Σε όλο τον κόσμο, οι χώρες αγωνίζονται να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI). Σήμερα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθόρισε δύο στρατηγικές για να διασφαλίσει ότι η Ευρώπη θα παραμείνει μπροστά, προωθώντας την υιοθέτηση σε βασικούς κλάδους και θέτοντας την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή της επιστήμης που βασίζεται στην ΤΝ. Η στρατηγική «εφαρμογή της ΤΝ» καθορίζει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να επιταχυνθεί η χρήση της ΤΝ στις βασικές βιομηχανίες της Ευρώπης και στον δημόσιο τομέα. Η στρατηγική για την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη επικεντρώνεται στο να θέσει την Ευρώπη στην πρώτη γραμμή της έρευνας και της επιστημονικής αριστείας που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη.
Η κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δήλωσε: «Θέλω το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης να γίνει στην Ευρώπη. Επειδή όταν χρησιμοποιείται τεχνητή νοημοσύνη, μπορούμε να βρούμε εξυπνότερες, ταχύτερες και πιο προσιτές λύσεις. Η υιοθέτηση της τεχνητής νοημοσύνης πρέπει να είναι ευρέως διαδεδομένη και με αυτές τις στρατηγικές θα συμβάλουμε στην επιτάχυνση της διαδικασίας. Η προτεραιότητα στην τεχνητή νοημοσύνη σημαίνει επίσης προτεραιότητα στην ασφάλεια. Θα προωθήσουμε αυτή τη νοοτροπία «προτεραιότητα στην ΤΝ» σε όλους τους βασικούς μας τομείς, από τη ρομποτική έως την υγειονομική περίθαλψη, την ενέργεια και την αυτοκινητοβιομηχανία.»
Η τεχνητή νοημοσύνη μετασχηματίζει τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων, αναδιαμορφώνει τις δημόσιες υπηρεσίες και φέρνει επανάσταση στην επιστήμη. Με τις στρατηγικές αυτές, η Επιτροπή υλοποιεί το σχέδιο δράσης της για την ήπειρο της ΤΝ, χαράσσοντας μια πορεία για να καταστεί η Ευρώπη παγκόσμιος ηγέτης στην αξιόπιστη ΤΝ. Μόλις πριν από έξι χρόνια η Ευρώπη διέθετε δύο υπερυπολογιστές στους 10 κορυφαίους παγκοσμίως· σήμερα διαθέτει τέσσερα και βρίσκονται σε εξέλιξη εργασίες για τη δημιουργία τουλάχιστον 4 έως 5 γιγα-εργοστασίων. Με βάση τις ισχυρές υποδομές ΤΝ, καθώς και το ταλέντο, το δυναμικό οικοσύστημα έρευνας και καινοτομίας και τις νεοφυείς επιχειρήσεις της Ευρώπης, την παράδοση συνεργατικής επιστήμης, δεδομένων υψηλής ποιότητας και υποδομών έρευνας και τεχνολογίας παγκόσμιας κλάσης, η ΕΕ είναι σε θέση να επιταχύνει τη χρήση της ΤΝ σε βασικούς τομείς και επιστήμη.
Εφαρμογή στρατηγικής για την ΤΝ
Η στρατηγική «εφαρμογή της ΤΝ» αποσκοπεί στην αξιοποίηση του μετασχηματιστικού δυναμικού της ΤΝ, προωθώντας την υιοθέτηση της ΤΝ σε στρατηγικούς και δημόσιους τομείς, συμπεριλαμβανομένων της υγειονομικής περίθαλψης, των φαρμακευτικών προϊόντων, της ενέργειας, της κινητικότητας, της μεταποίησης, των κατασκευών, των γεωργικών προϊόντων διατροφής, της άμυνας, των επικοινωνιών και του πολιτισμού. Θα στηρίξει επίσης τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) με τις ειδικές ανάγκες τους και θα βοηθήσει τις βιομηχανίες να ενσωματώσουν την ΤΝ στις δραστηριότητές τους.
Τα συγκεκριμένα μέτρα περιλαμβάνουν τη δημιουργία προηγμένων κέντρων προσυμπτωματικού ελέγχου για την υγειονομική περίθαλψη που λειτουργούν με ΤΝ και τη στήριξη της ανάπτυξης μοντέλων αιχμής και τεχνητής νοημοσύνης ειδικού σκοπού προσαρμοσμένων σε τομείς όπως η μεταποίηση, το περιβάλλον και τα φαρμακευτικά προϊόντα.
Για την ενίσχυση της υιοθέτησης της ΤΝ και τη στήριξη των μέτρων αυτών, η Επιτροπή κινητοποιεί περίπου 1 δισ. ευρώ. Στο μέλλον, νέες πρωτοβουλίες σε τομείς όπως η χρηματοδότηση, ο τουρισμός και το ηλεκτρονικό εμπόριο θα μπορούσαν να συμπληρώσουν αυτούς τους τομείς.
Η στρατηγική θα συμβάλει στην ενίσχυση των ικανοτήτων της ΕΕ να αποδεσμεύσει κοινωνικά οφέλη, από τη διευκόλυνση ακριβέστερων διαγνώσεων υγειονομικής περίθαλψης έως την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και της προσβασιμότητας των δημόσιων υπηρεσιών. Ενθαρρύνει μια πολιτική «προτεραιότητα στην ΤΝ», με αποτέλεσμα περισσότερες εταιρείες να θεωρούν την ΤΝ μέρος της λύσης για την αντιμετώπιση των προκλήσεων, λαμβάνοντας παράλληλα προσεκτικά υπόψη τα οφέλη και τους κινδύνους της τεχνολογίας.
Η στρατηγική αντιμετωπίζει επίσης οριζόντιες προκλήσεις: επιτάχυνση του χρόνου διάθεσης στην αγορά μέσω της σύνδεσης υποδομών, δεδομένων και εγκαταστάσεων δοκιμών· ενίσχυση του εργατικού δυναμικού της ΕΕ ώστε να είναι έτοιμο για ΤΝ σε όλους τους τομείς· και δρομολόγηση μιας πρωτοβουλίας Frontier AI για τη στήριξη της καινοτομίας, φέρνοντας σε επαφή τους κορυφαίους παράγοντες ΤΝ της Ευρώπης. Η ανανέωση και η ανάπτυξη του δικτύου ευρωπαϊκών κόμβων ψηφιακής καινοτομίας , που μετατράπηκε σε κέντρα εμπειρίας για την ΤΝ, θα δώσει στις εταιρείες προνομιακή πρόσβαση στο οικοσύστημα καινοτομίας της ΕΕ στον τομέα της ΤΝ.
Για τον συντονισμό της δράσης, η Επιτροπή εγκαινιάζει τη συμμαχία «Apply AI Alliance», ένα φόρουμ στο οποίο συμμετέχουν η βιομηχανία, ο δημόσιος τομέας, η ακαδημαϊκή κοινότητα, οι κοινωνικοί εταίροι και η κοινωνία των πολιτών. Ένα παρατηρητήριο ΤΝ θα παρακολουθεί τις τάσεις στον τομέα της ΤΝ και θα αξιολογεί τις τομεακές επιπτώσεις.
Παράλληλα, η Επιτροπή εγκαινίασε το γραφείο εξυπηρέτησης της πράξης για την ΤΝ, ώστε να συμβάλει στη διασφάλιση της ομαλής εφαρμογής της πράξης για την ΤΝ.
Η τεχνητή νοημοσύνη στη στρατηγική για την επιστήμη
Παράλληλα με την εφαρμογή της ΤΝ, η στρατηγική για την ΤΝ στην επιστήμη τοποθετεί την ΕΕ ως κόμβο επιστημονικής καινοτομίας που βασίζεται στην ΤΝ. Στο επίκεντρό του βρίσκεται το RAISE — ο πόρος για την επιστήμη της ΤΝ στην Ευρώπη, ένα εικονικό ευρωπαϊκό ινστιτούτο για τη συγκέντρωση και τον συντονισμό των πόρων ΤΝ για την ανάπτυξη της ΤΝ και την εφαρμογή της στην επιστήμη.
Οι στρατηγικές δράσεις περιλαμβάνουν:
- Αριστεία και ταλέντο: μέτρα για την προσέλκυση παγκόσμιων επιστημονικών ταλέντων και επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης στην πρωτοβουλία «ΕπιλογήΕυρώπης». Το ποσό αυτό περιλαμβάνει 58 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του πιλοτικού προγράμματος RAISE για δίκτυα αριστείας και διδακτορικά δίκτυα για την κατάρτιση, τη διατήρηση και την προσέλκυση των καλύτερων ταλέντων στον τομέα της ΤΝ και της επιστήμης.
- Υπολογισμός : 600 εκατ. ευρώ από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» για την ενίσχυση και την επέκταση της πρόσβασης στην υπολογιστική ισχύ για την επιστήμη. Η επένδυση αυτή θα εξασφαλίσει ειδική πρόσβαση σε Gigafactories ΤΝ για ερευνητές και νεοφυείς επιχειρήσεις της ΕΕ.
- Χρηματοδότηση της έρευνας: αποσκοπεί στον διπλασιασμό των ετήσιων επενδύσεων του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη» στην ΤΝ σε πάνω από 3 δισ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του διπλασιασμού της χρηματοδότησης για την ΤΝ στην επιστήμη.
- Δεδομένα: στήριξη των επιστημόνων για τον εντοπισμό στρατηγικών κενών στα δεδομένα και τη συλλογή, την επιμέλεια και την ενσωμάτωση των συνόλων δεδομένων που απαιτούνται για την ΤΝ στην επιστήμη.
Το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής συμβάλλει και στις δύο στρατηγικές, εκπονώντας τεχνικές αξιολογήσεις, τομεακές μελέτες και νέα έκθεση σχετικά με τον αντίκτυπο της ΤΝ στην επιστήμη και τις ερευνητικές πρακτικές.
Επόμενα βήματα
Για να αξιοποιηθεί πλήρως το δυναμικό της ΤΝ, η Ευρώπη πρέπει να διασφαλίσει απρόσκοπτη πρόσβαση σε δομημένα δεδομένα υψηλής ποιότητας. Η Επιτροπή θα παρουσιάσει στρατηγική για την Ένωση Δεδομένων στα τέλη Οκτωβρίου με σκοπό την καλύτερη ευθυγράμμιση των πολιτικών για τα δεδομένα με τις ανάγκες των επιχειρήσεων, του δημόσιου τομέα και της κοινωνίας.
Η επικείμενη σύνοδος κορυφής για την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη (Κοπεγχάγη, 3-4 Νοεμβρίου 2025), η οποία συνδιοργανώνεται από την Επιτροπή και τη δανική Προεδρία, θα φέρει σε επαφή υπευθύνους χάραξης πολιτικής, ερευνητές και τη βιομηχανία. Θα παρουσιάσει και θα δρομολογήσει πρωτοβουλίες στο πλαίσιο της στρατηγικής για την τεχνητή νοημοσύνη στην επιστήμη, συμπεριλαμβανομένου του πιλοτικού προγράμματος RAISE και μιας εκστρατείας ανάληψης δεσμεύσεων από τον ιδιωτικό τομέα.
Ιστορικό
Τον Απρίλιο του 2025 η Επιτροπή δρομολόγησε το σχέδιο δράσης για την ήπειρο της ΤΝ, θέτοντας την πορεία ώστε η Ευρώπη να καταστεί παγκόσμιος ηγέτης στον τομέα της ΤΝ. Οι στρατηγικές Apply AI και AI in Science αποτελούν το επόμενο βήμα για την επίτευξη αυτής της φιλοδοξίας.
