ΣτΕ 1010/2025 Δ΄ Τμ.
Πρόεδρος: Η. Μάζος, Αντιπρόεδρος
Εισηγητής: Ι. Παπαγιάννης, Σύμβουλος
Χαρακτήρας πράξης ως κανονιστικής – Όμοιος χαρακτήρας τροποποίησης κατόπιν αιτήματος – Προσβολή πράξης που αφορά χρονικό διάστημα που είχε ήδη λήξει κατά την δημοσίευσή της
Η αιτούσα εταιρεία ζήτησε την ακύρωση απόφασης της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ) που είχε ως αντικείμενο την προσωρινή ρύθμιση θεμάτων διαχείρισης του Εθνικού Συστήματος Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) κατά την διάρκεια της δεύτερης αναβάθμισης του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) στην ν. Ρεβυθούσα (Εγκατάσταση ΥΦΑ). Επίσης ζήτησε με δικόγραφο προσθέτων λόγων, που χαρακτηρίσθηκε από το Δικαστήριο ως δικόγραφο συνέχισης δίκης κατά το άρθρο 32 παρ. 3 του π.δ. 18/1989, την ακύρωση δύο αποφάσεων της ΡΑΕ που εκδόθηκαν μετά την άσκηση της αίτησης. Με την πρώτη έγινε εν μέρει δεκτή «αίτηση αναθεώρησης» της αιτούσας και τροποποιήθηκε η αρχικώς προσβληθείσα απόφαση. Η δεύτερη, που είχε όμοιο περιεχόμενο (ως προς την τροποποιούμενη ρύθμιση), δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
Με την απόφαση του Τμήματος κρίθηκαν τα εξής:
α) Οι προσβληθείσες αποφάσεις εκδόθηκαν κατ’ επίκληση της νομοθετικής εξουσιοδότησης για τη θέσπιση του Κώδικα Διαχείρισης του ΕΣΦΑ, δηλαδή της κανονιστικής απόφασης της ΡΑΕ με βάση την οποία διενεργείται η διαχείριση, συντήρηση και ανάπτυξη του ΕΣΦΑ. Με τις προσβληθείσες αποφάσεις θεσπίσθηκαν ειδικές ρυθμίσεις, αφορώσες συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (την ορισθείσα περίοδο διακοπής λειτουργίας της Εγκατάστασης ΥΦΑ με σκοπό την αναβάθμισή της). Οι ειδικές ρυθμίσεις κρίθηκαν αναγκαίες για την τροποποίηση και συμπλήρωση, αποκλειστικά για την πιο πάνω περίοδο, του Κώδικα Διαχείρισης ΕΣΦΑ. Με τα δεδομένα αυτά, οι προσβληθείσες πράξεις ήταν κανονιστικές, διότι με αυτές θεσπίσθηκαν κατ’ ενάσκηση κανονιστικής αρμοδιότητας ρυθμίσεις με χαρακτήρα γενικό και αφηρημένο, δεν ασκεί δε επιρροή, όσον αφορά τον κανονιστικό χαρακτήρα, αν οι χρήστες της Εγκατάστασης ΥΦΑ, οι οποίοι επηρεάστηκαν από τις επίμαχες περιορισμένης χρονικής ισχύος ρυθμίσεις, ήταν συγκεκριμένες και γνωστές επιχειρήσεις. Ένα μέλος με συμβουλευτική ψήφο υποστήριξε ότι, εφόσον οι επίμαχες ρυθμίσεις κατέλαβαν αποκλειστικώς συγκριμένες επιχειρήσεις, δεν είχαν κανονιστικό, αλλά ατομικό χαρακτήρα.
β) Δοθέντος ότι αίτηση αναθεώρησης (ενδικοφανής προσφυγή) χωρεί μόνο κατά ατομικών πράξεων της ΡΑΕ, η αναφορά που υπέβαλε η αιτούσα κατά της αρχικής κανονιστικής απόφασης της Αρχής δεν αποτελούσε «αίτηση αναθεώρησης». Εξ άλλου, η αποδοχή από τη Διοίκηση αναφοράς που στρέφεται κατά κανονιστικής πράξης είναι νοητή μόνο ως πράξη επίσης κανονιστική, με περιεχόμενο διαφορετικό από την αρχική. Αν η νέα κανονιστική πράξη λάβει νόμιμη υπόσταση με την προβλεπόμενη δημοσίευση, η δημοσιευθείσα πράξη είναι η μόνη που μπορεί να προσβληθεί με αίτηση ακυρώσεως. Για τον λόγο αυτόν, μετά την εν μέρει αποδοχή από τη ΡΑΕ της αναφοράς της αιτούσας κατά της αρχικής κανονιστικής πράξης, ως μόνη παραδεκτώς συμπροσβληθείσα θεωρήθηκε η τροποποιητική απόφαση της ΡΑΕ που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
γ) Με την επίμαχη ρύθμιση της αρχικής πράξης, όπως αντικαταστάθηκε με τη συμπροσβληθείσα τροποποιητική, καθορίσθηκε το εύρος των αποζημιώσεων που δικαιούνταν οι χρήστες της Εγκατάστασης ΥΦΑ για την περίοδο διακοπής της λειτουργίας της. Το περιεχόμενο της ρύθμισης αφορούσε χρονικό διάστημα που είχε ήδη παρέλθει εξ ολοκλήρου κατά τον χρόνο δημοσίευσης της τροποποιητικής απόφασης. Δεν ανέκυψε, εν τούτοις, ζήτημα απαραδέκτου της αίτησης ή κατάργησης δίκης. Τούτο διότι, όπως έχει κριθεί από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, από τις διατάξεις των άρ. 45 και 47 του π.δ. 18/1989, ερμηνευόμενες σύμφωνα με τις διατάξεις του Συντάγματος (άρ. 20 παρ. 1, 95 παρ. 1 περ. α), οι οποίες κατοχυρώνουν το δικαίωμα έννομης προστασίας και την αίτηση ακυρώσεως, πράξεις με τον πιο πάνω χαρακτήρα (αναφερόμενες εξ ολοκλήρου σε χρονικό διάστημα που έχει παρέλθει κατά τον χρόνο έκδοσης ή δημοσίευσής τους) προσβάλλονται παραδεκτώς, εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις.
