Στο πλαίσιο της πανδημίας Covid-19 και της παγκόσμιας έλλειψης πρώτων υλών, η Ουγγαρία θέσπισε μια διαδικασία που προέβλεπε:
-
την υποχρέωση γνωστοποίησης των εξαγωγών δομικών υλικών και
-
τη δυνατότητα του ουγγρικού κράτους να ασκήσει δικαίωμα προτίμησης και αγοράς όσον αφορά τα εν λόγω υλικά.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άσκησε διαδικασία παράβασης κατά της Ουγγαρίας ενώπιον του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ότι η επίμαχη διαδικασία συνιστά μέτρο ισοδύναμο προς ποσοτικό περιορισμό, το οποίο δεν δικαιολογείται και επομένως παραβιάζει την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων.
Δεδομένου ότι οι περιορισμοί εκτείνονται και σε εξαγωγές προς τρίτες χώρες, η Επιτροπή υποστήριξε επίσης ότι η Ουγγαρία παραβίασε την αποκλειστική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της κοινής εμπορικής πολιτικής.
Η Ουγγαρία, ωστόσο, θεώρησε ότι η επίμαχη διαδικασία δεν συνιστά μέτρο ισοδύναμο προς ποσοτικό περιορισμό, διότι οι επιπτώσεις της είναι υπερβολικά αβέβαιες και έμμεσες. Σε κάθε περίπτωση, ισχυρίστηκε ότι το μέτρο δικαιολογείται για λόγους δημόσιας ασφάλειας, καθώς ο κύριος στόχος του είναι η προστασία κρίσιμων υποδομών μέσω της διασφάλισης της ασφάλειας του εφοδιασμού τους με δομικά υλικά.
Το Δικαστήριο έκανε δεκτή στο σύνολό της την προσφυγή της Επιτροπής και έκρινε ότι η Ουγγαρία παρέβη τις υποχρεώσεις της.
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι τα επίμαχα μέτρα:
-
δημιουργούν πρόσθετο διοικητικό βάρος,
-
προβλέπουν χρηματική ποινή σε περίπτωση μη τήρησης της υποχρέωσης γνωστοποίησης,
-
οδηγούν σε παράταση των χρόνων παράδοσης, και
-
όταν ασκηθεί το δικαίωμα προτίμησης και αγοράς από το ουγγρικό κράτος, αποκλείουν οριστικά τη δυνατότητα πραγματοποίησης της εξαγωγής.
Συνεπώς, τα μέτρα έχουν τον ρητό σκοπό να περιορίσουν τις εξαγωγές δομικών υλικών και, ως εκ τούτου, συνιστούν μέτρα ισοδύναμου αποτελέσματος προς ποσοτικούς περιορισμούς, τα οποία, καταρχήν, απαγορεύονται από την αρχή της ελεύθερης κυκλοφορίας των εμπορευμάτων.
Το Δικαστήριο απέρριψε τα επιχειρήματα της Ουγγαρίας για δικαιολόγηση των περιορισμών, με την αιτιολογία ότι το κράτος μέλος δεν απέδειξε ότι η έλλειψη των σχετικών πρώτων και δομικών υλικών συνιστούσε πραγματική και επαρκώς σοβαρή απειλή που να επηρεάζει θεμελιώδες συμφέρον της κοινωνίας.
Για τον ίδιο λόγο, ο ισχυρισμός της Ουγγαρίας περί επίκλησης της δημόσιας ασφάλειας για να δικαιολογηθούν οι περιορισμοί στις εξαγωγές προς τρίτες χώρες κρίθηκε επίσης αβάσιμος. Ως εκ τούτου, με την υιοθέτηση των μέτρων αυτών, η Ουγγαρία παραβίασε και την αποκλειστική αρμοδιότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα της κοινής εμπορικής πολιτικής.
Τέλος, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι, με την υιοθέτηση των μέτρων πριν από την εκπνοή της τρίμηνης περιόδου αναστολής (standstill period) και χωρίς την κοινοποίηση στην Επιτροπή του τροποποιημένου σχεδίου νόμου, η Ουγγαρία δεν συμμορφώθηκε με τη διαδικασία πληροφόρησης που προβλέπεται στον τομέα των τεχνικών κανονισμών.
