“Αγαπητές σπουδάστριες, αγαπητοί σπουδαστές της 28ης εκπαιδευτικής σειράς,
Σας καλωσορίζω στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών ως μελλοντικούς συναδέλφους, υπό τη διπλή ιδιότητα του Προέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας και του Προέδρου του Διοικητικού Συμβουλίου της Σχολής.
Σήμερα, ξεκινάτε ένα μεγάλο ταξίδι. Βλέποντάς σας έτοιμους να δώσετε τον όρκο σας, θυμάμαι, όχι χωρίς κάποια συγκίνηση, τον όρκο που έδωσα ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας μια ημέρα του Μαρτίου του 1983. Έχοντας πίσω μου 39 χρόνια στην υπηρεσία της δικαιοσύνης, μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι το ταξίδι αυτό αξίζει.
Έχετε αποφασίσει να ακολουθήσετε ένα μακρύ δρόμο, στον οποίο καθημερινά θα πρέπει να λύνετε διαφορές και να παίρνετε αποφάσεις· είτε συνθέτοντας απόψεις στις πολυμελείς συνθέσεις, είτε στη μοναξιά της μονομελούς. Αποφάσεις που σημαδεύουν τη ζωή των διαδίκων, αλλά όχι μόνον αυτών, ίσως κατά τρόπο μη αναστρέψιμο. Και όχι μόνο στην ποινική δικαιοσύνη, αλλά και στις αστικές και τις διοικητικές διαφορές. Η λύση σπάνια θα είναι προφανής. Καμιά φορά θα έρχεται στο μυαλό σας το ρητό των σκεπτικών φιλοσόφων «επέχω και διασκέπτομαι» (διστάζω να εκφράσω άποψη και σκέφτομαι το ζήτημα)· εσείς όμως θα πρέπει να αποφασίσετε. Αυτό είναι το καθήκον σας. Ας μην ξεχνάτε τέλος ότι, για κάποιους διαδίκους, η δικαστική τους εμπειρία θα είναι η μοναδική τους επαφή με τη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης. Γι’ αυτό και σε κάθε υπόθεση, όσο μικρή και αν φαίνεται, πρέπει να της δίνετε την προσοχή που της αξίζει.
Στον δρόμο σας θα συναντήσετε δυσκολίες. Θα κληθείτε να ερμηνεύσετε και να εφαρμόσετε τρεις έννομες τάξεις, συχνά επικαλυπτόμενες, σπάνια συγκρουόμενες: την εθνική, την ενωσιακή, τη σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Ίσως χρειαστεί να αντιμετωπίσετε δαιδαλώδη νομοθεσία ή κυμαινόμενη νομολογία. Ενδεχομένως, θα χρεωθείτε πολλές ή και δυσχερείς υποθέσεις που μόνο με υπερένταση των δυνάμεών σας θα μπορέσετε να αντιμετωπίσετε.
Είμαι βέβαιος ότι όλες αυτές τις δυσκολίες θα τις ξεπεράσετε. Το ότι είστε εδώ, αυτή τη στιγμή, έτοιμοι να δώσετε τον όρκο του σπουδαστή, έχοντας πετύχει σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό διαγωνισμό δείχνει τη σταθερή σας επιλογή να ακολουθήσετε το δικαστικό λειτούργημα και με κάνει ιδιαίτερα αισιόδοξο για τις ικανότητές σας. Η άρτια εκπαίδευση που θα λάβετε στη σχολή και η πρακτική άσκηση που θα ακολουθήσει θα προστεθούν σ’ αυτές. Και να μην ξεχνάμε τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις: ο ψηφιακός μετασχηματισμός του δικαστικού συστήματος και η συνεχώς αυξανόμενη χρήση της πληροφορικής και του διαδικτύου διευκολύνουν κατά πολύ την έρευνα και, γενικότερα, τη διαδικασία απονομής της δικαιοσύνης σε σχέση με το παρελθόν.
Αγαπητές σπουδάστριες, αγαπητοί σπουδαστές, στοχεύοντας πάντα το βέλτιστο αποτέλεσμα ας έχουμε στον νου μας τη σύνθεση δύο αιτημάτων, που φαίνονται αλλά δεν είναι αλληλοαναιρούμενα: ποιοτική απονομή δικαιοσύνης, μέσα σε εύλογο χρόνο. Πάντα να θυμόμαστε ότι η καλύτερη απόφαση, όταν δεν εκδίδεται επίκαιρα, δεν απονέμει δίκαιο: justice delayed, justice denied, όπως σοφά υπενθυμίζει το αγγλικό ρητό.
Θα ήθελα να κλείσω τον σύντομο αυτόν χαιρετισμό υπενθυμίζοντας ένα θεμελιώδες δίπολο: Η ανεξαρτησία των δικαστικών λειτουργών – η ανεξαρτησία σας, είναι ο σκληρός πυρήνας του λειτουργήματός μας. Αποτελεί κομβική έννοια για το κράτος δικαίου και εγγύηση ορθής απονομής της δικαιοσύνης. Ανεξαρτησία όμως, δεν σημαίνει απουσία ελέγχου. Σε μια σύγχρονη δημοκρατική κοινωνία, όπως η ελληνική, όλες οι κρατικές εξουσίες, και η δικαστική, υπόκεινται σε αξιολόγηση και λογοδοσία.
Με τις λίγες αυτές σκέψεις, σας συγχαίρω και σας καλωσορίζω και πάλι. Υγεία και δύναμη!
Δ. Σκαλτσούνης”
