επέστρεψαν με αστυνομική συνοδεία στη χώρα προέλευσης ή καταγωγής τους. Επισκέφτηκαν περισσότερους από 65 χώρους κράτησης υπό επιστροφή αλλοδαπών, έλεγξαν χιλιάδες ατομικούς φακέλους και διατύπωσαν συγκεκριμένες προτάσεις για τη βελτίωση των
συνθηκών κράτησης και επιστροφής με στόχο τον πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Η συσσωρευμένη εμπειρία και τεχνογνωσία της ειδικά εκπαιδευμένης ομάδας εξωτερικού ελέγχου αναγκαστικών επιστροφών, σε συνδυασμό με τη θεσμική, συνταγματικά κατοχυρωμένη ανεξαρτησία του, έφεραν τον Συνήγορο στην πρωτοπορία των μηχανισμών παρακολούθησης επιχειρήσεων αναγκαστικής επιστροφής στην ΕΕ. Με τους ελέγχους που διενεργεί και τις προτάσεις που διατυπώνει, εντός ενός εθνικού και ευρωπαϊκού πλαισίου εντατικοποίησης των επιστροφών, θα εξακολουθεί να προωθεί την εμπέδωση της αντίληψης ότι ο σεβασμός των θεμελιωδών δικαιωμάτων όλων των προσώπων είναι αναπόσπαστο τμήμα της νομιμότητας σε ένα ουσιαστικό κράτος δικαίου.
