Το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα δέσμη νέων κανόνων ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος που θα προστατεύσουν τους πολίτες και το χρηματοπιστωτικό σύστημα της ΕΕ από το ξέπλυμα χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.
Με τη νέα δέσμη μέτρων, όλοι οι κανόνες που ισχύουν για τον ιδιωτικό τομέα θα μεταφερθούν σε νέο άμεσα εφαρμοστέο κανονισμό, ενώ μια οδηγία θα ρυθμίσει την οργάνωση των εθνικών αρμόδιων αρχών που καταπολεμούν το ξέπλυμα χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (ΚΞΧ/ΧΤ).
Ο κανονισμός εναρμονίζει εξαντλητικά τους κανόνες ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος για πρώτη φορά σε ολόκληρη την ΕΕ, καλύπτοντας κενά που ευνοούν τους απατεώνες.
Επεκτείνει τους κανόνες ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος σε νέες υπόχρεες οντότητες, όπως το μεγαλύτερο μέρος του τομέα των κρυπτοστοιχείων, οι έμποροι αγαθών πολυτελείας και οι ποδοσφαιρικοί σύλλογοι και ατζέντηδες. Ο κανονισμός θεσπίζει επίσης αυστηρότερες απαιτήσεις δέουσας επιμέλειας, ρυθμίζει την πραγματική κυριότητα και θέτει όριο 10.000 ευρώ στις πληρωμές σε μετρητά, μεταξύ άλλων.
Η οδηγία θα βελτιώσει την οργάνωση των εθνικών συστημάτων καταπολέμησης του ξεπλύματος χρημάτων, καθορίζοντας σαφείς κανόνες για το πώς οι μονάδες χρηματοοικονομικών πληροφοριών (ΜΧΠ — οι εθνικοί φορείς που συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με ύποπτες ή ασυνήθεις χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες στα κράτη μέλη) συνεργάζονται με τις εποπτικές αρχές.
Η δέσμη θεσπίζει μια νέα ευρωπαϊκή αρχή για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας (AMLA), η οποία θα έχει άμεσες και έμμεσες εποπτικές εξουσίες επί των υπόχρεων οντοτήτων υψηλού κινδύνου στον χρηματοπιστωτικό τομέα.
Δεδομένου του διασυνοριακού χαρακτήρα του οικονομικού εγκλήματος, η νέα αρχή θα ενισχύσει την αποτελεσματικότητα του πλαισίου για την ΚΞΧ/ΧΤ δημιουργώντας έναν ολοκληρωμένο μηχανισμό με τη συμμετοχή των εθνικών εποπτικών αρχών που θα διασφαλίζει τη συμμόρφωση των υπόχρεων οντοτήτων προς τις υποχρεώσεις που σχετίζονται με την ΚΞΧ/ΧΤ στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Η AMLA θα έχει επίσης υποστηρικτικό ρόλο σε σχέση με τον μη χρηματοπιστωτικό τομέα και θα συντονίζει και θα στηρίζει τις ΜΧΠ.
Πέραν των εποπτικών εξουσιών και προκειμένου να διασφαλίζεται η συμμόρφωση, σε περιπτώσεις σοβαρών, συστηματικών ή επαναλαμβανόμενων παραβιάσεων άμεσα εφαρμοστέων απαιτήσεων, η αρχή θα επιβάλλει χρηματικές κυρώσεις στις επιλεγμένες υπόχρεες οντότητες.
Η νέα οδηγία ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος προβλέπει επίσης ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ θα καθιστούν διαθέσιμες πληροφορίες από κεντρικά μητρώα τραπεζικών λογαριασμών —τα οποία περιέχουν δεδομένα σχετικά με το ποιος έχει ποιον τραπεζικό λογαριασμό και πού— μέσω ενιαίου σημείου πρόσβασης. Δεδομένου ότι η οδηγία ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος θα παρέχει πρόσβαση στο ενιαίο σημείο πρόσβασης μόνο στις ΜΧΠ, το Συμβούλιο εξέδωσε σήμερα χωριστή οδηγία για να διασφαλίσει ότι οι εθνικές αρχές επιβολής του νόμου θα έχουν πρόσβαση στα μητρώα αυτά μέσω του ενιαίου σημείου πρόσβασης. Η παρούσα οδηγία περιλαμβάνει επίσης την εναρμόνιση του μορφότυπου των τραπεζικών καταστάσεων. Το γεγονός ότι οι τράπεζες θα έχουν άμεση πρόσβαση σε εναρμονισμένους μορφοτύπους και θα τους χρησιμοποιούν αποτελεί σημαντικό μέσο για την καταπολέμηση ποινικών αδικημάτων και τις προσπάθειες εντοπισμού και δήμευσης προϊόντων εγκλήματος.
Επόμενα βήματα
Το βήμα αυτό είναι το τελικό για τη διαδικασία έκδοσης. Η απόφαση θα δημοσιευθεί τώρα στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί σε ισχύ.
Ο κανονισμός ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος θα εφαρμοστεί τρία χρόνια μετά την έναρξη ισχύος του. Τα κράτη μέλη θα έχουν στη διάθεσή τους δύο χρόνια για να μεταφέρουν στο εθνικό τους δίκαιο ορισμένα μέρη της οδηγίας ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος και τρία χρόνια για άλλα.
Η AMLA θα εδρεύει στη Φρανκφούρτη και θα αρχίσει να λειτουργεί στα μέσα του 2025.
Γενικές πληροφορίες
Στις 20 Ιουλίου 2021 η Επιτροπή παρουσίασε τη δέσμη νομοθετικών προτάσεών της σχετικά με την ενίσχυση των κανόνων της ΕΕ ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος και τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας (ΕΞΧ/ΧΤ). Η δέσμη αυτή αποτελείται από:
- έναν κανονισμό με τον οποίο συνιστάται η νέα ευρωπαϊκή αρχή ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος (AMLA), που θα έχει την εξουσία να επιβάλλει κυρώσεις και ποινές
- έναν κανονισμό ο οποίος αναδιατυπώνει τον κανονισμό για τις μεταφορές χρηματικών ποσών, ο οποίος έχει ως στόχο να καταστήσει τις μεταφορές κρυπτοστοιχείων πιο διαφανείς και πλήρως ιχνηλάσιμες (εκδόθηκε τον Μάιο του 2023)
- έναν κανονισμό σχετικό με απαιτήσεις καταπολέμησης του ξεπλύματος χρημάτων για τον ιδιωτικό τομέα
- μια οδηγία για μηχανισμούς ενάντια στο ξέπλυμα χρήματος σε εθνικό επίπεδο
