Το Συμβούλιο εξέδωσε νέο νομοθέτημα όσον αφορά μέτρα για υψηλό επίπεδο διαλειτουργικότητας του δημόσιου τομέα σε ολόκληρη την ΕΕ (πράξη για τη διαλειτουργική Ευρώπη), με στόχο τη δημιουργία ενός δικτύου διασυνδεδεμένων ψηφιακών δημόσιων διοικήσεων και την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του δημόσιου τομέα της Ευρώπης.
Κύριοι στόχοι της νέας νομοθετικής πράξης
Ο κανονισμός αποσκοπεί στη δημιουργία ενός νέου πλαισίου συνεργασίας για τις δημόσιες διοικήσεις της ΕΕ, ώστε να διασφαλίζεται η απρόσκοπτη διασυνοριακή παροχή δημόσιων υπηρεσιών, καθώς και στη θέσπιση μέτρων στήριξης για την προώθηση της καινοτομίας και τη βελτίωση των δεξιοτήτων και της ανταλλαγής γνώσεων.
Με το νέο νομοθέτημα καθιερώνεται μια δομή διακυβέρνησης της διαλειτουργικότητας με στόχο τη δημιουργία ενός οικοσυστήματος κοινών λύσεων διαλειτουργικότητας για τον δημόσιο τομέα της ΕΕ, ιδίως μέσω της θέσπισης ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων. Με τον τρόπο αυτό, οι δημόσιες διοικήσεις στην ΕΕ μπορούν να συμβάλλουν σε αυτές τις λύσεις και να τις χρησιμοποιούν περαιτέρω, να καινοτομούν από κοινού και να δημιουργούν προστιθέμενη αξία.
Βασικά στοιχεία του κανονισμού
Τα κύρια στοιχεία που περιέχονται στον νέο κανονισμό μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:
- η έννοια και ο ορισμός των «διευρωπαϊκών ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών» σύμφωνα με τις αρχές της επικουρικότητας και της αναλογικότητας
- διατάξεις που διασφαλίζουν μια διαρθρωμένη συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ, όπου οι δημόσιες διοικήσεις έρχονται σε επαφή στο πλαίσιο έργων που ανήκουν από κοινού στα κράτη μέλη, καθώς και σε περιφέρειες και δήμους
- ένα πλαίσιο πολυεπίπεδης διακυβέρνησης υπό την καθοδήγηση του «Συμβουλίου της διαλειτουργικής Ευρώπης», το οποίο βρίσκεται στο επίκεντρο της νέας δομής που θεσπίζεται με τον κανονισμό
- δυνατότητα ανταλλαγής και περαιτέρω χρήσης λύσεων διαλειτουργικότητας, που επιτελούνται μέσω υπηρεσίας μίας στάσης για λύσεις και συνεργασία σε επίπεδο κοινότητας («πύλη της διαλειτουργικής Ευρώπης») και υποστηρίζονται από μέτρα για την προώθηση της καινοτομίας και τη βελτίωση των δεξιοτήτων και της ανταλλαγής γνώσεων
- κύριοι στόχοι και όροι της υποχρεωτικής αξιολόγησης διαλειτουργικότητας σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας ώστε να μην επιβαρύνονται υπερβολικά οι εθνικές και τοπικές διοικήσεις
- συνοχή με τις διατάξεις της πράξης για την τεχνητή νοημοσύνη και του γενικού κανονισμού για την προστασία δεδομένων (ΓΚΠΔ), όσον αφορά τη θέσπιση ρυθμιστικών δοκιμαστηρίων διαλειτουργικότητας και τη συμμετοχή σε αυτά.
Επόμενα βήματα
Σε συνέχεια της σημερινής έκδοσης από το Συμβούλιο, το κείμενο της νομοθετικής πράξης θα δημοσιευθεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ τις επόμενες εβδομάδες και ο κανονισμός θα τεθεί σε ισχύ 20 μέρες μετά την εν λόγω δημοσίευση.
Ιστορικό
Τα τελευταία χρόνια, εμπειρογνώμονες στον τομέα της ψηφιακής διακυβέρνησης και των δεδομένων έχουν αναπτύξει ευρείες κοινές πρακτικές συνεργασίας για τη διαλειτουργικότητα με βάση το ισχύον Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Διαλειτουργικότητας (ΕΠΔ). Το ΕΠΔ είναι το ευρέως αναγνωρισμένο εννοιολογικό μοντέλο διαλειτουργικότητας της Ευρώπης. Ωστόσο, πρόσφατες αξιολογήσεις ανέδειξαν σημαντικούς περιορισμούς σε αυτήν την αμιγώς εθελοντική προσέγγιση συνεργασίας.
Τα κράτη μέλη της ΕΕ τονίζουν όλο και περισσότερο την ανάγκη να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της διαλειτουργικότητας. Μεταξύ άλλων, οι υπουργικές διακηρύξεις που υπεγράφησαν το 2017 στο Ταλίν και το 2020 στο Βερολίνο επιβεβαιώνουν την ανάγκη αυτή. Με σκοπό την αντιμετώπιση αυτών των αναγκών, η Επιτροπή ενέκρινε την πρόταση «πράξης για τη διαλειτουργική Ευρώπη» στις 18 Νοεμβρίου 2022. Στις 2 Ιουνίου 2023, το Συμβούλιο «Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια» (Τηλεπικοινωνίες) σημείωσε έκθεση προόδου σχετικά με τον εν λόγω φάκελο και, στις 6 Οκτωβρίου 2023, οι αντιπρόσωποι των κρατών μελών (ΕΜΑ) κατέληξαν σε συμφωνία σχετικά με εντολή που παρέχει στην Προεδρία τη δυνατότητα να αρχίσει διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ένας πρώτος τριμερής διάλογος πραγματοποιήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2023, ενώ προσωρινή συμφωνία επιτεύχθηκε στο πλαίσιο δεύτερου τριμερούς διαλόγου στις 13 Νοεμβρίου 2023. Εισηγητής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν ο Ivars Ijabs (Renew Europe/ΛΙ), ενώ η Επιτροπή εκπροσωπήθηκε στις διοργανικές συνομιλίες από τον Johannes Hahn, Επίτροπο αρμόδιο για τον προϋπολογισμό και τη διοίκηση.
“Η έκδοση του παρόντος κανονισμού αποτελεί ορόσημο όσον αφορά τη δέσμευσή μας για τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ΕΕ. Το νέο αυτό νομοθέτημα θα δώσει τη δυνατότητα στις δημόσιες διοικήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη να συνεργάζονται αποτελεσματικότερα, εξοικονομώντας έτσι χρόνο και κόστος για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις μας. Επιπλέον, εισάγει μέτρα για την προώθηση της καινοτομίας και την ενίσχυση της ανταλλαγής δεξιοτήτων και γνώσεων, τα οποία είναι απαραίτητα για την επιτυχή υιοθέτηση ψηφιακών λύσεων.”
Mathieu Michel, Υφυπουργός του Βελγίου αρμόδιος για την Ψηφιοποίηση, τη Διοικητική Απλούστευση, την Προστασία της Ιδιωτικής Ζωής και τη Διαχείριση Κτιρίων
