ΜΕΡΑ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ Ι 3.10.2025
«Η δικαιοσύνη δε θα ‘ρθει μοναχή της, δεν έχει πόδια. Εμείς θα τη σηκώσουμε στους ώμους μας και θα τη φέρουμε”
Νίκος Καζαντζάκης:
Η 3 Οκτωβρίου είναι μια μέρα που ξεχωρίζει με τον δικό της ιδιαίτερο τρόπο. Είναι η γιορτή της ανεξάρτητης και αμερόληπτης λειτουργίας της Δικαιοσύνης που πρέπει να μετουσιώνεται όμως σε καθημερινή πράξη από τον καθένα μας, σε όποια θέση και αν βρίσκεται.
Πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας, κατά το Σύνταγμά μας, αποτελούν ο σεβασμός και η προστασία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Μια ειδικότερη εκδήλωση της θεμελιώδους αυτής διάταξης είναι ότι ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου του οποίου τα δικαιώματα ή τα συμφέροντα θίγονται και την προστασία των οποίων έχει η Ανεξάρτητή Δικαιοσύνη. Δεν μπορεί κανείς να αμφιβάλει ότι η Δικαιοσύνη δεν μπορεί να υπάρχει ως υψίστη λειτουργία του πολιτεύματος αν δεν είναι Ανεξάρτητη, πράγμα που κατοχυρώνεται στα άρθρα 26,87 παρ 2,93 παρ 4,95 παρ 5 του Συντάγματος. Το μείζον ζήτημα της λειτουργίας της Δικαιοσύνης με έμφαση στον σεβασμό στη θεσμική ανεξαρτησία της καθώς και στην ανάγκη για επιτάχυνση της απονομής της είναι το κεντρικό ζήτημα στην λειτουργία του Δημοκρατικού μας Πολιτεύματος. Η εμπιστοσύνη στην Δικαιοσύνη δεν είναι ούτε δεδομένη ούτε αυτονόητη, όμως καθημερινά με τις Αποφάσεις της η Δικαιοσύνη επιβεβαιώνει την αξιοπιστία της και επιβάλλει τον σεβασμό της . Η Ανεξαρτησία του Δικαστή δεν είναι προνόμιο, είναι υποχρέωση. Η εμπιστοσύνη δεν αποκαθίσταται με δηλώσεις, αρμοδιότητες ή νομοθετικές παρεμβάσεις, με περιττά λόγια και ευχολόγια. Απαιτεί διάθεση για αγώνα με χειροπιαστά αποτελέσματα, διαφάνεια, συνέπεια και θεσμική αξιοπρέπεια και σεβασμό στον πολίτη . Η αξιοπιστία δεν οικοδομείται μόνο με στοιχεία και εκθέσεις, αλλά και με το ύφος, την ισορροπία και τη θεσμική συμπεριφορά, δηλαδή με πράξεις ουσίας από όλους τους εφαρμοστές του δικαίου. Αλήθεια είναι ότι σήμερα επικρατεί « Ο ασάλευτος χρόνος της Ελληνικής Δικαιοσύνης[1]» λόγω κυρίως της χρόνιας καθυστέρησης απονομής της και των στρεβλώσεων που η εκτελεστική και νομοθετική λειτουργία έχει επιβάλλει με την κακονομία ενώ ταυτόχρονα όλοι γνωρίζουν το πρόβλημα και έτσι συνεχίζεται η γνωστή ατέρμονη και χωρίς αποτέλεσμα «συζήτηση» για τη επίλυση των προβλημάτων της, ενώ άρχισε το νέο δικαστικό έτος. Τα προβλήματα είναι πολλά, δεν λύνονται με ρητορικές αναφορές, καταγγελτικό λόγο και θεωρητικές αναφορές σε σχεδιασμούς επί χάρτου. Μπορεί ν’ αλλάξει το δικονομικό σύστημα χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα στην εμπιστοσύνη των πολιτών στο θεσμό, αφού πρέπει πρώτα ν’ αλλάξει η καθημερινότητα του πολίτη που προσφεύγει στην δικαιοσύνη .Ο καθημερνός άνθρωπος ζητά την λύτρωση από το πρόβλημα του, θέλει να πάρει γρήγορα την αποζημιώση του, θέλει την σύνταξη του, θέλει να δοθεί ένα τέλος στο «βασανιστήριο» του, όμως του περισσεύουν οι δικές μας θεωρητικές διαπιστώσεις ,θέλει λύση και όχι ευχολόγια. Είπε ο Μέγας Ν. Καζαντζάκης: «Καλή ‘ναι η δικαιοσύνη, μα για τους αγγέλους –ο άνθρωπος ο κακομοίρης δεν αντέχει, θέλει έλεος»
Το ΕΔΔΑ με επανειλημμένες πρόσφατες αποφάσεις του καταδικάζει την Ελλάδα για παραβίαση τω αρχών της δίκαιης δίκης («Τσιώλης κατά Ελλάδας (19.11. 2024)» «Υπόθεση Ζουμπουλίδης κατά Ελλάδας» (No. 3) (57246/21), «ΕΔΔΑ, Μπακογιάννη κατά Ελλάδος» της 20.12.2022 (αρ. προσφ. 31012/19)» ΕΔΔΑ Βερβέλη κατά Ελλάδας της 26.08.2025 (αριθ. προσφ. 34012/20)» και εδώ τόσον τα Δικαστήρια όσον και η Πολιτεία με την νομοθετική και εκτελεστική λειτουργία πρέπει επιτέλους να λάβουν θέση άμεσα. «Η καθυστέρηση απονομής της Δικαιοσύνης δεν είναι δικονομικό ζήτημα», όπως κάποιοι ισχυρίζονται αλλά έχει κοινωνικά αίτια, τα οποία ουσιαστικά δημιουργούνται από την ανομία, πολυνομία και την κακονομία, τις εκάστοτε σφαλερές πολιτικές επιλογές σε διάφορους τομείς (φορολογικό, ασφαλιστικά Ταμεία, κ.λπ.) Δυστυχώς το ζήτημα αυτό δεν έχει γίνει ακόμα το κεντρικό ζήτημα κρίσιμη αυτή περίοδο που διανύουμε. Η Δικαιοσύνη πρέπει και είναι το αποτελεί το τελευταίο καταφύγιο για κάθε αδικημένου πολίτη, αλλά ταυτόχρονα ας μην λησμονούμε ότι και εφαρμοστές του δικαίου είναι καθημερινοί ανθρώποι και χρειάζονται την κατανόηση όλων μας. Τελικά ο υπαίτιος του κακού είναι η Πολιτεία που αποτελεί την Λυδία λίθο των προβλημάτων μαζί με την κακονομία την πολυνομία και με παρελκυστικά, αβάσιμα ένδικα μέσα που ασκεί με εντολή των φορέων της και με την άρνηση συμμόρφωσης σε δικαστικές αποφάσεις και την αδιαφορία της για την ουσιαστική επίλυση του κολοσσιαίου ζητήματος,
«Ο λίθος του αναθέματος στους δικαστές και τους δικηγόρους;» Αυτό «επιδιώκουν» συγκεκριμένοι κύκλοι συμφερόντων για να αποκρύψουν τις δικές τους τεράστιες ευθύνες και επιθυμίες να δώσουν λύση στα δικά τους ενίοτε άνομα «συμφέροντα». Θύμα καθημερινών αδίκων και πολλές φορές συκοφαντικών επιθέσεων η Δικαιοσύνη και οι Δικαστικοί Λειτουργοί αλλά και οι δικηγόροι. Η συκοφαντία, η ιδιοτελής και αντιεπιστημονική διαστρέβλωση κανόνων δικαίου, η λοιδορία δικαστικών αποφάσεων, η εξύβριση ακόμη και οι απειλές είναι στην καθημερινή ημερήσια διάταξη και στρέφονται επι δικαίων και αδίκων. Η στυγνή παραβίαση των κανόνων δικαίου, όπως του τεκμηρίου αθωότητος, των προσωπικών δεδομένων, η αποκάλυψη της μυστικότατος της ανακρίσεως τραυματίζουν καίρια την Δικαιοσύνη. Πώς μπορεί να αισθάνονται ασφάλεια και ηρεμία οι λειτουργοί της δικαιοσύνης για να επιτελέσουν το υψηλό λειτούργημα τους; Και αυτοί εργαζόμενοι σκληρά είναι, έχουν οικογένεια, είναι μέλη της κοινωνίας ,αλλά είναι «καρβελομάχοι» και πρέπει να τυγχάνουν τον σεβασμό όλων μας. Είναι συνταγματικό δικαίωμα η κριτική των δικαστικών αποφάσεων απ’ όλους, αλλά με κανόνες επιστήμης και σεβασμού των Θεσμών, όχι με απειλές, προπηλακισμούς και ύβρεις……και την βεβαιότητα της πλήρους ατιμωρησίας. Διαφωνώ ότι με οποιαδήποτε αναγκαστικά μέτρα μπορεί να επιτευχθεί λύση στο κρίσιμο ζήτημα της αξιοπιστίας της Δικαιοσύνης, ας θυμηθούμε: «Ος δ’αν ποιήση και διδάξη, ούτος μέγας κληθήσεται» Η κατάσταση αυτή πρέπει άμεσα να εκκαθαρισθεί και αυτό πρέπει να είναι πρώτη προτεραιότητα. Για την κατάσταση υπεύθυνοι είναι πρώτα η Πολιτεία και όλοι οι παράγοντες απονομής της δικαιοσύνης, ο καθένας με τις δικές του ευθύνες, εκείνος που δεν είναι υπεύθυνος είναι ο αποδέκτης των υπηρεσιών απονομής της δικαιοσύνης, ο κυρίαρχος Λαός.
Αν πράγματι ,όλοι θέλουμε(πράγμα που να μου επιτρέψετε να αμφιβάλω) γρήγορη και αποτελεσματική Δικαιοσύνη, νομίζω ότι καλόν είναι να την αφήσουμε ήσυχη ,να επιτελέσει την Αποστολή της , αφού πρώτα, την εξοπλίσουμε με τα μέσα που απαιτούνται, την προικοδοτήσουμε με πόρους και την στελεχώσουμε επαρκώς ,εξαφανίζοντας ταυτόχρονα τα δεινά που την ταλανίζουν .Η διενέργεια ενός Εθνικού Διαλόγου για τη Δικαιοσύνη, με την ίδρυση και λειτουργία του Εθνικού Συμβουλίου Μεταρρύθμισης Δικαιοσύνης. με τη συμμετοχή όλων των παραγόντων σε αυτό, ώστε να αντιμετωπιστούν τα χρόνια προβλήματα της είναι αναγκαία προϋπόθεση ώστε να ανακτήσει την αξιοπιστία της Η εμπιστοσύνη των πολιτών προς τη Δικαιοσύνη αποτελεί το θεμέλιο της κοινωνικής συνοχής.
Είναι εξαιρετικής σημασίας ο σεβασμός μας στον θεσμό και παράλληλα η πίστη μας για την πλήρη εμπέδωση της δικαιοσύνης, που αγκαλιάζει τους πάντες χωρίς καμμιά απολύτως εξαίρεση και επιβάλει την ανάγκη για λογοδοσία και αλήθεια. Κατά τον Αριστοτέλη «ἡ δικαιοσύνη τελεία τις ἀρετὴ ἐστίν»[2]. Η δικαιοσύνη δεν είναι απλώς μια λέξη αλλά μια ζωντανή δέσμευση όπου η αδικία δεν μένει ατιμώρητη και κάθε αδικημένος πρέπει να δικαιώνεται. Η δικαιοσύνη είναι το θεμέλιο της αρχής του κράτους δικαίου.
«Αν απουσιάζει η δικαιοσύνη, τι άλλο είναι η πολιτική εξουσία, παρά οργανωμένη ληστεία;»
Ιερός Αυγουστίνος.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
«Μέσα στη θλίψη της απέραντης μετριότητας, που μας πνίγει από παντού, παρηγοριέμαι ότι κάπου, σε κάποιο καμαράκι, κάποιοι πεισματάρηδες αγωνίζονται να εξουδετερώσουν τη φθορά.»
Οδυσσέας Ελύτης «Μικρά έψιλον»
[1] Από το πάντα επίκαιροι βιβλίο» Ο ασάλευτος χρόνος της Ελληνικής Δικαιοσύνης: Εκατόν δεκαέξι κείμενα κριτικής 1876-2016» του Συμβούλου ΣτΕ Παναγιώτη Κ. Τσούκα. Εκδόσεις: Καλλιγράφος
[2] Ἀριστοτέλους Ἠθικὰ Νικομάχεια
