1. Ποια είναι τα βασικά στοιχεία της αναθεωρημένης ΟΕΑΚ;
Η αναθεωρημένη οδηγία για την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων (ΟΕΑΚ) θέτει την Ευρώπη σε καλό δρόμο για την επίτευξη ενός πλήρως απαλλαγμένου από ανθρακούχες εκπομπές κτιριακού δυναμικού έως το 2050 με την προώθηση ανακαινίσεων σε κάθε κράτος μέλος, ιδίως για τα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις. Αναβαθμίζει το υφιστάμενο κανονιστικό πλαίσιο (που συμφωνήθηκε το 2018) ώστε να αντικατοπτρίζει την υψηλότερη φιλοδοξία για το κλίμα σε συνδυασμό με την κοινωνική δράση και παρέχει στα κράτη μέλη την ευελιξία που απαιτείται ώστε να λαμβάνονται υπόψη οι διαφορές στο κτιριακό απόθεμα σε ολόκληρη την Ευρώπη. Δεν επιβάλλει καμία υποχρέωση ανακαίνισης σε μεμονωμένους ιδιοκτήτες κατοικιών.
Βάσει του ενισχυμένου πλαισίου, τα οικιστικά και τα μη οικιστικά κτίρια αντιμετωπίζονται με διαφορετικό τρόπο. Όσον αφορά τα οικιστικά κτίρια, κάθε κράτος μέλος θα υιοθετήσει τη δική του εθνική πορεία για τη μείωση της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας κατά 16 % έως το 2030 και κατά 20-22 % έως το 2035. Τα εθνικά μέτρα θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι τουλάχιστον το 55 % της μείωσης της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας επιτυγχάνεται μέσω της ανακαίνισης των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις, αλλά τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να επιλέξουν ποια κτίρια θα στοχεύσουν και ποια μέτρα θα λάβουν.
Όσον αφορά τα μη οικιστικά κτίρια, η αναθεωρημένη οδηγία προβλέπει τη σταδιακή θέσπιση ελάχιστων προτύπων ενεργειακής απόδοσης για την ανακαίνιση του 16 % των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις έως το 2030 και του 26 % των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις έως το 2033. Τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να εξαιρούν ορισμένες κατηγορίες οικιστικών και μη οικιστικών κτιρίων από τις υποχρεώσεις αυτές, συμπεριλαμβανομένων των ιστορικών κτιρίων ή των εξοχικών κατοικιών.
Η αναθεωρημένη οδηγία καθιστά τα κτίρια μηδενικών εκπομπών το νέο πρότυπο για τα νέα κτίρια. Όλα τα νέα οικιστικά και μη οικιστικά κτίρια πρέπει να έχουν μηδενικές επιτόπιες εκπομπές από ορυκτά καύσιμα, από την 1 Ιανουαρίου 2028 για τα δημόσια κτίρια και από την 1 Ιανουαρίου 2030 για όλα τα άλλα νέα κτίρια, με δυνατότητα ειδικών εξαιρέσεων.
Η επικαιροποιημένη ΟΕΑΚ ενισχύει επίσης το ευνοϊκό πλαίσιο για τις ανακαινίσεις. Εισάγει συστήματα «διαβατηρίου ανακαίνισης κτιρίων» σε ολόκληρη την ΕΕ για να βοηθήσει τους ιδιοκτήτες κτιρίων να σχεδιάσουν τις (σταδιακές) ανακαινίσεις τους.
Οι διασφαλίσεις για τους ενοικιαστές ενισχύονται επίσης, καθώς τα κράτη μέλη θα πρέπει να θεσπίσουν μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων των λεγόμενων «εξώσεων» (de facto έξωση που σχετίζεται με σημαντική αύξηση των ενοικίων μετά από εργασίες ανακαίνισης). Επιπλέον, οι διατάξεις σχετικά με τις βάσεις δεδομένων και την ανταλλαγή δεδομένων θα διασφαλίσουν την παροχή αξιόπιστων δεδομένων σχετικά με τις κτιριακές πληροφορίες στους πολίτες και στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, για τη στήριξη των ανακαινίσεων.
Ο καλύτερος σχεδιασμός αποτελεί επίσης βασικό χαρακτηριστικό της αναθεωρημένης οδηγίας. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, τα κράτη μέλη θα καταρτίσουν εθνικά σχέδια ανακαίνισης κτιρίων για τον καθορισμό της εθνικής στρατηγικής για την απαλλαγή του κτιριακού αποθέματος από τις ανθρακούχες εκπομπές και τον τρόπο αντιμετώπισης των εναπομενόντων φραγμών, όπως η χρηματοδότηση, η κατάρτιση και η προσέλκυση πιο ειδικευμένων εργαζομένων. Εισάγεται κοινό υπόδειγμα με υποχρεωτικά και προαιρετικά στοιχεία για τη βελτίωση της συγκρισιμότητας μεταξύ των κρατών μελών. Τα προσχέδια πρέπει να υποβάλλονται στην Επιτροπή προς αξιολόγηση και, βάσει αυτής της αξιολόγησης, η Επιτροπή μπορεί να εκδίδει συστάσεις που θα πρέπει να στηρίξουν περαιτέρω τα κράτη μέλη στην κατάρτιση των τελικών τους σχεδίων. Τα σχέδια υποβάλλονται στο πλαίσιο της διαδικασίας των ενοποιημένων εθνικών σχεδίων για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ). Κατ’ εξαίρεση, και λαμβανομένης υπόψη της επείγουσας ανάγκης κλιμάκωσης της ανακαίνισης κτιρίων με βάση στέρεα εθνικά σχέδια, τα πρώτα προσχέδια των σχεδίων θα υποβληθούν έως τον Δεκέμβριο του 2025.
2. Πώς θα στηρίξει η ΟΕΑΚ τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων που χρησιμοποιούνται για θέρμανση κτιρίων;
Για να διασφαλιστεί η απαλλαγή του κτιριακού τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές, το σχέδιο κλιματικών στόχων της ΕΕ τονίζει την ανάγκη σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων στον τομέα της θέρμανσης έως το 2040. Έως τότε, οι άμεσες εκπομπές του κτιριακού τομέα θα πρέπει να έχουν μειωθεί κατά περίπου 80 % -89 %. Η αναθεωρημένη ΟΕΑΚ θα βοηθήσει την ΕΕ να καταργήσει σταδιακά τους λέβητες που τροφοδοτούνται με ορυκτά καύσιμα.
Η διάρκεια ζωής των συστημάτων θέρμανσης είναι κατά μέσο όρο περίπου 20 έτη. Σύμφωνα με την αναθεωρημένη ΟΕΑΚ, οι αυτόνομοι λέβητες που τροφοδοτούνται με ορυκτά καύσιμα δεν θα είναι επιλέξιμοι για δημόσια στήριξη από το 2025, σύμφωνα με τις συστάσεις του σχεδίου REPowerEU και της ανακοίνωσης της ΕΕ για την εξοικονόμηση ενέργειας. Μολονότι η αναθεωρημένη ΟΕΑΚ δεν επιβάλλει ημερομηνία σταδιακής κατάργησης σε επίπεδο ΕΕ για την εγκατάσταση νέων λεβήτων ορυκτών καυσίμων, εισάγει σαφή νομική βάση για τις εθνικές απαγορεύσεις, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να καθορίζουν απαιτήσεις για τις μονάδες παραγωγής θερμότητας με βάση τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, το είδος του χρησιμοποιούμενου καυσίμου ή ένα ελάχιστο μέρος της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές που χρησιμοποιείται για θέρμανση. Πολλά κράτη μέλη θεωρούν ότι τα μέτρα αυτά είναι απαραίτητα για την επίτευξη ενός κτιριακού αποθέματος απαλλαγμένου από ανθρακούχες εκπομπές και για τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα και της υγείας.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να καθορίσουν στα οικεία σχέδια ανακαίνισης κτιρίων τις πολιτικές και τα μέτρα τους όσον αφορά τη σταδιακή κατάργηση των ορυκτών καυσίμων στον τομέα της θέρμανσης και της ψύξης με σκοπό τη σταδιακή κατάργηση των λεβήτων ορυκτών καυσίμων έως το 2040.
Τέλος, για να ενθαρρυνθεί η ταχεία ανάπτυξη συστημάτων θέρμανσης με μηδενικές άμεσες εκπομπές, τα νέα κτίρια μηδενικών εκπομπών δεν πρέπει να προκαλούν επιτόπιες εκπομπές άνθρακα από ορυκτά καύσιμα.
3. Με ποιον τρόπο συμβάλλει η ΟΕΑΚ στην αύξηση της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στα κτίρια;
Εκτός από τη στήριξη της σταδιακής κατάργησης των ορυκτών καυσίμων από τη θέρμανση των κτιρίων, η αναθεωρημένη οδηγία θεσπίζει ειδική απαίτηση για όλα τα νέα κτίρια να είναι «έτοιμα για ηλιακή ενέργεια», πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να είναι σε θέση να φιλοξενήσουν φωτοβολταϊκές ή ηλιοθερμικές εγκαταστάσεις στέγης σε μεταγενέστερο στάδιο χωρίς δαπανηρές διαρθρωτικές παρεμβάσεις.
Τα κράτη μέλη θα πρέπει επίσης να διασφαλίσουν την ανάπτυξη κατάλληλων ηλιακών εγκαταστάσεων σε μεγάλα υφιστάμενα δημόσια κτίρια και υφιστάμενα μη οικιστικά κτίρια που υφίστανται ανακαινίσεις μεγάλης κλίμακας ή για τα οποία απαιτείται άδεια, καθώς και σε νέους στεγασμένους χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων.
Επιπλέον, σε κτίρια μηδενικών εκπομπών (δηλαδή σε όλα τα νέα κτίρια από το 2030), όπου είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό, το 100 % της συνολικής ετήσιας χρήσης πρωτογενούς ενέργειας θα πρέπει να καλύπτεται από ανανεώσιμη ενέργεια που παράγεται επιτόπου, κοντά ή από κοινότητα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενέργεια από αποδοτικό σύστημα τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης ή ενέργεια από πηγές απαλλαγμένες από ανθρακούχες εκπομπές.
Η ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας επισημαίνεται επίσης καλύτερα στα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ), καθώς και στα διαβατήρια ανακαίνισης κτιρίων.
4. Με ποιον τρόπο στηρίζει η αναθεώρηση της ΟΕΑΚ την ανάπτυξη ηλεκτρικών οχημάτων και τη χρήση ποδηλάτων;
Η ανάπτυξη υποδομών επαναφόρτισης για ηλεκτρικά οχήματα πρέπει να επιταχυνθεί ώστε να συνοδεύσει την αναμενόμενη αύξηση του στόλου ηλεκτρικών οχημάτων στο οδικό δίκτυο της ΕΕ. Ο κανονισμός για τις υποδομές εναλλακτικών καυσίμων (AFIR) θέτει στόχους για τις προσβάσιμες στο κοινό υποδομές επαναφόρτισης. Δεδομένου ότι αναμένεται ότι μεγάλο μέρος της επαναφόρτισης θα πραγματοποιηθεί σε κτίρια, η αναθεωρημένη ΟΕΑΚ συμπληρώνει τον κανονισμό AFIR με απαιτήσεις για υποδομές επαναφόρτισης και προκαλωδίωση σε κτίρια και παρακείμενα πάρκα στάθμευσης, τόσο στο σπίτι όσο και στον χώρο εργασίας.
Η αναθεωρημένη οδηγία απαιτεί περαιτέρω από τα κράτη μέλη να απλουστεύσουν, να εξορθολογίσουν και να επιταχύνουν τη διαδικασία για την εγκατάσταση σημείων επαναφόρτισης και να άρουν τους φραγμούς στην εγκατάσταση σημείων επαναφόρτισης σε πολυκατοικίες. Υπάρχει επίσης νέα απαίτηση για τα σημεία επαναφόρτισης για την υποστήριξη της έξυπνης φόρτισης και, κατά περίπτωση, της αμφίδρομης φόρτισης, η οποία συνάδει επίσης με την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Με την έξυπνη φόρτιση, τα αυτοκίνητα μπορούν να φορτίζονται όταν οι τιμές της ενέργειας είναι χαμηλές ή όταν αφθονούν οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται, θα είναι επίσης δυνατή η επαντροφοδότηση του δικτύου με ηλεκτρική ενέργεια και η χρήση της μπαταρίας αυτοκινήτων ως εγκατάστασης αποθήκευσης. Η έξυπνη φόρτιση διευκολύνει την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, όπως η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, στο δίκτυο και συμβάλλει στην απανθρακοποίηση του ενεργειακού συστήματος. Τέλος, η αναθεωρημένη οδηγία αντιμετωπίζει ένα άλλο σημαντικό εμπόδιο στη βιώσιμη κινητικότητα — την έλλειψη ασφαλούς στάθμευσης ποδηλάτων — θεσπίζοντας απαιτήσεις για τους χώρους στάθμευσης ποδηλάτων σε νέα και ανακαινισμένα κτίρια και σε υφιστάμενα μεγάλα μη οικιστικά κτίρια.
5. Τι είναι τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης και σε ποια κτίρια θα εφαρμόζονται;
Γενικά, τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης(MEPS) είναι απαιτήσεις για τα υφιστάμενα κτίρια να πληρούν μια ορισμένη ενεργειακή απόδοση στο πλαίσιο ενός ευρέος σχεδίου ανακαίνισης κτιριακού αποθέματος ή σε σημείο ενεργοποίησης στην αγορά (όπως πώληση, μίσθωση, δωρεά ή αλλαγή σκοπού εντός του κτηματολογίου ή του κτηματολογίου), για μια χρονική περίοδο ή σε συγκεκριμένη ημερομηνία, ενεργοποιώντας έτσι την ανακαίνιση υφιστάμενων κτιρίων. Χρησιμοποιούνται ήδη σε ορισμένα κράτη μέλη.
Η αναθεωρημένη ΟΕΑΚ θεσπίζει τη σταδιακή εισαγωγή ελάχιστων προτύπων ενεργειακής απόδοσης μόνο για τα μη οικιστικά κτίρια, ώστε να ενεργοποιηθεί η ανακαίνιση των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις. Τα εν λόγω πρότυπα θα βασίζονται σε ανώτατα όρια ενεργειακής απόδοσης και θα οδηγήσουν στην ανακαίνιση του 16 % των μη οικιστικών κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις έως το 2030 και του 26 % των μη οικιστικών κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις έως το 2033. Τα κράτη μέλη θα έχουν την ευελιξία να εξαιρούν διάφορες κατηγορίες κτιρίων, βάσει δυσμενούς αξιολόγησης κόστους-οφέλους ή λόγω της κατηγορίας κτιρίων και του τρόπου χρήσης του κτιρίου, όπως για ιστορικά κτίρια και κτίρια πολιτιστικής κληρονομιάς. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται επίσης να καθορίσουν μια πορεία για τη συμμόρφωση με χαμηλότερα ανώτατα όρια ενεργειακής απόδοσης έως το 2040 και το 2050 στο πλαίσιο των εθνικών τους σχεδίων ανακαίνισης κτιρίων.
Για τα κτίρια κατοικιών, τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης θα παραμείνουν προαιρετικό εργαλείο για την επίτευξη της αναγκαίας βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης του κτιριακού αποθέματος. Τα κράτη μέλη θα υιοθετήσουν εθνική πορεία για τη μείωση της μέσης χρήσης πρωτογενούς ενέργειας του κτιριακού αποθέματος κατοικιών κατά τουλάχιστον 16 % έως το 2030 και κατά 20-22 % έως το 2035, με υψηλή ευελιξία να αποφασίζουν ποια μέτρα θα εφαρμοστούν και σε ποια κτίρια. Ωστόσο, τα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις, που ορίζονται ως το 43 % του κτιριακού αποθέματος με τη χαμηλότερη ενεργειακή απόδοση, θα πρέπει να ανακαινιστούν κατά προτεραιότητα. Για τα οικιστικά κτίρια, τα κράτη μέλη θα πρέπει να διασφαλίσουν ότι επιτυγχάνεται τουλάχιστον το 55 % των βελτιώσεων ενεργειακής απόδοσης, μέσω της ανακαίνισης οικιστικών κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις, για τα οποία συνήθως οι ανακαινίσεις είναι οικονομικά αποδοτικότερες.
6. Πώς ενισχύει η αναθεωρημένη ΟΕΑΚ τη διαφάνεια όσον αφορά την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων;
Τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης (ΠΕΑ) αποτελούν βασικό εργαλείο για την αξιολόγηση της απόδοσης των κτιρίων μας. Η αναθεώρηση περιλαμβάνει μέτρα για να καταστούν τα ΠΕΑ σαφέστερα, πιο αξιόπιστα και ορατά, και να βασιστούν σε ένα κοινό υπόδειγμα και στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ με μια σειρά δεικτών για την ενέργεια και τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, καθώς και εθελοντικούς δείκτες για τα σημεία φόρτισης ή την παρουσία σταθερών ελέγχων για την ποιότητα του αέρα εσωτερικών χώρων. Αυτό θα ωφελήσει τους ιδιοκτήτες, τους αγοραστές και τους ενοικιαστές κτιρίων, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τις δημόσιες αρχές.
Βελτιώνονται οι μηχανισμοί ελέγχου και η προβολή της διαφήμισης ακινήτων και τα κράτη μέλη πρέπει να υποβάλλουν δημόσια εκθέσεις σχετικά με τη διαδικασία διασφάλισης της ποιότητας για τα ΠΕΑ.
Στο πλαίσιο της αναθεωρημένης EPC, θα υπάρχει κοινή κλίμακα A-G. Η βαθμολογία «Α» θα αντιστοιχεί σε κτίρια μηδενικών εκπομπών, ενώ η βαθμολογία «G» αντιστοιχεί στα κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις σε κάθε χώρα, ενώ τα υπόλοιπα κτίρια στη χώρα κατανέμονται μεταξύ των κατηγοριών. Αυτό θα επιτρέψει ένα σαφέστερο και απλούστερο σύστημα ταξινόμησης των κτιρίων, διευκολύνοντας την πρόσβαση στη χρηματοδότηση, ενώ παράλληλα θα είναι ευέλικτο και προσαρμόσιμο στα εθνικά χαρακτηριστικά του κτιριακού αποθέματος. Τα κράτη μέλη θα έχουν επίσης τη δυνατότητα να ορίσουν μια κατηγορία ενεργειακής απόδοσης «A +» που αντιστοιχεί σε κτίρια με ακόμη καλύτερη ενεργειακή απόδοση από τα κτίρια μηδενικών εκπομπών και παράγουν επιτόπου περισσότερη ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές ετησίως από την ποσότητα ενέργειας που καταναλώνουν.
Τα ΠΕΑ θα πρέπει να εκδίδονται και να επιδεικνύονται σε περισσότερα σημεία ενεργοποίησης από ό, τι σήμερα, μεταξύ άλλων σε περίπτωση ανακαινίσεων μεγάλης κλίμακας και ανανέωσης σύμβασης μίσθωσης, ώστε να αυξηθεί η ευαισθητοποίηση των ιδιοκτητών και των ενοικιαστών κτιρίων.
Η αναδιατυπωμένη ΟΕΑΚ περιλαμβάνει επίσης κοινές απαιτήσεις για τη δημιουργία εθνικών βάσεων δεδομένων σχετικά με την ενεργειακή απόδοση των κτιρίων, την πρόσβαση στις εν λόγω βάσεις δεδομένων και τη δημοσίευση συγκεντρωτικών πληροφοριών. Αυτό θα βελτιώσει τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών, την ποιότητά τους και θα διευκολύνει το έργο των δημόσιων αρχών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για την προώθηση ανακαινίσεων σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Θα θεσπιστούν επίσης συστήματα διαβατηρίου ανακαίνισης κτιρίων σε όλα τα κράτη μέλη για την παροχή αξιόπιστων και εξατομικευμένων χαρτών πορείας ανακαίνισης στους ιδιοκτήτες κτιρίων που σχεδιάζουν σταδιακή ανακαίνιση του κτιρίου τους.
7. Θα υπάρξει επαρκής χρηματοδότηση για ενεργειακές ανακαινίσεις;
Οι ενεργειακές ανακαινίσεις κτιρίων πληρώνονται με την πάροδο του χρόνου, αποφέροντας εξοικονόμηση στους λογαριασμούς ενέργειας. Ωστόσο, επί του παρόντος υπάρχουν διάφορα εμπόδια που ενδέχεται να αποτρέψουν τους ιδιοκτήτες κατοικιών από το να προχωρήσουν σε ενεργειακές ανακαινίσεις, αφήνοντας τους ιδιοκτήτες κατοικιών και τους ενοικιαστές εκτεθειμένους σε υψηλούς λογαριασμούς ενέργειας και πιο ευάλωτους στις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για όσους ζουν σε κτίρια με τις χειρότερες επιδόσεις, τα οποία είναι επίσης συχνά εκείνα με λιγότερα κεφάλαια για τη χρηματοδότηση βελτιώσεων της ενεργειακής απόδοσης.
Ως εκ τούτου, η αναθεωρημένη οδηγία θα διασφαλίσει ότι παρέχεται μεγαλύτερη στήριξη στα ευάλωτα νοικοκυριά και ότι δίνεται μεγαλύτερη έμφαση στα κτίρια για τα οποία οι ανακαινίσεις είναι οι πλέον αποδοτικές ως προς το κόστος — με αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη εξοικονόμηση. Ένα κτίριο με τις χειρότερες επιδόσεις μπορεί να καταναλώσει έως και 10-15 φορές περισσότερη ενέργεια από ένα κτίριο μηδενικών εκπομπών.
Τα εθνικά σχέδια ανακαίνισης κτιρίων πρέπει να επιτρέπουν την ανάπτυξη επαρκούς χρηματοδότησης σε εθνικό επίπεδο και να συμβάλλουν στη μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων σε κλίμακα. Τα κράτη μέλη υποχρεούνται να συμπεριλάβουν επισκόπηση των εθνικών πολιτικών και μέτρων για την ενδυνάμωση και την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών, την άμβλυνση της ενεργειακής φτώχειας και τη διασφάλιση της οικονομικής προσιτότητας της στέγασης, σύμφωνα επίσης με τις πρόσφατα δημοσιευθείσες συστάσεις της Επιτροπής για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας.
Δεδομένου ότι εκτιμάται ότι θα διατεθούν περισσότερα από 100 δισ. EUR από τη χρηματοδότηση της ΕΕ για τη στήριξη ανακαινίσεων μεταξύ 2023 και 2030, η Επιτροπή συμβάλλει επίσης στην κινητοποίηση μεγαλύτερης χρηματοδότησης που είναι αναγκαία για την κάλυψη των αρχικών επενδυτικών δαπανών. Η χρηματοδότηση της ΕΕ προέρχεται από διάφορες πηγές, συμπεριλαμβανομένων των ταμείων της πολιτικής συνοχής, του InvestEU, της δανειοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, του υποπρογράμματος LIFE για τη μετάβαση σε καθαρές μορφές ενέργειας, του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη», συμπεριλαμβανομένης της εταιρικής σχέσης «Κτίρια για τους ανθρώπους», του μηχανισμού ELENA, του Ταμείου Εκσυγχρονισμού και του Μηχανισμού Ανάκαμψης, ιδίως χάρη στις ισχυρές εμβληματικές πρωτοβουλίες «Renovate» και σε ειδικά κεφάλαια που σχετίζονται με το REPowerEU στα εθνικά σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Κρίσιμο είναι το γεγονός ότι το νέο Κοινωνικό Ταμείο για το Κλίμα που συστάθηκε στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας θα κινητοποιήσει 86.7 δισ. EUR για την περίοδο 2026-2032 για τη στήριξη ευάλωτων νοικοκυριών και πολύ μικρών επιχειρήσεων, με τις ενεργειακές ανακαινίσεις να αποτελούν έναν από τους δύο τομείς εστίασης (με τις μεταφορές) σε διαρθρωτικά μέτρα.
Για να καταστεί δυνατός ο αποτελεσματικός συνδυασμός δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης, η Επιτροπή έχει επίσης καταστήσει το πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις πιο ευνοϊκό για τις ανάγκες των ελάχιστων προτύπων ενεργειακής απόδοσης σε επίπεδο ΕΕ, ιδίως του γενικού κανονισμού απαλλαγής κατά κατηγορία.
Η αναθεώρηση θα πρέπει επίσης να συμβάλει στην κινητοποίηση στήριξης από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η οδηγία αναθέτει στην Επιτροπή την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου πλαισίου χαρτοφυλακίου για εθελοντική χρήση από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, με σκοπό τη στήριξη της αύξησης του όγκου των δανείων για την ανακαίνιση κτιρίων. Η διευκόλυνση και η ρύθμιση της πρόσβασης των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στα δεδομένα EPC θα πρέπει επίσης να διευκολύνει τη χρηματοδότηση ανακαινίσεων μέσω ιδιωτικών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
8. Πώς αντιμετωπίζει η αναθεώρηση της ΟΕΑΚ τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής;
Οι εκπομπές από την κατασκευή υλικών, τη μεταφορά, την κατασκευή, τη συντήρηση και την αποδόμηση ενός κτιρίου είναι γνωστές ως «ενσωματωμένος άνθρακας». Οι ανθρακούχες εκπομπές που συνδέονται με την περίοδο χρήσης ενός κτιρίου λέγονται «λειτουργικές» ανθρακούχες εκπομπές. Οι σωστές επιλογές για αποδοτικές οικοδομικές πρακτικές και αποδοτικά οικοδομικά υλικά μπορούν να έχουν τεράστιο αντίκτυπο τόσο στις λειτουργικές όσο και στις ενσωματωμένες ανθρακούχες εκπομπές.
Οι νέοι κανόνες λαμβάνουν αρκετά θετικά μέτρα για την αντιμετώπιση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής των κτιρίων. Πράγματι, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τον κύκλο ζωής θα πρέπει να υπολογίζονται και να γνωστοποιούνται μέσω ΠΕΑ για όλα τα νέα κτίρια από το 2030, ώστε να ενημερώνονται οι πολίτες και οι επιχειρήσεις. Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εγκρίνουν εθνικούς χάρτες πορείας και να θέσουν στόχους για τη μείωση των εν λόγω εκπομπών κύκλου ζωής.
9. Με ποιον τρόπο θα βελτιώσει η αναθεώρηση της ΟΕΑΚ την ποιότητα του αέρα εσωτερικών χώρων και την ποιότητα του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων;
Τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν την αρμοδιότητα για τη ρύθμιση της ποιότητας του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων και θα πρέπει να καθορίσουν τις συνθήκες εσωτερικού χώρου που πρέπει να διατηρούνται στα κτίρια προκειμένου να διασφαλίζονται υγιείς συνθήκες. Η αναθεωρημένη ΟΕΑΚ υποστηρίζει υψηλά περιβαλλοντικά πρότυπα εσωτερικών χώρων, απαιτώντας τα νέα μη οικιστικά κτίρια μηδενικών εκπομπών να είναι εξοπλισμένα με συσκευές μέτρησης και ελέγχου για την παρακολούθηση και τη ρύθμιση της ποιότητας του αέρα εσωτερικών χώρων. Το ίδιο ισχύει και για τα κτίρια που υφίστανται ανακαινίσεις μεγάλης κλίμακας, όπου είναι τεχνικά και οικονομικά εφικτό.
Οι συσκευές αυτές θα παρακολουθούν και θα ρυθμίζουν τη λειτουργία των τεχνικών συστημάτων κτιρίου του κτιρίου, ώστε να διασφαλίζεται η βέλτιστη λειτουργία τους και να παρέχονται οι απαιτούμενες συνθήκες ποιότητας περιβάλλοντος εσωτερικού χώρου, διατηρώντας παράλληλα υψηλά επίπεδα απόδοσης.
Τα πιστοποιητικά ενεργειακής απόδοσης και ο δείκτης έξυπνης ετοιμότητας θα παρέχουν προβολή στα κτίρια που διαθέτουν εγκατεστημένα συστήματα ελέγχου και παρακολούθησης για την ποιότητα του περιβάλλοντος εσωτερικών χώρων.
