Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε μια δέσμη μέτρων για την απλούστευση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στους τομείς των βιομηχανικών εκπομπών, της κυκλικής οικονομίας, των περιβαλλοντικών αξιολογήσεων και των γεωχωρικών δεδομένων. Οι αλλαγές θα συμβάλουν στη μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις, διατηρώντας παράλληλα τους φιλόδοξους στόχους της ΕΕ για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας. Θα επιταχύνουν και θα απλοποιήσουν τις διαδικασίες αδειοδότησης για όλα τα έργα, ιδίως σε στρατηγικούς τομείς, όπως τα στρατηγικά ψηφιακά έργα, τα έργα κρίσιμων πρώτων υλών και η προσιτή στέγαση, διευκολύνοντας τη μετάβαση σε μια καθαρή και ψηφιακή οικονομία στην ΕΕ. Η απλούστευση των κανονισμών και η μείωση του διοικητικού φόρτου είναι πράγματι ουσιώδεις για την επίτευξη αυτών των περιβαλλοντικών στόχων και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.
Με την παρούσα πρόταση, οι επιχειρήσεις αναμένεται να εξοικονομούν περίπου 1 δισ. ευρώ ετησίως, ανεβάζοντας τις ετήσιες διοικητικές εξοικονομήσεις που προκύπτουν από τα πακέτα omnibus και άλλες πρωτοβουλίες απλούστευσης που έχει ήδη παρουσιάσει η Επιτροπή σε σχεδόν 11 δισ. ευρώ ετησίως. Έτσι, πλησιάζουμε τον συνολικό στόχο εξοικονόμησης 37,5 δισ. ευρώ σε ετήσιο διοικητικό κόστος έως το τέλος της θητείας της παρούσας Επιτροπής το 2029.
Η πρωτοβουλία αυτή εντάσσεται σε μια ευρύτερη προσπάθεια ευθυγραμμισμένη με την Πυξίδα Ανταγωνιστικότητας της ΕΕ. Θα συμβάλει στη μείωση της γραφειοκρατίας και θα στηρίξει την ανταγωνιστικότητα και την ανθεκτικότητα της ΕΕ, προωθώντας παράλληλα την πράσινη ανάπτυξη.
Το σημερινό πακέτο απλούστευσης αποτελείται από έξι νομοθετικές προτάσεις. Οι απλουστεύσεις που προτείνονται σήμερα περιλαμβάνουν στοχευμένες νομοθετικές αλλαγές και αντικατοπτρίζουν τις συνεισφορές των ενδιαφερόμενων μερών κατόπιν πρόσκλησης υποβολής στοιχείων που ανακοινώθηκε στις 22 Ιουλίου 2025. Η πρόσκληση συγκέντρωσε περισσότερες από 190.000 απαντήσεις.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να εργάζεται για την απλούστευση της υφιστάμενης νομοθεσίας και πέραν του σημερινού πακέτου μέτρων, αξιοποιώντας τις προτάσεις που υποβλήθηκαν στο πλαίσιο της πρόσκλησης υποβολής στοιχείων.
Κύρια στοιχεία της πρότασης:
- Απλοποιημένες περιβαλλοντικές αξιολογήσεις για τη χορήγηση αδειών
Οι φορείς υλοποίησης έργων θα επωφεληθούν από απλουστευμένες και ταχύτερες διαδικασίες, συμπεριλαμβανομένων ενιαίων σημείων επαφής, της ψηφιοποίησης και συντομότερων διαδικασιών. Τα μέτρα αυτά θα επιταχύνουν βασικά έργα που είναι απαραίτητα για την οικονομία της ΕΕ. Επιπλέον, η πρόταση περιλαμβάνει μια «εργαλειοθήκη» με πρόσθετα επιταχυντικά μέτρα για στρατηγικούς τομείς και έργα που συμβάλλουν στην αποανθρακοποίηση ή την αποδοτική χρήση πόρων, συμπεριλαμβανομένης της προσιτής στέγασης. - Απλουστευμένα πρότυπα βιομηχανικών εκπομπών για τη βιομηχανία και τους αγρότες
Οι επιχειρήσεις θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία στο πλαίσιο της Οδηγίας για τις Βιομηχανικές Εκπομπές (IED) όσον αφορά την εφαρμογή Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΣΠΔ).
Για παράδειγμα, θα καταργηθεί η απαίτηση συμπερίληψης σχεδίων μετασχηματισμού. Θα δοθεί περισσότερος χρόνος στους φορείς εκμετάλλευσης για την κατάρτιση των Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης. Δεν θα απαιτούνται ανεξάρτητοι έλεγχοι για τα ΣΠΔ.
Οι αγρότες και οι φορείς υδατοκαλλιέργειας θα εξαιρεθούν από ορισμένες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων, μειώνοντας έτσι τον διοικητικό φόρτο. Επιπλέον, το πεδίο των γεωργικών δραστηριοτήτων θα απλουστευθεί και θα μειωθούν οι επικαλύψεις για τις βιολογικές εκμεταλλεύσεις.
- Πιο αποτελεσματικές ψηφιακές λύσεις για επικίνδυνες ουσίες σε προϊόντα
Το κόστος της βάσης δεδομένων SCIP (Substances of Concern in Products) για επικίνδυνες ουσίες σε προϊόντα ήταν δυσανάλογα υψηλό και οι λειτουργίες της θα αντικατασταθούν από πιο αποτελεσματικές ψηφιακές λύσεις, όπως το Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος και η εφαρμογή του πακέτου «Μία Ουσία – Μία Αξιολόγηση». Για τον λόγο αυτό, η Επιτροπή προτείνει την τροποποίηση της Οδηγίας-Πλαίσιο για τα Απόβλητα με σκοπό την κατάργηση της βάσης δεδομένων SCIP. - Απλουστευμένη Διευρυμένη Ευθύνη Παραγωγού (EPR)
Επί του παρόντος, η νομοθεσία για τις μπαταρίες, τις συσκευασίες, τον ηλεκτρονικό εξοπλισμό, τα πλαστικά μίας χρήσης και τα απόβλητα απαιτεί από τις επιχειρήσεις που εδρεύουν στην ΕΕ να ορίζουν εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη διευρυμένη ευθύνη παραγωγού. Οι επιχειρήσεις πρέπει να θεσπίζουν αυτό το σύστημα σε κάθε κράτος μέλος στο οποίο δεν είναι εγκατεστημένες αλλά πωλούν προϊόντα. Η υποχρέωση αυτή θα ανασταλεί για τους Ευρωπαίους παραγωγούς, εν αναμονή περαιτέρω απλούστευσης των συστημάτων ΔΕΠ στο πλαίσιο της Πράξης για την Κυκλική Οικονομία. Αυτό θα μειώσει το κόστος άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας στην ΕΕ. - Διευκολυμένη πρόσβαση σε γεωχωρικά δεδομένα
Οι ισχύουσες τεχνικές απαιτήσεις για τα γεωχωρικά δεδομένα στο πλαίσιο της Οδηγίας INSPIRE θα ευθυγραμμιστούν πλήρως με την οριζόντια νομοθεσία που διέπει τα γεωχωρικά δεδομένα υψηλής αξίας του δημόσιου τομέα. Η απλούστευση αυτή θα μειώσει το κόστος συμμόρφωσης για τις δημόσιες αρχές και θα διευκολύνει την πρόσβαση σε σύνολα γεωχωρικών δεδομένων υψηλής αξίας για όλους τους δημόσιους και ιδιωτικούς χρήστες.
Μελλοντική απλούστευση
Η Επιτροπή δεσμεύεται να συνεχίσει να αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητες απλούστευσης, να υποβάλλει τη νομοθεσία της ΕΕ σε «δοκιμές αντοχής» και να εργάζεται για την αποτελεσματική εφαρμογή της. Η διαδικασία απλούστευσης θα συνεχιστεί τα επόμενα χρόνια, με έμφαση στις δοκιμές αντοχής, την παροχή κατευθυντήριων οδηγιών και τη βελτίωση της υφιστάμενης νομοθεσίας.
Για παράδειγμα, προκειμένου να διασφαλιστεί μια ομαλή και έγκαιρη μετάβαση στον Κανονισμό για τις Συσκευασίες και τα Απόβλητα Συσκευασιών, η Επιτροπή αναμένεται να δημοσιεύσει σύντομα κατευθυντήριες οδηγίες ώστε να παρασχεθεί μεγαλύτερη σαφήνεια και εναρμονισμένη εφαρμογή στα ζητήματα που αναδείχθηκαν στην πρόσκληση υποβολής στοιχείων.
Επίσης, η Οδηγία-Πλαίσιο για τα Ύδατα θα επανεξεταστεί και θα αναθεωρηθεί το 2026 — όπως έχει ήδη ανακοινωθεί στο Σχέδιο Δράσης RESourceEU. Με την επικείμενη αναθεώρηση της Οδηγίας-Πλαισίου για τη Θαλάσσια Στρατηγική, η Επιτροπή θα επιδιώξει επίσης τη βελτίωση της συνοχής με το κεκτημένο της ΕΕ για τα γλυκά ύδατα. Στο πλαίσιο της Στρατηγικής για την Ανθεκτικότητα των Υδάτων, θα πραγματοποιηθεί επίσης σειρά Διαλόγων για τις Υδάτινες Δομές, οι οποίοι ενδέχεται να εντοπίσουν πρόσθετα ζητήματα και να οδηγήσουν σε περαιτέρω βελτιώσεις.
Επιπλέον, η Πράξη για την Κυκλική Οικονομία, η οποία προγραμματίζεται για το 2026, θα προσφέρει απλούστερους, εναρμονισμένους κανόνες και χαμηλότερο κόστος για τις διασυνοριακές κυκλικές δραστηριότητες.
Επόμενα βήματα
Η νομοθετική πρόταση θα υποβληθεί πλέον στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο προς έγκριση.
Υπόβαθρο
Το πακέτο «Environmental Omnibus» αποτελεί την όγδοη πρόταση omnibus. Η Επιτροπή έχει χαράξει πορεία για την απλούστευση των κανόνων της ΕΕ με στόχο να καταστεί η ευρωπαϊκή οικονομία πιο ανταγωνιστική και πιο ευημερούσα, με σαφή στόχο την επίτευξη μιας πρωτοφανούς προσπάθειας απλούστευσης μέσω της μείωσης του διοικητικού φόρτου κατά τουλάχιστον 25% και κατά τουλάχιστον 35% για τις ΜΜΕ έως το τέλος του 2029.
Το 2024, έρευνα Flash Eurobarometer (αριθ. 549) σε ΜΜΕ έδειξε ότι οι προθέσεις για «πρασίνισμα» των δραστηριοτήτων τους μέσω αποδοτικής χρήσης πόρων, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλων μέτρων επηρεάζονταν από την πολυπλοκότητα της νομοθεσίας.
Πολύπλοκες διοικητικές ή νομικές διαδικασίες και σύνθετες απαιτήσεις περιβαλλοντικής αναφοράς αναφέρθηκαν από επιχειρήσεις κάθε μεγέθους. Η πρόσφατη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη παρείχε ανατροφοδότηση σχετικά με τις πρακτικές δυσκολίες και τα σημεία συμφόρησης που αντιμετωπίζουν κατά τη διασφάλιση της συμμόρφωσης με τη νομοθεσία, καθώς και για το πού μπορεί να μειωθεί ο διοικητικός και αναφορικός φόρτος χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο ο στόχος των νόμων.
Τα ενδιαφερόμενα μέρη υπογράμμισαν επίσης την ανάγκη επιτάχυνσης και εξορθολογισμού των διαδικασιών αδειοδότησης.
