Το Δικαστικό Συμβούλιο της Καλιφόρνιας (California Judicial Council) ενέκρινε στις 18 Ιουλίου 2025 νέο κανονιστικό πλαίσιο που ρυθμίζει τη χρήση γενετικής τεχνητής νοημοσύνης (generative AI) από τους δικαστές, το δικαστικό προσωπικό και τους διοικητικούς υπαλλήλους των δικαστηρίων της Πολιτείας.
Η Καλιφόρνια, η οποία διαθέτει το μεγαλύτερο πολιτειακό δικαστικό σύστημα στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθίσταται έτσι η πρώτη Πολιτεία που θεσπίζει δεσμευτικές πολιτικές χρήσης ΑΙ για όλα τα δικαστικά σώματα και τις υπηρεσίες. Τα δικαστήρια που δεν επιλέγουν την πλήρη απαγόρευση της χρήσης ΑΙ υποχρεούνταν έως την 1η Σεπτεμβρίου 2025 να εκπονήσουν και να εφαρμόσουν ειδικές εσωτερικές πολιτικές, εναρμονισμένες με τις αρχές του νέου Κανονισμού.
Ο κανόνας αποτελεί προϊόν εργασίας της Ειδικής Ομάδας για την Τεχνητή Νοημοσύνη (Judicial Council AI Task Force), η οποία συστάθηκε το 2024 από την Πρόεδρο του Ανώτατου Δικαστηρίου της Καλιφόρνιας, Patricia Guerrero. Η ομάδα συνέταξε πρότυπο σχέδιο πολιτικής (model policy), το οποίο μπορεί να υιοθετηθεί αυτούσιο ή να προσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες κάθε δικαστηρίου.
Αντικείμενο και πεδίο εφαρμογής
Στο ρυθμιστικό πλαίσιο προβλέπεται ότι κάθε δικαστήριο οφείλει να καθορίζει σαφώς:
-
τις περιπτώσεις επιτρεπτής χρήσης γενετικής ΑΙ,
-
τις εγγυήσεις εμπιστευτικότητας και προστασίας δεδομένων,
-
τις διαδικασίες ελέγχου για την αποτροπή μεροληψίας ή ανακρίβειας,
-
καθώς και την υποχρέωση διαφάνειας όταν ένα έγγραφο, βίντεο ή άλλο υλικό έχει παραχθεί εξ ολοκλήρου μέσω ΑΙ.
Επιπλέον, απαγορεύεται η εισαγωγή εμπιστευτικών ή ευαίσθητων δεδομένων σε δημόσιες ή μη διασφαλισμένες πλατφόρμες ΑΙ, ενώ κάθε χρήστης της τεχνολογίας υποχρεούται να επαληθεύει την ακρίβεια και αξιοπιστία των αποτελεσμάτων που παράγονται.
Σκοπός του Κανονισμού
Σύμφωνα με τον Εφέτη, Brad Hill, επικεφαλής της ομάδας σύνταξης, «ο νέος κανόνας επιτυγχάνει την απαιτούμενη ισορροπία μεταξύ ομοιομορφίας και ευελιξίας», αναγνωρίζοντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται με ταχύτατους ρυθμούς και η ρύθμισή της πρέπει να παραμένει προσαρμοστική.
Η Καλιφόρνια διαχειρίζεται ετησίως περίπου πέντε εκατομμύρια υποθέσεις, μέσω 65 δικαστηρίων και 1.800 δικαστών. Με τον νέο κανόνα, επιχειρείται να τεθούν κοινές κατευθυντήριες γραμμές για τη χρήση της ΑΙ στο σύνολο του δικαστικού μηχανισμού, ενισχύοντας τη διαφάνεια, τη λογοδοσία και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Τάσεις σε άλλες Πολιτείες
Παρόμοιες πρωτοβουλίες έχουν ήδη αναληφθεί ή βρίσκονται σε εξέλιξη σε άλλες πολιτείες των ΗΠΑ, όπως Ιλλινόις, Ντελαγουέρ και Αριζόνα, ενώ Νέα Υόρκη, Τζόρτζια και Κονέκτικατ εξετάζουν ανάλογες κανονιστικές ρυθμίσεις. Η τάση αυτή υποδηλώνει ότι το ζήτημα της ρυθμιζόμενης χρήσης της ΑΙ στη δικαιοσύνη αναδεικνύεται σε κρίσιμο πεδίο θεσμικού εκσυγχρονισμού και δεοντολογικής διασφάλισης.
