Η Επιτροπή Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (EMPL) του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ζητεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να προτείνει νέο νομοθετικό πλαίσιο για τη ρύθμιση της χρήσης τεχνολογιών αλγοριθμικής διαχείρισης (AM) και τεχνητής νοημοσύνης στο χώρο εργασίας. Οι ευρωβουλευτές συμφώνησαν σε «σειρά συστάσεων» για νέο ευρωπαϊκό νόμο που θα διασφαλίζει τη διαφανή, δίκαιη και ασφαλή χρήση των αυτοματοποιημένων συστημάτων παρακολούθησης και λήψης/υποστήριξης αποφάσεων στον εργασιακό χώρο.
Κύρια σημεία των προτάσεων:
-
Ανθρώπινος έλεγχος: Κάθε απόφαση που λαμβάνεται ή υποβοηθείται από συστήματα αλγοριθμικής διαχείρισης πρέπει να εποπτεύεται από άνθρωπο. Οι εργαζόμενοι να μπορούν να ζητήσουν εξηγήσεις για αποφάσεις που λήφθηκαν ή υποβοηθήθηκαν από το σύστημα. Τελικές αποφάσεις όπως πρόσληψη, απόλυση, ανανέωση/μη-ανανεωση συμβολαίου, αλλαγές αποδοχών ή πειθαρχικές ενέργειες πρέπει να λαμβάνονται από άνθρωπο.
-
Διαφάνεια και δικαίωμα πληροφόρησης: Οι εργαζόμενοι πρέπει να ενημερώνονται για το πώς αυτά τα συστήματα επηρεάζουν τις συνθήκες εργασίας, πότε χρησιμοποιούνται για λήψη αποφάσεων, ποιο είδος δεδομένων συλλέγεται ή επεξεργάζεται, και πώς διασφαλίζεται ο ανθρώπινος έλεγχος. Επιπλέον, πρέπει να παρέχεται εκπαίδευση στους εργαζόμενους για τον χειρισμό αυτών των συστημάτων και να συμμετέχουν σε διαβουλεύσεις για αποφάσεις που αφορούν αποδοχές, αξιολόγηση, κατανομή εργασίας ή ωράριο που υποστηρίζονται από τα συστήματα AM.
-
Προστασία των δεδομένων των εργαζομένων: Προτείνεται η απαγόρευση επεξεργασίας δεδομένων που αφορούν: το συναισθηματικό, ψυχολογικό ή νευρολογικό επίπεδο των εργαζομένων, ιδιωτικές επικοινωνίες, δεδομένα όταν είναι εκτός ωραρίου εργασίας, πραγματική τοποθεσία σε πραγματικό χρόνο εκτός ωρών εργασίας, και χρήση δεδομένων σχετικά με την ελευθερία συνδικαλισμού και συλλογικών διαπραγματεύσεων.
Ο εισηγητής Andrzej Buła (EPP, Πολωνία) δήλωσε:
«Αυτή η Έκθεση είναι μια σημαντική, ισορροπημένη πρόταση για κανόνες σχετικά με τη χρήση της αλγοριθμικής διαχείρισης στο χώρο εργασίας σε μια σχέση μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου. Και οι δύο πλευρές του κλάδου μπορούν να θεωρούν εαυτούς νικητές. Οι εργοδότες θα έχουν το πλήρες δικαίωμα να επιλέγουν τα συστήματα που χρησιμοποιούν: δεν θα επιβληθούν αναφορές ή διοικητικά βάρη. Οι κοινωνικοί εταίροι θα συμβουλεύονται για να βοηθήσουν στη βελτίωση της γνώσης και των δεξιοτήτων των εργαζομένων. Οι εργαζόμενοι θα έχουν το δικαίωμα να ενημερώνονται, και κανείς δεν θα απολύεται από αλγόριθμους. Τα προσωπικά δεδομένα των εργαζομένων θα προστατεύονται. Μια ισχυρή Ευρώπη είναι αυτή που συνδυάζει ανταγωνιστικότητα και ανάπτυξη με υψηλά κοινωνικά πρότυπα. Αυτή είναι η αντίληψή μου για τον «ευρωπαϊκό» τρόπο ζωής.»
Επόμενα βήματα:
Το Κοινοβούλιο θα ψηφίσει για αυτήν την πρωτοβουλία κατά τη διάρκεια της Ολομέλειας τον Δεκέμβριο. Μετά, η Επιτροπή θα έχει τρεις μήνες για να απαντήσει — είτε ενημερώνοντας το Κοινοβούλιο για τα βήματα που προτίθεται να λάβει, είτε δίνοντας λόγους για την άρνησή της να προτείνει νομοθετική πρωτοβουλία με βάση το αίτημα του Κοινοβουλίου.Ιστορικό:
Υπάρχει ήδη νομοθεσία σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την τεχνητή νοημοσύνη και την προστασία δεδομένων, όπως ο Κανονισμός για την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI Act) και ο Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων (GDPR). Ο νόμος που αφορά πιο εξειδικευμένα τη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στην εργασία περιλαμβάνεται στη Οδηγία για την Εργασία στις Πλατφόρμες.
