Την προηγούμενη εβδομάδα, το Συμβούλιο καθόρισε τη θέση του σχετικά με τη στοχευμένη τροποποίηση του κανονισμού της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών, μεταθέτοντας την ημερομηνία εφαρμογής του κατά 12 μήνες.
Η αναβολή αυτή θα επιτρέψει σε τρίτες χώρες, κράτη μέλη, φορείς εκμετάλλευσης και εμπόρους να προετοιμαστούν πλήρως στο πλαίσιο των οικείων υποχρεώσεων δέουσας επιμέλειας, ώστε να διασφαλιστεί ότι ορισμένα βασικά και παράγωγα προϊόντα που πωλούνται στην ΕΕ ή εξάγονται από την ΕΕ είναι μηδενικής αποψίλωσης. Περιλαμβάνονται προϊόντα από βοοειδή, ξύλο, κακάο, σόγια, φοινικέλαιο, καφές, καουτσούκ και ορισμένα από τα παράγωγα προϊόντα τους.
Περισσότερος χρόνος για την καλύτερη προετοιμασία της εφαρμογής
Ο κανονισμός για την αποψίλωση των δασών ισχύει ήδη από τις 29 Ιουνίου 2023 και οι διατάξεις του πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή στις 30 Δεκεμβρίου 2024. Το Συμβούλιο συμφώνησε με την πρόταση της Επιτροπής να μετατεθεί η ημερομηνία εφαρμογής του κανονισμού κατά ένα έτος.
Ως εκ τούτου, εάν συμφωνήσει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τον παρόντα κανονισμό θα είναι δεσμευτικές από:
- τις 30 Δεκεμβρίου 2025, για μεγάλους φορείς εκμετάλλευσης και εμπόρους
- τις 30 Ιουνίου 2026, για πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις
Με τον τρόπο αυτό θα παρασχεθούν ασφάλεια δικαίου, προβλεψιμότητα και επαρκής χρόνος για την ομαλή και αποτελεσματική εφαρμογή των κανόνων, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους θέσπισης συστημάτων δέουσας επιμέλειας που θα καλύπτουν όλα τα σχετικά βασικά και παράγωγα προϊόντα. Τα εν λόγω συστήματα δέουσας επιμέλειας περιλαμβάνουν τον εντοπισμό των κινδύνων αποψίλωσης των δασών στις αλυσίδες εφοδιασμού, καθώς και μέτρα παρακολούθησης και υποβολής εκθέσεων για την απόδειξη της συμμόρφωσης με τους κανόνες της ΕΕ.
Διατήρηση του στόχου της μηδενικής αποψίλωσης
Η στοχευμένη τροποποίηση δεν θα επηρεάσει την ουσία των ήδη υφιστάμενων κανόνων, η οποία συνίσταται στην ελαχιστοποίηση της συμμετοχής της ΕΕ στην αποψίλωση και την υποβάθμιση των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο, επιτρέποντας τη διάθεση στην αγορά της ΕΕ ή την εξαγωγή από την ΕΕ μόνο προϊόντων μηδενικής αποψίλωσης. Τα προϊόντα μηδενικής αποψίλωσης είναι προϊόντα που έχουν παραχθεί σε εκτάσεις που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα αποψίλωσης ή υποβάθμισης δασών μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2020.
Επόμενα βήματα
Το Συμβούλιο θα ενημερώσει τώρα το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο σχετικά με τη θέση του προκειμένου το Κοινοβούλιο να αποφασίσει σχετικά με τη δική του. Στόχος είναι η επίσημη έγκριση του κανονισμού από τους δύο συννομοθέτες και η δημοσίευσή του στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ, ώστε να μπορέσει να τεθεί σε ισχύ έως το τέλος του έτους.
Γενικές πληροφορίες
Η βασική γενεσιουργός αιτία της παγκόσμιας αποψίλωσης και υποβάθμισης των δασών είναι η επέκταση των γεωργικών εκτάσεων, η οποία συνδέεται με την παραγωγή των βασικών προϊόντων που περιλαμβάνονται στο πεδίο εφαρμογής του κανονισμού. Δεδομένου ότι η ΕΕ είναι σημαντικός καταναλωτής τέτοιων βασικών προϊόντων, μπορεί να μειώσει τη συμβολή της στην αποψίλωση και υποβάθμιση των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο, διασφαλίζοντας ότι τα εν λόγω προϊόντα και οι σχετικές αλυσίδες εφοδιασμού είναι «μηδενικής αποψίλωσης».
Ο κανονισμός για την αποψίλωση των δασών εκδόθηκε το 2023 και θεσπίζει κανόνες που διασφαλίζουν ότι τα προϊόντα που προέρχονται από ορισμένα βασικά προϊόντα (συγκεκριμένα ο καφές, το κακάο, το φοινικέλαιο, η σόγια, τα βοοειδή, το καουτσούκ και η ξυλεία), τα οποία διατίθενται στην αγορά της ΕΕ ή εξάγονται από την ΕΕ, δεν έχουν προκαλέσει αποψίλωση ή υποβάθμιση των δασών κατά τη διάρκεια της παραγωγής τους, έχουν παραχθεί σύμφωνα με τη σχετική νομοθεσία της χώρας παραγωγής και καλύπτονται από δήλωση δέουσας επιμέλειας.
Η Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της για αναβολή της ημερομηνίας εφαρμογής του κανονισμού για την αποψίλωση των δασών, ανταποκρινόμενη στις ανησυχίες που εξέφρασαν κράτη μέλη, τρίτες χώρες, έμποροι και φορείς εκμετάλλευσης ότι υπήρχε κίνδυνος να μην είναι σε θέση να συμμορφωθούν πλήρως με τους κανόνες έως την 31η Δεκεμβρίου 2024.
