Εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ολοκλήρωσαν τις διαπραγματεύσεις για μια επικαιροποιημένη συμφωνία-πλαίσιο με σκοπό τη βελτίωση των διοργανικών σχέσεων, της εμπιστοσύνης, της διαφάνειας και του διαλόγου.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε: «Η ισχυρή, αποτελεσματική και διαφανής συνεργασία μεταξύ των θεσμικών οργάνων της ΕΕ είναι απαραίτητη για τη δημοκρατία μας. Με αυτό το σχέδιο συμφωνίας μπορούμε να ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη και να επιτύχουμε ακόμη μεγαλύτερα αποτελέσματα από κοινού, σε πνεύμα ενότητας της ΕΕ και με γνώμονα πρωτίστως τα συμφέροντα των πολιτών μας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσβλέπει στην πλήρη συμμετοχή της σε αυτή την ενισχυμένη συνεργασία, προς όφελος όλων των Ευρωπαίων.»
Η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Roberta Metsola σχολίασε: «Οι Ευρωπαίοι ήταν σαφείς σε διαδοχικές έρευνες του Ευρωβαρόμετρου: επιθυμούν ένα ισχυρότερο Κοινοβούλιο, με μεγαλύτερο ρόλο στη διαμόρφωση της Ένωσής μας και πιο δημοκρατικό έλεγχο από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους. Το σημερινό σχέδιο συμφωνίας ενισχύει την ευρωπαϊκή δημοκρατία. Πρόκειται για αναβάθμιση που ενισχύει τη διαφάνεια, τη λογοδοσία, τη συνεργασία και την εμπιστοσύνη. Θα ευθυγραμμιστούμε στενότερα, θα επικοινωνήσουμε καλύτερα και θα επιτύχουμε ταχύτερα αποτελέσματα για τους πολίτες μας. Με τη συμφωνία αυτή, το Κοινοβούλιο επιβεβαιώνει τη θέση του στο επίκεντρο της δημοκρατίας της Ευρώπης.»
Ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Maroš Šefčovič, αρμόδιος για τις διοργανικές σχέσεις, δήλωσε: «Η σημερινή προσωρινή συμφωνία —με βάση τις αρχές που καθόρισαν η πρόεδρος κ. φον ντερ Λάιεν και η πρόεδρος κ. Μέτσολα— αποτελεί σαφή και έγκαιρη ένδειξη του κοινού μας στόχου να εργαστούμε αποτελεσματικότερα και με πραγματική ενότητα. Θα συνεχίσω να συνεργάζομαι με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο —και με πλήρη διαφάνεια με το Συμβούλιο— για να μετατρέψω τη συμφωνία αυτή σε διαρκή συνεργασία, επιτυγχάνοντας ενότητα όχι μόνο στα λόγια, αλλά και στην πράξη. Επειδή η ενότητα μας κάνει ισχυρότερους – τόσο στο εσωτερικό όσο και στην παγκόσμια σκηνή.»
Ο συνδιαπραγματευτής του ΕΚ και πρόεδρος της ΔΠΕ Bernd Lange (S&D, DE) δήλωσε: «Επιτύχαμε ένα αποφασιστικό βήμα προόδου όσον αφορά την κοινοβουλευτική εποπτεία. Η συμφωνία αυτή παρέχει στις κοινοβουλευτικές επιτροπές έγκαιρη πρόσβαση σε λεπτομερείς πληροφορίες και ουσιαστικές ανταλλαγές με την Επιτροπή, ενισχύοντας την ικανότητά τους να ελέγχουν και να διαμορφώνουν αποτελεσματικά τη νομοθεσία. Επιπλέον, το Κοινοβούλιο έχει πλέον ενισχύσει τα δικαιώματα, διασφαλίζοντας πραγματική επιρροή σε κάθε στάδιο του εμπορίου και των διεθνών διαπραγματεύσεων. Αυτό ενισχύει τη δημοκρατική λογοδοσία και τη διαφάνεια στην εξωτερική πολιτική, διασφαλίζοντας ότι εξυπηρετεί τα συμφέροντα και τις αξίες των Ευρωπαίων πολιτών.»
Ο συνδιαπραγματευτής του ΕΚ και πρόεδρος της επιτροπής AFCO Sven Simon (EPP, ΓΕ) δήλωσε: «Η παρούσα αναθεωρημένη συμφωνία αποτελεί ουσιαστική θεσμική πρόοδο για το Κοινοβούλιο. Ενισχύει το έμμεσο δικαίωμα πρωτοβουλίας του Κοινοβουλίου, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας τροποποίησης και κατάργησης της ισχύουσας νομοθεσίας, και θέτει αυστηρές προϋποθέσεις για τη χρήση της ρήτρας έκτακτης ανάγκης του άρθρου 122 της ΣΛΕΕ από την Επιτροπή. Πάνω απ’ όλα, διασφαλίζει ότι οι Επίτροποι είναι παρόντες στις συνεδριάσεις της ολομέλειας και των επιτροπών, όταν τους ζητείται, ενισχύοντας έτσι τις αρχές της λογοδοσίας και της δημοκρατικής εποπτείας εντός της Ένωσης.»
Βασικές βελτιώσεις
Το σχέδιο κειμένου, το οποίο συμφωνήθηκε προσωρινά από τους διαπραγματευτές σήμερα, αντικατοπτρίζει τις εννέα πολιτικές αρχές που συμφωνήθηκαν από τον Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις 21 Οκτωβρίου 2024.
Συμφωνήθηκαν νέες διατάξεις σχετικά με την αρχή της ίσης μεταχείρισης του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, τον ρόλο της Επιτροπής ως έντιμου διαμεσολαβητή και τη διαβίβαση ολοκληρωμένων, έγκαιρων και λεπτομερών πληροφοριών προκειμένου το Κοινοβούλιο να ασκεί τα νομοθετικά και δημοσιονομικά του καθήκοντα, καθώς και τα καθήκοντά του όσον αφορά τον πολιτικό έλεγχο και τη διαβούλευση.
Το κείμενο περιλαμβάνει επίσης ενισχυμένες δεσμεύσεις για τη διασφάλιση της καλύτερης παρουσίας των αρμόδιων Επιτρόπων στην ολομέλεια και στις επιτροπές, καθώς και της συμμετοχής της Επιτροπής σε άλλες κοινοβουλευτικές δραστηριότητες, όταν ζητηθεί. Θα στηρίξει επίσης το έργο του Κοινοβουλίου για τη βελτίωση της παρουσίας των βουλευτών του ΕΚ στις συνεδριάσεις της ολομέλειας και των επιτροπών.
Άλλα βασικά σημεία περιλαμβάνουν:
- δέσμευση για τη βελτίωση της ροής πληροφοριών και την προώθηση της βελτιωμένης παρουσίας των αρμόδιων Επιτρόπων στην ολομέλεια, στις επιτροπές και σε άλλες κοινοβουλευτικές δραστηριότητες· καθώς και τη βελτίωση της παρουσίας των βουλευτών του ΕΚ στις ίδιες συνεδριάσεις όταν είναι παρόντες οι Επίτροποι·
- σε ορισμένες περιπτώσεις όπου αυτό δικαιολογείται από απρόβλεπτες εξελίξεις, η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει από το Κοινοβούλιο να αποφασίσει επειγόντως σχετικά με μια πρόταση. Πριν το Κοινοβούλιο ψηφίσει επί του αιτήματος αυτού, η Επιτροπή μπορεί να προβεί σε αιτιολογική έκθεση στην Ολομέλεια.
- δέσμευση της Επιτροπής να παράσχει χωρίς καθυστέρηση πλήρη αιτιολόγηση και πληροφορίες σχετικά με τις εξαιρετικές και επείγουσες περιπτώσεις στις οποίες οι προτάσεις της Επιτροπής βασίζονται στο άρθρο 122 της ΣΛΕΕ, μετά την έκδοση της νομικής πράξης·
- νέους όρους σχετικά με την παροχή πληροφοριών και αιτιολογήσεων από την Επιτροπή όσον αφορά τα αιτήματά της για επείγουσες/ταχείες διαδικασίες·
- δέσμευση της Επιτροπής για ειλικρινή διοργανική συνεργασία σε δημοσιονομικά θέματα όσον αφορά τις διοργανικές συνεδριάσεις σύμφωνα με το άρθρο 324 της ΣΛΕΕ·
- λεπτομερέστερες διατάξεις σχετικά με τη ροή πληροφοριών όσον αφορά τις διεθνείς συμφωνίες, με τη δέσμευση, μεταξύ άλλων, της Επιτροπής να ενημερώνει δεόντως το Κοινοβούλιο σχετικά με τις μη δεσμευτικές διεθνείς συμφωνίες·
- επικαιροποιημένες διατάξεις σχετικά με τη συνέχεια που δίνει η Επιτροπή σε αιτήματα του Κοινοβουλίου για προτάσεις πράξεων της Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 225 της ΣΛΕΕ, καθώς και τη συνεργασία μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων στο πλαίσιο αυτό·
- διατάξεις σχετικά με τον μηχανισμό διαβούλευσης όσον αφορά προτεινόμενες αλλαγές στον Κανονισμό του Κοινοβουλίου, όταν επηρεάζουν τα δικαιώματα και τα προνόμια της Επιτροπής.
Επόμενα βήματα
Σύμφωνα με τους εσωτερικούς κανόνες του Κοινοβουλίου, μόλις εγκριθεί από τη Διάσκεψη των Προέδρων του Κοινοβουλίου, θα παραπεμφθεί στην Επιτροπή Συνταγματικών Υποθέσεων για εξέταση προτού υποβληθεί στην ολομέλεια για τελική έγκριση.
Ιστορικό
Η συμφωνία-πλαίσιο Επιτροπής-Κοινοβουλίου θεσπίζει κανόνες για τη συνεργασία σε νομοθετικά, δημοσιονομικά και πολιτικά θέματα. Οι πρόεδροι Metsola και von der Leyen ξεκίνησαν τη διαδικασία αναθεώρησης τον Οκτώβριο του 2024, λίγο μετά τις ευρωπαϊκές εκλογές. Το επικαιροποιημένο σχέδιο κειμένου βασίζεται στη συμφωνία του 2010, αντικατοπτρίζοντας περισσότερο από μια δεκαετία πρακτικής και εξελισσόμενων θεσμικών αναγκών.
