Μετά την έκδοση του Καταστατικού των Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τέθηκε σε ισχύ, από τις 14 Ιουλίου 2009, ενιαίο συνταξιοδοτικό καθεστώς. Προηγουμένως, τα Μέλη λάμβαναν σύνταξη καταβαλλόμενη από το κράτος-μέλος στο οποίο είχαν εκλεγεί.
Ανεξαρτήτως της σύνταξης αυτής και λόγω των έντονων διαφορών μεταξύ των εθνικών συνταξιοδοτικών συστημάτων, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εισήγαγε το 1990 ένα προαιρετικό πρόσθετο συνταξιοδοτικό καθεστώς («AVPS») και ίδρυσε ένα συνταξιοδοτικό ταμείο («το Ταμείο»). Στο Ταμείο ανατέθηκε η είσπραξη των εισφορών, η διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων και η καταβολή των πρόσθετων συντάξεων. Όλα τα Μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου μπορούσαν να συμμετάσχουν στο καθεστώς αυτό, σκοπός του οποίου ήταν η εξασφάλιση ισόβιας πρόσθετης σύνταξης.
Τα μεταβατικά μέτρα που προβλέφθηκαν στο νέο Καταστατικό των Μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου διατήρησαν το AVPS για τα πρόσωπα που ήταν ήδη εγγεγραμμένα, χωρίς όμως να επιτρέπουν τη συμμετοχή νεοεκλεγέντων Μελών. Οι κανόνες του AVPS τροποποιήθηκαν επανειλημμένως, μεταξύ άλλων το 2009 και το 2018, λόγω της επιδείνωσης της οικονομικής και χρηματοοικονομικής κατάστασης του Ταμείου.
Το 2023, το Προεδρείο του Κοινοβουλίου αποφάσισε να μειώσει στο ήμισυ τα οφειλόμενα ποσά συντάξεων στο πλαίσιο του AVPS και να καταργήσει την αναπροσαρμογή των ποσών αυτών.
Ο κ. Enrique Barón Crespo⁶ και άλλοι πρώην βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου⁷ ή οι νόμιμοι διάδοχοί τους άσκησαν προσφυγή ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζητώντας την ακύρωση των ειδοποιητηρίων πληρωμής που αφορούσαν τις συντάξεις τους, τα οποία εκδόθηκαν κατ’ εφαρμογή της εν λόγω απόφασης, την οποία θεωρούν παράνομη και αντίθετη προς τα μεταβατικά μέτρα που θεσπίστηκαν το 2009.
Το Γενικό Δικαστήριο απορρίπτει τις προσφυγές.
Ο σκοπός των μεταβατικών μέτρων στα οποία στηρίζονται οι προσφεύγοντες ήταν να καθοριστεί το προσωπικό πεδίο εφαρμογής (ratione personae) του AVPS στο πλαίσιο του νέου ενιαίου συνταξιοδοτικού καθεστώτος και όχι να καθοριστούν οι ουσιαστικοί όροι του AVPS, απαγορεύοντας κάθε μελλοντική τροποποίηση των λεπτομερών κανόνων του καθεστώτος αυτού, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που επηρεάζουν το ποσό της σύνταξης.
Η αρχή της προστασίας των κεκτημένων δικαιωμάτων δεν σημαίνει ότι κάθε μεταβολή των λεπτομερών κανόνων υπολογισμού μιας σύνταξης που οδηγεί σε μείωση του ποσού της συνιστά προσβολή των κεκτημένων αυτών δικαιωμάτων. Πρέπει να γίνεται διάκριση μεταξύ των κεκτημένων συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων και των ποσών της σύνταξης.
Όσον αφορά τις δικαιολογημένες προσδοκίες των δικαιούχων, ούτε το Καταστατικό ούτε τα εκτελεστικά του μέτρα προβλέπουν δικαίωμα διατήρησης συγκεκριμένου ποσού σύνταξης. Η απλή πρακτική του Κοινοβουλίου, μέχρι την απόφαση του 2023, να προβαίνει σε τροποποιήσεις του AVPS που επηρέαζαν μόνο τους δικαιούχους του καθεστώτος που δεν είχαν ακόμη αρχίσει να λαμβάνουν την πρόσθετη σύνταξή τους, δεν μπορούσε να δημιουργήσει δικαιολογημένη προσδοκία ότι μελλοντικές μεταρρυθμίσεις του καθεστώτος δεν θα αφορούσαν τα πρόσωπα που ήδη τη λάμβαναν.
Τα περιουσιακά δικαιώματα των προσφευγόντων συνίστανται στο δικαίωμα λήψης σύνταξης στο πλαίσιο του AVPS και όχι σε δικαίωμα αξίωσης συγκεκριμένου ποσού. Δεν απέδειξαν ότι το μέγεθος της μείωσης των οφειλόμενων ποσών σύνταξης στο πλαίσιο του AVPS, που προέκυψε από την απόφαση του 2023, αναιρεί την ουσία του συνταξιοδοτικού δικαιώματος, θίγοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ουσία του δικαιώματος ιδιοκτησίας.
Οι σκοποί που επιδιώκει η απόφαση του 2023 είναι η βραχυπρόθεσμη διασφάλιση του Ταμείου και ο περιορισμός του αντίκτυπου του ελλείμματός του στους Ευρωπαίους φορολογουμένους. Ιδίως δεδομένου ότι πρόκειται για προαιρετική πρόσθετη σύνταξη, η απόφαση αυτή δεν έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση των ονομαστικών ποσών της σύνταξης σε προδήλως παράλογο επίπεδο, λαμβανομένων υπόψη της διάρκειας της θητείας και των καταβληθεισών εισφορών.
